"Ey Əli, baxışı baxışa əlavə! Birincisi səndəndir, digərləri şeytandan! "(Ət-Tirmizi, Ədəb, 28; Əbu Davud, Nikah, 44) 

İhsan bəy, dindar, halal və harama diqqət edən gənc bir adam idi. Xanımı Rabia ilə çəkməyə üsulu ilə evlənmişdi. Anası, Rabia xanımı izah edərkən:"-Hər halıyla tam bizə layiq bir qızdır! Namazı, dəstəmazı, əxlaqı, hər şeyi ilə dinc bir möminə xanım ..." demişdi. Həqiqətən evlənincə İhsan bəy, anasının nə qədər haqlı olduğunu, hətta xanımının, anasının izah etdiklərindən daha çox gözəlliklərə sahib olduğunu şəxsən görmüşdü. Buna görə xanımını çox sevir, onu mümkün mərtəbə qırmamağa səy edirdi. Hələ dörd illik evliydim.

Dünyalar şirini bir oğulları olmuş, xoşbəxtlikləri sanki pərçinlənmişdi.Bir gün İhsan Bəy:"-Xanım, iki həftədir anana getmədik, istəsən bu gün səni anana buraxım. Axşam da səni təkrar almağa gələrəm. Nə deyirsən?" dəyincə xanımı Rabia:"-Çox yaxşı olar. Dünən anamla telefonda danışmışdım, bu gün qonağı gələcək. Həm ona kömək edər, duasını alaram, həm də axşam sən gəlirsən, ailəliklə yemək yeyərik! .." dedi.İhsan bəy:"-Tez, hazırlan da çıxaq o zaman ... Mən daha oradan işə toxunub, gecikməyin!" deyə səsləndi.Rəbiyə xanım, tələm-tələsik hazırlığını etdi. Yola çıxdılar. Trafik lampası qırmızı yanınca, İhsan bəy, xanımına döndü və:"-Rabia, gələcək həftə evliliyimizin beşinci ili, sənə nə hədiyyə alım?" deyə soruşdu."-Dua et İhsan bəy ... duadan daha böyük bir hədiyyə olarmı? Allah səndən razı olsun, nə əskiyim var ki istəyim! .." dedi."-Aah Râbiacığım, sən mənim üçün çox böyük bir nemət. Bir çox yoldaşım, evində bunaldıkları üçün qaçacaq bəhanə axtarır. Mən isə, axşamları evə gəlmək üçün sanki saatları, dəqiqələri iplə çəkirəm. Sən mənim sakitliyimsən! .." dedi.

İhsan bəy:"-Atacan, gec oldu. Məlum sabah yenə işə gedəcəyəm." deyərək icazə istədi. Evlərinə giriş bir xeyli gec olmuşdu; Şam namazlarını qılıb dərhal istirahətə çəkildilər. Gecə yarısı gənc adam, gözünü qamaşdıran zəif işıqla özünə gəldi. Otaqdakı eyvan qapısının pərdəsi sonuna qədər açılmış, küçə lampasının işığı da onu oyandırmışdı. Arxasına döndü, nightstand üzərindəki saata baxdı. Saat üçü on beş keçirdi. Bəzi gecələr olduğu kimi xanımı yenə təhəccüd namazına qalmışdı. Oyandığını fərq etdirmədən heyran- -heyran xanımını seyrə daldı. Sanki səccadəyə üzərinə atılmış bir paltar kimi idi. Secdəylə elə bütünleşmişti ki, çöldən biri görsə orada birinin namaz qıldığını dərhal fərq etməyə bilirdi. Səcdədə həm dua edir, həm ağlayırdı. Görəsən xanımım, Rəbbindən bu qədər səmimiliklə nə istəyir deyə düşündü:"-Əlhəmdülillah, halımız vaxtımız yerində, dünyalıq bir sıxıntımız yoxdur! .. O qədər şirin, o qədər hissli ağlayaraq dua edirdi ki, bir dünyalıq üçün bu qədər hissli ağlanmazdı hər haldada! ..

.."Gənc adam, o an özünü çox şanslı hiss edir. Özü qalxa bilməsə da evindən gecələri Cənabi-Haqqa duaların və yalvarışları yüksəlməsinə səbəb olan salehə bir xanımı vardı. Xanımı, bu sırada səcdədən başını qaldırdı. Göz yaşlarını sildi. Təsbihini alıb boynunu bükdü. Küləkdən yellənən Narın bir budaq kimi zikrə başladı. Gənc adam, bu sırada təkrar yuxu aləmində səfərə çıxmışdı belə ... Çox keçmədən Rabia xanım:"-İhsan bəy, İhsan bəy!" deyə yavaşca səslənirdi."-Nə oldu, Rabia!"- "Bax, imsakı çıxmasına on beş dəqiqə qaldı. Hadi, iki rükət namaz qıl, sonra səhər namazı vaxtı girər, dərhal namazını qılar yatarsan! .." dedi Rabia xanım. İhsan bəy qalxıb dəstəmaz alana, onsuz da səhər namazı vaxtı girmişdi belə ... Səhər namazını qılan İhsan bəy, təkrar yatağına, istirahətə keçdi. Rəbiyə xanım, özü də səhər namazını əda etdikdən sonra yavaşca yatağa uzandı. Dərhal yuxuya daldı. Yuxunu âlemindəydi. İhsan bəylə bir yerdə gözləyirdi. Orta yaşlı bir xanım, önlərində edin bulağa doğru əyildi, dəstəmaz almağa başladı. Bir tərəfdən də İhsan Bəyə cilvə edir, onun diqqətini çəkməyə çalışırdı. Qadın paspal geyimli və cazibənin uzaq olmasına baxmayaraq İhsan bəy, bir cür nəfsinə mane ola bilmir və xarici xanımı, heyran --heyran seyr edirdi. Rabia Xanım; içindən,

"Mən İhsan bəyin halal həyat yoldaşıyam, həm daha gözəl, daha təmiz və cazibədar olduğum halda yoldaşım bilə-bilə harama necə meyl edər?" deyə yoldaşına içindən inciklik yaşayır, amma diliylə bunu ifadə etmirdi. Rəbiyə xanım, bir anda diksinərək oyandı. Yanında günahsız günahsız yatmaqda olan yoldaşına baxdı."-Əstağfirullah əl-Azim! Şeytan heç boş dayanmır, ağlıma dayanmadan vəsvəsə toxumlarını ekiyor." deyə düşündü.Əuzu Bəsmələ çəkdi. Təkrar yuxuya daldı. Təkrar yuxu âlemindəydi. Bu dəfə də qiyamət qopmuş, əməllər dartılmaqdaydı. Rəbiyə xanım, qarşısında ucsuz-bucaqsız cənnət bağçalarını seyr edirdi. Özünün cənnətdə girəcəyi və yetmiş adama da şəfaət edə biləcəyi müjdəsi verilmişdi. Rabia xanım, buna çox sevinmişdi. O an içinə bir atəş düşdü, "Görəsən İhsan Bəyə nə oldu ki?" deyə düşündü. Ətrafına baxdı, amma onu görə bilmədi.Birdən bir səs eşitdi:"-O gözünü mühafizə etmədi. Harama getdi. Onun yeri, bura ola bilməz!"Rabia xanım bir tərəfdən yoldaşının özünə sədaqətsizlik etməsinə üzüldü, qırıldı. Amma bir tərəfdən də içindən yüksələn məhəbbət dalğaları, onu yanında görmək istəyirdi. Özünə şəfaət edəcəyi "yetmiş adamı seçməsi" deyildi. Rabia xanım, şəfaət etmək istədiyi insanları söyləməyə çalışır, lakin ağzından başqa başqa adlar çıxırdı. Sanki öz istədiyi kəslərə deyil də, ancaq Allahın icazə verdiyi kimsələrə şəfaət edə bilirdi.

Ağzından çıxanları, qulağı eşitdiyi zaman qarışıqlıq yaşayırdı. Rabia xanım, artıq dilini öz halına buraxdı, görəsən indi kimi söyləyəcək deyə maraq içində gözləməyə başladı. Ən uzaq qohumlarından, heç tanımadığı kəslərə qədər bir çox adama şəfaət etdi, altmış doqquz adama köməkçi oldu. Amma içindən həmişə:"-Bu səfər İhsan Bəyi çağıracağım yəqin ..." deyə keçirirdi.Lakin altmış doqquz adam içində İhsan bəy, yox idi. Artıq yavaş-yavaş ümidini kəsməyə başlamışdı. İçindən:"-Ahh gözüm, sevimli həyat yoldaşım, bir baxışın nələrə səbəb oldu! .."deyə hayıflanırdı. Rabia xanım, yetmişinci adamı söyləməmək, son haqqını da başqasına istifadə etməmək üçün ağzını bağladı. O anda bir nida gəldi:"-Onun halını gör də ona müjdə ver!"Yetmişinci adam olaraq yoldaşının adı deyildi. Cənnətə yoldaşıyla birlikdə girəcəyi üçün sevinən Rabia xanım, içindən:"-Hanı cənnətdə hüzn, inciklik yox idi, mən hələ içimdən beyimin gözünün sədaqətsizliyinin ağrısını yaşayıram." deyə keçirdi. Oyandığında bədəninin sərt kəsildiyini fərq etdi. Həyəcanla yoldaşını oyandırdı:"-İhsan bəy, çox qəribə bir yuxu gördüm. Bax, hələ bir dinlə! Bu açıq-aşkar bir xəbərdarlıq! .." deyərək bir göz qırpımında yuxusunu izah etdi.

Uzun müddət danışa İhsan bəy, əllərini açıb:"-Ya Rəbbi, nə niyyətlə olursa olsun; gözümü, ürəyimi, ağılımı və əzâlarımı haramlardan mühafizə et! Məni göz açıb bağlayana qədər nəfsimlə baş-başa buraxma!" deyə dua etdi.Sonra minnət içində bir dəstəmaz aldı, şükür namazı qıldı. Təkrarən əllərini açdı:"Mənim bir an belə səhvə yol düşməmə rizası olmayan Rəbbim! .. Məni, insanlar içində ən sevdiyim xanımımın diliylə xəbərdarlıq etdin. Halının, səhvim və içimdən keçirdiyim bütün duyğu və düşüncələrim Sənə sirlər ayan olur. Bizi, dünya və axirətdə məhcub etmə! .. Bilərək və ya bilməyərək etmiş olduğumuz səhv və günahlarımızı üzümüzə vurma. səhvlərimizi, Səttar adınla ört. Biz, aciz qullarıdır. Səhvsiz anım yoxdur. Sən Vəhabi, hər cür nemət və ehsanı bol olan. Biz, aciz, zəif; Sən Qədr-i Mütləqdir. Sən bizi, bizə buraxma ... İnsanları, insanların insafına tərk etmə ... " deyə başlayıb davam edən uzun bir dua daha etdi.İstiğfar və göz yaşları ilə bəzədiyi tövbəsinin ardından başına gələn bu halı, ilahi bir xəbərdarlıq qəbul edib həyatını təkrar nəzərdən keçirdi. Səhvlərini və o səhvlərə aparacaq yolları başdan bağlamağa qərar verdi. Günaha gedəcək ilk addım barəsində daha diqqətli olmağa əhd etdi. Sıravi bir insan idi, "İhsan" oldu. İhsan'ın, Allahın hər an huzurundaymış kimi bir həyat sürmək olduğunun şüuruna vardı, "muhsin" lərdən olmaq üçün səy etməyə niyyət etdi. Spot: Allah Təala buyurur ki:"(Ya Rəsulum) Mömin kişilərə de ki, gözlərini (harama) dikməmələrini ayıb yerlərini saxlasınlar. Çünki bu, onlar üçün daha təmiz bir davranışdır. Şübhəsiz ki, Allah onların nə etdiklərindən xəbərdardır." (Ən-Nur, 30)