-Ya Məhəmməd! Bizə Sırat Əhvalını xəbər ver. Sırat nədir, niyə və nə üçün yaradılmışdır?
Həzrət-i Fahr-i Kainat cavab buyurdular:
-Sırat, bir körpüdür. Qiyamət günündə Cəhənnəm üzərinə çəkiləcək;
mömin, kafir cümlə xalq onun üzərindən keçəcək. Haqq Təala öz gadabından
Cəhənnəmi yaratdı. Cəhənnəmin nəfsindən iztirab çəkən məlaikə, Haqq
təalaya yalvararaq arzıhal etdilər. Haqq Təala da kərəmindən Məlaikədən
şəfqət və mərhəmət qılıb, qüdrətindən bir ilan yaratdı. O ilanın adı
"Ğaşiyə" dir. Böyüklüyünü Allahdan başqa kimsə bilməz. Haqq Təala o
ilana yeddi Cəhənnəmi yutmasını emreyledi. O ilan yeddi Cəhənnəmi ağzına
alaraq uddu, lakin bunaldı və geri ağızını açdı. Elə böyük bir ağzı
vardı ki, yalnız iki dodağının arası, sürətli uçan quşun üçbin ildə
katedebileceği bir məsafə idi. Başını qaldıraraq:
"-İlahi! İcazə ver də bir nəfəs alım." dedi.
Haqq Təala ilana inayət eyleyip Cəhənnəm gözətçisi Malikə:
"- Ğaşiyə əzab et." deyə emreyledi. Cəhənnəmin gözətçisi Malikin
əlində atəşdən bir qamçı var idi ki, onun böyüklüyünü Allahdan başqa
kimsə bilməz. Malik ilana əzab etmək istədi. Ğaşiyə başını qaldırıb Haqq
Təalaya yalvarmağa başladı. Lakin boşuna idi. Ərşin ayağında Haqq
Təalanın ayağında Məhəmməd (s.av.) adı ağılına gəldi. Onu şəfaətçi
edərək:
'-İlahi! Bu ad haqqı üçün ki, Arş'da öz adının yanına yazmısan. Mən
biçarə zəif, günahkara şəfqət və mərhəmət edərək günahımı bağışla.
"Deyə yalvardı. Haqq Təala Malikə emreyledi:
"-Ya Malik! Ğaşiye'ye əzab etmə, Çünki o, Həbibim Məhəmmədin adını
zikr etdi. Onun günahını bağışladım və sənədə biri isti, digəri soyuq
iki nəfəs almasına icazə etdim." Yazın isti yellər və qışda soyuq
zemheri də onun nefeslerindendir.
Qiyamət günündə Arasat xalqı hazır olacaq və Gâşiye'ye "Ağzını aç!"
deyə emrolunacak. Ğaşiyə ağızını açdığı zaman da Cəhənnəm çölə çıxacaq.
Gâşiye'nin alt dodağının bir tükünü zəbanilər Cəhənnəm üzərinə çəkib
körpü edəcəklər, sonra bütün xalqa o qılın üzərindən keçmələri
emrolunacak. İşdə Sırat dedikləri, Arasat'ta Gâşiye'nin bir tükü. Necə
ki Cənabi-Haqq Quran-ı Kərimində:
"Sənə-epidemiya-kiyâraetin xəbəri gəlib çatdımı?"
(Ğaşiyə surəsi, ayə 1)
və:
"Lakin, o dik yoxuşu keçə bilmədi ¡. O sarp yoxuşun nə olduğunu sənə nə şey vermişdir?"
(Bələd Surəsi, ayə 11-12) buyurur.
Sırat körpüsünün uzunluğu üç min illik yoldur. İlk min ildən yoxuş,
sonrakı min ildən eniş, daha sonrakı min ili də düzlüktür. Dana sonra
əzab mələkləri insanları Sırat körpüsünə doğru sürəcəksiniz. Cəhənnəmlik
olanları atəşdən toppuzlar ilə Cəhənnəmə tökün. Həzrət-i Peyğəmbər
Sırat'ın kənarında dayanıb:
'-Ya rəbbim! Bunlar inanmış, təslim olmuş möminlərdir! 'deyə dua
tapılıb bağışlama istəyəcək. Hər kəs əməli miqdarın sıra idi keçəcək.
Bəziləri ildırım kimi, bəziləri uçan quş kimi, bəziləri axar su kimi,
bəziləri dizi üzərində iməkləyərək, bəziləri də qarınları üzərində
sürünərək keçəcəklər. Cəhənnəm əhli olanların bəzisi Sırat'tan aşağı
düşəcək.
Allahın gadabından yenə Allaha sığınırıq. Sırat körpüsünü ildırım
kimi keçənlər bir gün bir gecədə, quş kimi keçənlər bir ildə, bəziləri
də min ildə keçəcəklər. Bu bir müqayisə. Arasat'ın bir günü bu dünyanın
min ilinə əvəzdir. Necə ki Cənabi-Haqq:
"Mələklər və ruh oraya bir gündə çıxarlar ki: oranın məsafəsi əlli min ildir."
(Məaric Surəsi, ayə 4) buyurur.
Cəhənnəmlik olmayanlar, Sırat'ı salamatlıqla keçəcəklər və səcdəyə qapanaraq:
"-İlahi! Nemətini bizlərə vəd etdin, dərgahından başqa bir şey istəmirik ..." deyəcəklər.
Bir miqdar getdikdən sonra qarşılarına yaşıl bir xurma ağacı
çıxacaq ki, bu ağacın budaqlarında hər cür çiçəklərdən açılmış olub,
altında yaşıl çəmənlərin və sərin bir kölgəsi olacaq. O zaman bu xoşbəxt
müsəlmanlar:
'-Ya ilahi! Lütfündən və kərəmindən bizə bu ağacın altında bir az
yer ver. Ta ki, burada konaklıyalım. "Deyəcəklər. Bunun üzərinə Haqq
Təaladan xitab-i izze gələcək:
"-Ya qullarım! Dərgahımdan başqa bir şey istəmirik deyə ahdetmiştiniz. Nə üçün əhdə vəfa etməzsiniz."
Sonra sənəd veriləcək, Cənnəti seyr. Görəcəklər ki növbənöv
nemətlərlə bəzənmiş. Yaşıl çimenlerle zînetlendirilmiş. Tərifi mümkün
olmayan bir aləm. Bunun üzərinə ixtiyari:
'-İlahi! Arzumuz dərhal budur, bundan başqa bir şey istəmirik. "Deyəcəklər.
Haqq Təaladan fərman gələcək:
'- Ey mənim qullarım! Nə üçün hələ ahdinize vəfa etməzsiniz? "
Təkrar yenə əhd edib and içəcəklər. Bunun üzərinə başqa bir fərman gələcək:
"- Ey qullarım! Varın Cənnətimə daxil edin."
Cənnətə girəcəklər, rahata qovuşacaqlar, Cənnət quşlarının cür cür
səslərini eşidəcək, məst olacaqlar. Yenə Haqq Təaladan xitab gələcək:
"- Ey qullarım! Nə üçün məst oldunuz" Belə cavab verəcəklər:
"-Ya İlahi! Əhdimizi yerinə getiremediğimizden, utancımızdan və
Sənin kərəmindən məst olmuşuq." deyəcəklər. Haqq Təala kərəmindən
lütfeyleyecek və:
"- Razı olasınız deyə, hər an istedinizse öz lütf-u keremimden, ihsanımdan verdim." deyə buyuracaq.
İnananlar Cənabi-Haqqa cavab verəcəklər:
'Ya İlahi! Sənin lütfünə, kərəminə, lütfkarlığına razı olduq. Daha sonra Rıdvan'a-Cennet hazinedarı-emrolunacak:
'-Tac, HULL və Burak gətirin. Qullarımla birlikdə haqq etdikləri
orqanlarına taksim edim. Onlar üçün yerlər yaratmışdım. "Deyiləcək. Bu
xitabı eşidən Rıdvan, bunlara cür cür paltarlar geydirəcək, başlarına
taclar qoyacaq və Buraklara mindirib hər birini orqanlarına göndərəcək.
Huri, gılmanlar, içi dolu nurdan boşqablarda müxtəlif cövhərləri
saça saça gəlirlər. Cür xidmətlər edərlər. Sarayların qapısında
Buraklardan hörmətlə indirirler və köşklərinə çıxararlar, murassa
taxtlar üstündə sündüs və aydın döşək üzərinə təklif edərlər. Altından
və cövhəri edilmiş müxtəlif tabaklarla qızıl sini içində hər cür nəfs
nemətləri önlərinə qoyarlar.
Kudumler və sazendelerle şükür məclisləri hazırlanaraq Cövhər
qədəhlərlə Ab-ı Kövsər suyu içilip cür safalara qoşularlar. Haqq
Təalanın lütfü ilə bu hal əbədi olaraq belə davam edəcək.