Quran
ayələrindən və hədislərdən belə nəticə çıxartmaq olur ki, insan iki cür
ölümlə ölər. Qəti ölüm heç bir zaman təxirə düşməz.
Sileyi-rəhm,
sədəqə ona təsir edə bilməz. Sileyi-rəhm və sədəqə o ölümləri təxirə
salır ki, insan ani ölümlə ölə bilər. Əgər lampanın içinə neft töksək,
onun sönməsi üçün iki yol olar. Biri budur ki, o qədər yanar ki, nefti
qurtarar və təbii şəkildə sönər. Biri də budur ki, nefti qurtarmamış
kimsə onu söndürər. (Tebyan)
Müasir
zamanda ölümlərin çoxu qəti deyil, ani ölümlə dünyalarını dəyişərlər.
Yəni, onun tezləşməsində bəzi amillərin təsiri vardır.
Hədislər
buyurur ki, ani ölümlərin bir çoxu günahlara görə baş verər. İmam Sadiq
(ə) buyurur: "O kəslər ki, günahların (vasitəsilə) ölərlər, təbii
ölümlə bu dünyadan gedənlərin sayından daha çoxdur". Həzrət Sadiq (ə)
başqa yerdə buyurur: "Heç bir bədbəxtlik üz verməz, baş ağrısı və
xəstəlik olmaz, məgər insanın gördüyü günahlarına görə".
Ani ölümlərə səbəb olan günahları tanıyaq:
1. Qohumluq əlaqəsini kəsmək. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: "Sileyi-rəhm evləri abad edər və ömürləri artırar, baxmayaraq ki, onu yerinə yetirən yaxşı insan olmasa belə".
2. Yalan. Yalan insan həyatına çox ziyan vurar, o cümlədən ömrünü qısaldar. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: "O
kəs ki, yalandan and içər və bilər ki, yalandır - Allahla döyüşə gedər.
Həqiqətən yalan and evləri sahibsiz edər və övladların yoxsul olmasına
səbəb olar".
3. Zina. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: "Nə zaman məndən sonra zina yayılar, ani ölümlər çoxalar".
4. Valideynlərə əziyyət vermək. İmam Sadiq (ə) buyurur: "Pənah
aparıram Allaha o günahlardan ki, məhv etməkdə tələsər, ölümləri
yaxınlaşdırar və evləri sahibsiz edər. Onlar ibarətdir: qohumluq
əlaqəsini kəsmək, valideynə əziyyət vermək, ehsan və yaxşılıqdan əl
çəkmək".
Hər birimiz ölməzdən əvvəl özümüzü ölümə hazır etməliyik. Necə ki, Əmirəl-möminin (ə) bunu edir və buyururdu: "Allaha and olsun ki, Əbu Talibin oğlu ölümə, körpənin anasının sinəsinə yaxın olduğundan daha yaxındır".