Demodeks gənələri bütün dünyada geniş yayılmış parazitlərdir. Hal-hazırda bu gənələrin 65 müxtəlif növü öyrənilib. Demodeksin sevdiyi yerlər – göz qapağı, üzün dərisi, qaşüstü qövs nahiyəsi, alın, burun-dodaq büküşləri, çənə və xarici qulaq keçəcəyi nahiyələridir. Demodeks gənələrinin əsas lokalizasiya zonası isə "demodeks üçbucağı” hesab olunur. Bura aiddir: burun qanadları, burun-dodaq büküşü və çənə nahiyəsi aiddir. Xəstəlik uzun müddət davam edərsə, gənələr sinə və kürək nahiyəsinə də yayıla bilər. Demodekoz xəstəliyinə xüsusilə immun sistemi zəifləmiş, maddələr mübadiləsi pozulmuş, ammetropiyası olan, uzaqgörmədən əziyyət çəkən yaşlı insanlarda, xroniki mədə-bağırsaq pozğunluğu olan uşaqlarda rast gəlinir. Güclü emosional streslər, neyroendokrin, mədə-bağırsaq, psixi və immun xəstəliklər, hepatobiliar sistemin zədələnməsi lipid mübadiləsinin pozulması kimi hallat demodekozun yaranmasına səbəb ola bilər.
Klinikası:
Üz dərisində qırmızı ləkələr
Genişlənmiş dəri məsamələri
Dərinin həddən artıq yağlanması
Dəri rənginin solğun və ya bozumtul-torpaq rəngində olması
Dəri səthinin kələ-kötür olması
Üzdə mimiki hərəkətlərdə çətinliyin yaranması
Burun ölçülərinin böyüməsi (rənginə görə göyümtül-qırmızı gavalıya bənzəyir-rinofima)
Dəridə qaşınma və gicişmə hislərinin olması (xüsusilə gecələr)
Dəridə gənə olan nahiyələrdə tüklərin tökülməsi
Qulaq seyvanlarının qaşınması
Bu xəstəlik ona görə təhlükəlidir ki, onu asanlıqla qıcıqlanmış dəri və ya yorğun, süst dəri ilə səhv salmaq olar. Hətta demodekozu sərbəst xəstəlik hesab etmirlər. Bu gənələrə sağlam insanın dərisində də rast gəlmək olar. Buradan aydın olur ki, demodeks gənələri şərti-patogendir. Cüzi miqdarda onlar xəstəlik törədə bilmir. Lakin buna baxmayaraq uzun müddət davam edərsə, "sahibin” dəri toxumasının qida ehtiyatı tükənər, nəticədə dərinin məsamələri genişlənər, səthi kobudlaşar və öz görkəmini itirər. Yox, əgər dəridə gənələrin miqdarı həddən artıqdırsa, bu hal histopatoloji reaksiyalara və xəstəliklərə səbəb ola bilər. Dərialtı demodeks gənələri meybom vəzilərində, tük follikularında, axacaqlarında və üz dərisinin piy vəzi sekretlərində (xüsusilə seboreya zamanı) yaşayır.