Qırmızı pomada istifadəsi ilə əlaqədar ilk qeydlərə Antik Misir dövründə rast gəlirik. O zamanlar dodaqlara qırmızı bir ton vermək üçün yarı qiymətli daşlar əzilirdi. Bu bahalı üsul yalnız qadınlar deyil kişilər tərəfindən də istifadə edilirdi. Misir Kraliçası Cleopatra da qırmızıya boyanmış dodaqları ilə tanınar amma onun pomadası qırmızı rəngli böcəklərdən və qarışqalardan əldə edilirdi.

Cleopatraya etina edən Misirli qadınlar qırmızı dodaq boyası əldə etmək üçün ağla sığmaz üsullara müraciət etdilər. Bir xeyli toksin maddəni qarışdıraraq əldə edilən qırmızı pomada bir çox xəstəliyə və hətta ölümə səbəb oldu. Ölümcül öpüş təyin etməsi də buradan gəlir. Maraqlı bir şəkildə ilk sədəfli pomada da Antik Misirdə ortaya çıxdı. Balıq pullarının əzilməsi ilə əldə edilən bu pomada qırmızının yanında sönük qalsa da hələ seçilir.

1500-cü illərə gəldiyimizdə qəribə və xüsusi makiyajı ilə Kraliça 1. Elizabethi görürük. O bakirəliyin də təmsili olaraq dümağa boyanmış bir dəri və qırmızı dodaqları ilə tarixə keçdi. Kraliçanın tünd qırmızı pomadası bal şamı və müxtəlif bitkilərin qarışdırılmasından əldə edilirdi. O zamanlarda etibarlı bir inanış da bu tərz makiyajın ölümdən qoruduğu idi. Ancaq kraliça öldüyündə belə köməkçiləri üzünə bu makiyajı tətbiq etməkdən geri qalmadılar. 

On altıncı əsrdə məşhurluq qazanan pomada 17- ci əsrdə mühafizəkar görüşün hədəfi halına gəldi. Hətta İngiltərədə toy əvvəli makiyaj edən gəlinlərin evliliyinin ləğv edilə biləcəyinə bağlı bir qanun belə çıxardıldı.  Bütün soylular növ - növ kosmetiklə üzlərini rəngləndirərkən, təbii görünüş fahişələrə və işləyən qadınlara xüsusi hala gəldi.

On səkkizinci əsrin sonlarında Kraliça Victorianın pomada istifadəsini əlverişsiz tapması üzərinə qırmızıya boyanmış dodaqlar uzunca bir müddət moda səhnəsində görülmədi. Lakin bu məhdudlaşdırmağı məcbur edənlər də vardı. Fransız aktrisa Sarah Bernhardt yalnız sənətini icra edərkən deyil gündəlik həyatda da qırmızı pomadasından imtina etmədi ki, bu o zamanlar üçün aşılması çətin bir tabu idi. Amerikada ilk pomada reklamını 1890 - cu ildə  Sears kataloqunda görürük. Bu pomadaya qırmızı rəngini verən "Kolanın içində böcək var" forward maillərindən xatırlayacağınız cochineal böcəyi.

1900 - cı illərin başında qırmızı pomada təkrar məşhur hala gəldi. 1915 - ci ildə Maurice Levy indi də istifadə edilən pomada balonuna yaxın bir şey icad etdi. Bu rahat balondan əvvəl, bal mumu və Hind yağı ilə edilən pomadalar ipək kağızlara sarılı olaraq satılırdı ki, bu halıyla onları çantada daşımaq qeyri-mümkünə çox yaxın işikayətləndi. Pomada vərdiş etdiyimiz çevir aç şəklini 1923 - cü ildə götürdü. Bu rahat cihaz Chanel, Guerlain, Elizabeth Ardan, Helena Rubenstein, və Max Factor kimi kosmetik nəhənglərinin meydana gəlməsinə də köməkçi oldu. İlk kino ulduzları qırmızı pomadanın haqqını verərək istifadə etdilər amma bu qırmızı daha çox tünd qırmızıya yaxın idi çünki qara ağ filmlərdə klassik qırmızı müəyyən olmurdu. Aktrisaları təqlid etmək istəyən qadınlar tünd qırmızı pomadaya axın etdi.

1930 - cu illərdə  reklam və satışa çıxarma dünyası kosmetik işinə əl atdı. Müasir olmanın birinci şərti halına gələn pomada eyni zamanda döyüş iqtisadiyyatını inkişaf etdirmənin də bir yolu idi. Əsgərlik edə bilməyən qadınlar pomada satın alaraq iqtisadiyyata iştirak edirdilər. Ya da heç olmasa reklamçıların ifadəsi bu idi. İlk günəş şüalarından qoruyan pomada da bu tarixlərdə ortaya çıxdı.

Müharibə səbəbi ilə iqtisadiyyatın yavaşladığı zamanlar da kosmetik istehsalı da düşdü. Bu da qalıcı pomadaların ortaya çıxmasına səbəb oldu. Kimyagər Hazel Bishop tərəfindən icad edilən və bütün gün qalıcılığını davam etdirdiyini iddia edən pomada satış partlaması yaşadı.

Yenə eyni illərdə mühafizəkar qanaddan pomadaya yeni bir hücum reallaşdı. Kişilər evlənəcəkləri qızların pomada çəkmələrini istəmirdilər. Bu pomada əleyhdarı kampaniyanı çox da yelləməyən kosmetik nəhəngləri hədəf kütlələrinin yaşını 16 - a qədər saldılar. Bu sıralarda Amerikan qadınlarının 40 % çantasında ən az bir dənə pomada olardı.

50 - ci illərə gəlindiyində pomada artıq gözəlliyin yanında seksuallığın da simvolu idi. Marilyn Monroe, Rita Hayworth, Ova Gardner, və Elizabeth Taylor sayəsində qırmızı pomada sanki qızıl çağını yaşadı. Mühafizəkarlığı bir kənara buraxan dünya, qadınlara xüsusi günlərdə kosmetik hədiyyə etməyə belə başladı. 

Çox uzunca bir zaman yalnız qırmızının tonlarında çıxarılan pomada artıq bir çox rəngə sahib idi. 60 - cı illərdə Rejim modasına uyğun olaraq uçuq çəhrayı və bej, 70 - lərdə isə Pinkin ortaya çıxması ilə tünd bort və bənövşəyi pomadalar məşhur oldu.

Qırmızı pomada geri döndü və bu dönüşü böyük nisbətdə Madonnaya borclu idi. Qıpqırmızı dodaqları ilə son dərəcə iddialı bir görünüş çəkən Madonna, Like a Virgin turnesi boyunca dodaqlarından əskik etmədiyi M. A. C Russian Rəddi dünya səviyyəsində bestseller yaptı.

Grunge axınının da təsiri ilə bu illərdə qadınlar daha çox kahverengi və mürdüm tonlarına yönəldilər. Sədəfli pomada da varlığını bibi/hələ diqqətə çarpan şəkildə hiss etdirirdi. Ancaq Cindy Crawford kimi super modellər və aktrisalar qırmızı pomada istifadə etməyə davam etdiler.

Musiqiçi, dizaynçı, rokçu, ana, necə təsvir etsəniz edin 2000 - lərdə qırmızı pomadaya həyat öpüşü verən Gwen Stefani idi idi. Platin sarısı saçları və parlaq qırmızı pomadanı özünə yaraşdırmağı bilən Stefani, özünü görən hər qadında qaçıb bir qırmızı pomada əldə etmə hissi oyandırdı. 

Qırmızı pomadanın gücünü kəşf edənlərdən biri də Lady Dimdik, özündən əvvəl dəfələrlə sınanmış və müvəffəqiyyətə çatmış yolu əs keçmədi və bir çox qəribə makiyajın və aksesuarın yanında qırmızı pomadanı da dodaqlarından əskik etmədi.

Artıq yüzerce tonuna sahib olduğumuz qırmızı pomadanı ən son gözümüzün qarşısında böyüyən Taylor Swift idin dodaqlarında gördük. Rədd adlı albomuna pas təyin edərcəsinə qırmızı xalçalarda qırmızı pomada ilə süzülən Swift dərsini yaxşı işləməyə bənzəyir. Özünə soruşulduğunda isə cavabı hazır: "Mən onsuz da həmişə qırmızı pomada çəkirəm."

 

/Mənbə.Qadınlar.biz/