Həyatımıza son 20 ildə girən və bizim üçün sürətlə sıravi bir üsul halına gələn süni mayalanma nədir və necə edilir? Suallarınızın cavabını burada tapa bilərsiniz.
Balon körpə tətbiqini qısaca yekunlaşdırmaq lazım olsa, qadın və kişiyə aid hüceyrələrin bədən xaricində döllənmə əməliyyatı deyə bilərik.
Bu üsulda kişi və qadın cinsi hüceyrələri bədən istiliyindəki, uyğun bir mühitdə 48 saat saxlanılır. Bu müddətdə əldə edilən yumurtaların təxminən yarısında döllənmə meydana gəlir. Bu döllənmiş yumurtalar embrion (döl) adlandırılır və son hədəf olan qadın rəhminə yerləşdirilir.
Embrionlar uşaqlığın içərisinə uşaqlıq ağızından incə bir katater ilə yerləşdirilər. Bu əməliyyatlar nəticəsində qadınların təxminən %50ində hamiləlik meydana gəlir.
Süni mayalanma üsullarında müxtəlif dərmanlarla (Gonal-F, Puregon, Menogon) qadının yumurtalıqlarının xəbərdar edilməsi tətbiq edilir. Yumurtalıqların xəbərdar edilməsinin məqsədi, embrion meydana gətirməyə namizəd çox sayda yumurta əldə etməkdir. Çox sayda embrionun uşaqlıq içinə yerləşdirilməsi (embrion transfer) hamiləlik şansını artırır (hamiləlik nisbətləri, bir embrion yerləşdirildiyində təxminən %10, üç embrion yerləşdirildiyində isə %40 -50 ətrafındadır).
Süni mayalanma haqqında ümumi məlumatlar
Süni mayalanma, klassik üsullar ilə hamilə qala bilməyən qadınlarda tətbiq olunan bir müalicədir. Kişi (sperma) və dişi (yumurta) döl hüceyrələrinin laboratoriya şərtlərində birləşdirilməsi nəticəsində yaranan embrionların, uşaqlığa transferi qanununa söykənir. Laboratoriya şərtlərində reallaşdırılan döllənmə, özbaşına ya da insan əliylə, tək yumurta içinə tək sperma verilməsi ilə aparılır.
Süni mayalanma, əvvəllər infeksiya və ya cərrahi əməliyyat nəticəsində uşaqlıqlarında zədə yaranan qadınlarda tətbiq olunmağa başlanmış, qısa bir müddət sonra isə, sonsuzluğa gətirib çıxaran digər səbəblərin müalicəsində də istifadə edilmişdir. Bu gün, endometriozis, səbəbi açıqlana bilməyən sonsuzluq faktları və kişiyə bağlı sonsuzluqda, süni mayalanma üsulları ilə müvəffəqiyyətli nəticələndirər alınır.
Xüsusilə son illərdə tətbiq olunmağa başlanan mikroinyeksiyon, sperma sayının çox aşağı olması və hətta spermasında heç sperma olmamasına qarşı, testisində sperma olan kişilərin müalicəsində bir dönuş olaraq xarakterizə edilir.