Doğum müddətində təyinedici qəbul edilən faktorlardan biri də rəhm ağızı açıqlığıdır. Doğum irəlilədikcə rəhm ağızı (serviks) incelerek açılmağa başlar. Başlanğıcda 1 sm qədər olan açıqlıq, 10 sm olduğunda körpə çölə çıxmağa hazır deməkdir. Doğum müddətində mama və ya həkim, əliylə rəhm ağızını nəzarət edərək açıqlığın nə qədər olduğunu təsbit edər.

Kimilərində çox qısa müddətdə tamamlana bilən bu açılma müddəti, bəzi qadınlarda çox daha fərqli müddətlərdə reallaşa bilir. Ancaq tibb dünyasının nəzərdə tutduğu bəzi standartlar da var ki, gözlənilən müddətdə gözlənilən rəhm ağızı açıqlığına çatılmamışsa, doğum müddətinə müdaxilə edilərək (süni sancı, pərdələrin sıyrılması və s.) doğumun sürətləndirilməsi lazımlı görülə bilir.

İndiki vaxtda istifadə edilən ‘partograf' sistemi ilə xəstəxanalardakı doğumlar izlənilir. Partograf, sadəcə doğumun irəliləməsini izləmək üçün istifadə edilən bir formadır. Bu qrafik kağızına doğum müddətindəki inkişaflar müəyyən saat aralıq/dekabrları ilə yazılaraq doğum hərəkətinin izlənilməsi təmin edilir. Rəhm ağızı açıqlığının yanında, partografa ananın sağlamlıq vəziyyəti (qan təzyiqi, nəbz kimi dəyərləri), körpənin sağlamlıq vəziyyəti (fetal ürək atma sürəti, pərdələrin vəziyyəti və s.) və doğumun irəliləyişi (rəhm ağızı açıqlığı, körpə başının səviyyəsi) kimi faktorlar ölçülərək yazılar. Ayrıca bu formada ananın fərdi məlumatları da yazılır.

Bir gündən birdən çox doğumun izlənildiyi xəstəxanalarda və doğum evlerinde partograf, mamaların və tibb bacılarının işini böyük ölçüdə asanlaşdırır. Hamilənin sağlam bir şəkildə izlənilməsi üçün partograf böyük əhəmiyyət daşıyır.

1954-cü ildə və 1969-cü ildə edilən iki işin nəticəsində, doğumda rəhm ağızının nə qədər müddətdə neçə santimetr açılması lazım olduğu standardize edilmiş. Buna görə doğumun aktiv fazı, 4 sm açıqlıqdan sonra başladı qəbul edilir. 4 sm açıqlığa çatdıqdan sonra, ilk doğumu olan bir hamilənin rəhm ağızının hər saatda təxminən 1 sm açılması lazım olduğu nəzərdə tutulur. Partograf dəyərlərinə görə doğuma müdaxilə ümumiyyətlə bu şəkildə olur: Əgər iki saat boyunca açılmada irəliləmə görülməzsə, doğum dayandı qəbul edilir və səbəbi araşdırılır. Əgər 4 saat boyunca tapıntıda dəyişiklik olmazsa, tibbi müdaxilədə olar. (Süni sancı, pərdələrin sıyrılması, su kisəsinin açılması, keser və s.)

Hər doğumun müəyyən bir irəliləyişi olmasını gözləmək, bir çox mütəxəssisə görə ana üzərində də bir növ təzyiq meydana gətirərək mənfi nəticələndirərə səbəb ola bilər. Ətrafdan çox eşitdiyimiz "doğumum irəliləmədi, keser oldum" hekayələrinin hər birinin fərqli şərtlərdə, fərqli səbəblərlə meydana gəldiyini unutmamaq lazımdır.