Oyun oynamaq uşaqlar üçün yemək yemək və yatmaq kimi təbii bir
ehtiyacdır. Eyni zamanda uşağın psixoloji, ictimai və zehni inkişafını
da dəstəklər. Uşaqların gerçək həyatla ilk ünsiyyətlərini qurduqları
oyunların maneə törədilməsi ilə sağlam inkişaflarının da önləndiyi
unudulmamalıdır.
Uşağınızın oyun oynama istəyini məhdudlaşdırmayın
Təhsil sisteminin ağırlığı səbəbi ilə indiki vaxtda uşaqların oyunu
unutduğu, tamamilə dərslərə, imtahanlara və ev tapşırıqlarına əyildiyi
əhəmiyyətli bir gerçəkdir. Onsuz da məktəbdə məhdud olan oyun oynama
zamanı, evdə də işləyən ana-ataların çox həyat tərzi səbəbi ilə
ümumiyyətlə maneə törədilər. Ana-atalar da uşağın akademik
müvəffəqiyyətinə bir xeyli sıxlaşaraq oyunun gücünü və əhəmiyyətini
unutmuş vəziyyətdədir. Hətta bəzi valideynlər mağazaların oyuncaq
hissəsindən keçərkən uşaqlarına "sən oyun oynayacaq yaşda deyilsən" kimi
xəbərdarlıqlarla oyunu unutdurmağa çalışar.
İdman oyunun yerini tutmaz
Çox valideynlər xüsusilə həftə sonları uşağı ictimai fəaliyyətlərə
göndərərək bir nebz olsun uşağa nəfəs aldırdıqlarını düşünər. Halbuki
bir idman fəaliyyəti oyunun yerini tutmaz. Maraqlanılacaq idman
fəaliyyəti ümumiyyətlə bir yetkin tərəfindən nəzarət edildiyi üçün uşaq
öz qərarlarını vermə və öz davranışının məsuliyyətini alma kimi
fürsətlərdən məhrum qalmış olar. Buna qarşı, uşaq öz oyununu oynayarkən
özü qaydalar qoyar, dəstə qurar və öz davranışının məsuliyyətini alar.
Oyun uşağa öz güvən qazandırır
Uşaqlar ictimai, romantik, zehni və fiziki bacarıqlarını inkişaf
etdirmək üçün oyun oynamağa ehtiyac hiss edərlər. Oyun uşaqların öz
bacarıqlarını test etmələri üçün uyğun bir mühit təqdim edər. Oyun,
uşaqlara digər insanlarla necə ünsiyyət quracaqlarını öyrədər, uşaqların
problemlərini həll etməyə və daxili qarşıdurmalarını təhlil etməyə
köməkçi olar. Oyun, yetkinlərin öyrədə bilməyəcəyi gerçək həyatın
qorxulu, cürətkar və utancaq tələblərini öyrənmə yoludur. Oyunlar
sayəsində uşaq, digər insanlarla yaşamağı və yaradıcı düşünməyi öyrənər.
Oyun ilə təmin edilən bütün bunlar, uşağın möhkəm bir gələcək meydana
gətirməsi üçün əhəmiyyətli təməlləri meydana gətirər.
Siz də uşağınızla birlikdə oynayın
Edilən araşdırmalarda atasıyla oyun oynayan uşaqların, atası oyun
oynamayan uşaqlara nisbətlə daha geniş bir təxəyyülünə və bilişsel
bacarığa sahib olduğu göstərilir. Anasıyla oyun oynayan uşaqların,
uşağıyla oyun oynamağa zaman ayıra bilməyən anaların uşaqlarına görə
anasıyla daha möhkəm/etibarlı bir münasibət qurduğu və daha müsbət
inkişaf göstərdiyi təsbit edildi. Ailəsiylə birlikdə oyun oynayan daha
böyük uşaqların, ailəsi oyun oynamayanlara nisbətlə məktəblə daha müsbət
bir münasibət qurduğu, ruhi olaraq daha sağlam olduğu, yoldaşları ilə
əlaqələrinin daha güclü olduğu və ailəvi yaxınlıqdan daha çox zövq
aldıqları görülür.
Ailə tərəfindən oyun oynayın
Yaşınız nə olursa olsun, oyun oynamaq üçün əsla yaşınız irəli deyil.
Oyun yalnız uşaqlar üçün deyil, böyüklər də oyun oynaya bilərlər.
Ana-ataların işdən gəldiyində uşağıyla oyun oynaması həm aralarındakı
münasibəti qüvvətləndirər, həm də sıx bir iş gününün ardından stress
atmağa birə-birdir. Uşağınızla birlikdə gülmək, boşalmaq, əylənmək sizin
sağlamlığınıza da yaxşı gələcəkdir. Eyni zamanda, əhəmiyyət
verildiyini, maraqlanıldığını hiss edən uşağın özünə olan etibarı artar.
Uşaq, bu dünyada bir yeri olduğu hissini qazanar. Həmişə birlikdə
oynayan ailələrin bir-birlərinə qarşı daha işbirlikçi, dəstəkləyici
olduğu və bir-birləri ilə ünsiyyəti daha güclü olduğu görülər. Ailədə
yaşanan gündəlik problemlər ( mübahisə/müzakirələr, kobudluq, tənbəllik,
hirs keşikləri kimi) oyunun gücüylə peyvənd etdirə bilər.
Televiziya və kompüter yerinə yaradıcı oyunlara istiqamətləndirin
Valideynlər uşaqlarına sərbəst, qurulmamış, yaradıcılıqlarını əks etdirə
biləcəkləri kafi oyun zamanları təmin etməlidir. Bu sərbəst zamana
ailələr də də qatılaraq uşaqları ilə oyun oynamalıdır. Fiziki
fəaliyyətdən, yaradıcılıqdan məhrum kompüter və televiziya yerinə,
uşaqların aktiv oyunlar oynaması təmin edilməlidir. Uşağın kompüter və
televiziyaya məruz qalma zamanını məhdudlaşdıraraq ona köməkçi oluna
bilər. Yaşına uyğun, onların təxəyyülü və yaradıcılığını dəstəkləyən
(bloklar, körpələr kimi) oyuncaqlar alınmalıdır. Məktəbdə aktiv bir rol
alaraq uşağın kafi sərbəst oyun zamanı aldığına əmin oluna bilər.