Uşaqlar
əvvəlki kimi «səni leyləklər gətirdi» yalanına inanmır!… Mütəxəssislər,
ailələrdən cinsi təhsili uşaqlarının anlaya biləcəklərisəviyyədə evdə
verməyə başlamalarının əhəmiyyətinə diqqət çəkir.
Cinsəlliyin
həyatımızın ən əhəmiyyətli parçalarından biri olduğunu söyləyən Cinsi
Sağlamlıq İnstitutu Dərnəyi (CİSED) Ümumi Başçısı Dr. Cem Keçə; «Bu
səbəblə adamın cinsəlliklə əlaqədar məlumatlarını, düşüncələrini, dəyər
mühakimələrini, tutumlarını və bacarıqlarını necə, hansı şərtlərdə və
kimlərin təsirləriylə öyrənmiş olduğu çox əhəmiyyətlidir. Cinsəlliklə
əhəmiyyətli olan 4 mövzu vardır. Bunlar; ayıb, qadağan, günah və maraq
duyğusudur. Biz bunlara cinsəllikdə məhşərin 4 atlısı adını veririk.
Məhşərin
4 atlısı, adamın içində olduğu ailədə başlayan və ictimai ətrafıyla
davam edən bir şəbəkə tərəfindən adam fərqinə belə çatmadan ona öyrədilə
bilər. Adam yetkinlik çağına gəldiyində artıq yalnız öz impulslarıyla
deyil bu öyrənilmiş ictimai dəyər mühakimələriylə birlikdə ilk cinsi
yaxınlaşmalarına başlar. Bu baxımdan baxıldığında cinsəllik hər kəsin
doğulduğu andan etibarən həyatında özünəməxsus yer etməyə başladığı üçün
ilk cinsi təhsil ailədə yəni evdə başlamalıdır.
Cinsi
orqanların əl, qol, qıç, ağız kimi adama aid görülmədiyi, baxılmaması,
toxunulmaması lazım olan qadağanlı sahələr olduğu mesajını alan bir
uşaq; cinsəlliylə bağlı maraq duyğusuyla ayıb, qadağan, günah və pis
mesajını öyrənə bilər; bədənini kəşf etmə yerinə bədəninə xariciləşə
bilər və irəlidəki cinsi həyatında vajinismus, orgazm ola bilməmə, erkən
boşalma və ya sərtləşmə pozuqluqları kimi cinsi problemlər yaşaya
bilər. Həyatın ən kefli yanlarından biri olan cinsəllik, bir qayğı və
stress qaynağı halına çevrilə bilər» dedi.
Cinsilik Təlimlə bilinən Bir Bacarıq
Valideynlərin
uşaqlarının yanında bir-birlərinə sevgilərini göstərmələrinin və ifadə
etmələrinin əhəmiyyətinə diqqət çəkən CİSED səlahiyyətlilərinin
verdikləri məlumatlara görə, ana və atalar evdə bir-birlərinə və
uşaqlarına sıx toxunsalar, uşaqlarının yanında qucaqlaşıb öpüşsələr,
zarafatlaşsalar, bir-birlərinə sevgilərini göstərə bilsələr, cinsəlliyin
öyrənilə bilər bir bacarıq olduğunu qavrayarlarsa, uşaqlarına da sağlam
cinsi təhsil verə bilər və öz müsbət dünyagörüşləriylə uşaqlarına doğru
bir model ola bilərlər. Bu şəkildə cinsəlliklə əlaqədar qorxu və
qayğılar cinsi problemlər halına gəlmədən həll edilə bilər və cəmiyyətin
yüklədiyi mənfi cinsi inanışlar uşaq tərəfindən mənimsənmədən ailə
içində doğru şəkliylə düzəldilə bilər.
Cinsi Təhsil Qısa və Təlimçi Olmalı
Cinsi
təhsili qız uşaqlarına analarının, oğlanlarına isə atalarının verməsi
ən doğru olan yanaşmadır. Çünki artıma və cinsəllik mövzusunda bir uşağa
məlumat verməyə ən uyğun kəslər valideynləridir. Əks halda uşaqlar
cinsəlliyi maraqlandıqlarından ötəri yoldaşlarından ya da televiziyadan
cinsəlliyi öyrənməyə çalışa bilərlər. Valideynlərin cinsəlliyi
uşaqlarıyla danışarkən rahat olmaları, qısa və təlimçi məlumatlar
vermələri, bilmədikləri suallar qarşısında cavabını araşdırmaq üçün
zaman istəmələri, boşluq buraxmamaları, tərəddüd etməmələri və
özlərindən əmin olmaq çox əhəmiyyətlidir.
Cinsi Təhsil Vermək Bir Sənətdir
Cinsi
təhsildə qısa, dəqiq və elmi dil istifadə edilməsi lazımdır.
Valideynlər üçün cinsi təhsil vermək bir sənətdir. Uşaqlara onlar sual
verənə qədər cinsi mövzularda bir şey izah edilməməlidir. Əhəmiyyətli
olan onlara sual verə biləcəkləri sevgi dolu bir ailə mühitə təqdim edə
bilməkdir. Sevginin hiss edildiyi və paylaşıldığı ailə mühitində uşaqlar
cinsi məzmunlu suallar soruşacaqlar, valideynlərdə bu suallara gerçək
məlumatlarla cavab verməli və lazım olsa doğru məlumatları bir neçə
səfərdə izah etməyə çalışmalıdırlar. Çünki 4-5 yaşlarındakı uşaqlar
ətraflı bir şərh gözləməzlər, yalnız maraqlarının aradan qaldırılmasını
istəyərlər.
Cinsi Orqanlar Utanılacaq Orqanlar Olaraq Tanıdılmamalı
Cinsi
orqanların utanılacaq və iyrənc orqanlar olaraq tanıdılmaması
lazımlıdır. Cinsi orqanlar təbiətdəki bütün canlılarda vardır.
Valideynlər utancaq və içinə qapalı, cinsəlliyə qarşı sərt və
mühafizəkar bir rəftar içindədirsə və ya cinsəllik ilə əlaqədar
mövzuları danışıla bilməz, toxunulmaz yəni tabu olaraq görürlərsə,
uşaqları da da cinsəlliyi, cinsiyyəti və cinsi orqanlarını utanılacaq və
iyrənc orqanlar olaraq tanıya bilərlər. Bu da yetkinlik həyatlarında
partnyorlarla aralarında ciddi problemlərə səbəb ola bilər.
Uşaqların Cinsilik Marağı Təbiidir
Uşaqların
ilk yaşlarda bədənləri və qarşı cins haqqında maraq duyğuları sıx ola
bilər. Ümumiyyətlə 3-4 dörd yaşlarında uşaqlar özləri, cinsi orqanlar və
haradan gəldikləri haqqındakı sualları qorxmadan və çəkinmədən
soruşmağa başlarlar. Bu suallar valideynləri tərəfindən onların marağını
aradan qaldıracaq, onları təmin edəcək və kafi məlumatı verəcək şəkildə
doğru olaraq cavablanılmalıdır. Çünki uşaqların cinsəlliyi
maraqlanmaları çox təbiidir. Bu səbəblə inkişafının ilk 5 ili çox
əhəmiyyətlidir və yetkinlik dövründəki cinsi əlaqələrin təməlini meydana
gətirə bilər.
Cinsi Təhsil Doğumdan Etibarən Başlar
Cinsi
təhsil doğumdan etibarən başlar. Cinsi təhsil yetkinlikdə də adamın
məsləhətləşərək, oxuyaraq, doğru və etibarlı qaynaqlara çatması yoluyla
davam etməlidir. Cinsi təhsil üçün heç bir yaş gec deyil. CİSED, cinsi
təhsilin evdə başlayaraq ibtidai təhsildə verilməsinin tərəfdarıdır…
Bundan başqa yetkinlik əvvəli cinsi məsləhətləşməxidmətlərinin, evlilik
əvvəli cinsi məsləhətləşmə və ana, ata və yoldaş təhsillərinin qanuni
zərurət olaraq verilməsi də tələblər arasında iştirak edir.