Rus dilini Qadınlar.Bizdə öyrənək (Dərs 7)

Qeydiyyat Şifrənin bərpası

Qadınla.Com

Tarix: 18-06-2014, 02:00

Müəllif: Narın Yağış

Şərhlər: 4

Baxılıb: 8 987

Bölmə: Həyat tərzi / Dərslər

Səs ver:

(səs: 2)

Pristavkalar isə həmişə sözün kökündən qabaq işlənib, həmin sözə yenilik çaları verir və ya çox hallarda sözün qrammatik mənasını dəyişdirə bilir. Pristavkalar əsas etibarı ilə fel formalarının, xüsusilə fel növlərinin (tərzlərinin) düzəldilməsinə xidmət edir. Müqayisə edək: ходить-входить, выходить, подходить, отходить, заходить; писать-написать və s.

Məlum olduğu kimi, qrammatika iki bölmədən ibarətdir: morfologiya və sintaksis. Morfologiya müxtəlif nitq hissələrinə aid olan sözlərin əmələ gəlməsi üsulları, onların formaları (cins forması tək-cəm, hallanma, şəxs, ölçü, dəyişmə və s.) və bu formaların mənaları ilə məşğul olur; Sintaksisdə isə cümlədə sözlərin birləşməsi, cümlə üzvləri və onların ifadə üsulları, habelə cümlənin növləri öyrədilir.

Qrammatikanın hər iki bölməsi (morfologiya və sintaksis) bir-birilə sıx əlaqədardır, ona görə də sintaksisi öyrənərkən morfologiyanın qanun-qaydalarını mütləq xatırlamaq gərəkdir. Məqsəd və intonasiyaya görə cümləni dörd növə ayırırlar. hər iki dildə işlənən cümlələr bu dörd növdən birinə aid olur: nəqli cümlə (повествовательное предложение), sual cümləsi (вопросительное предложение), əmr cümləsi (побудительное предложение), nida cümləsi (восклицательное предложение). Deməli, nitqdə işlətdiyimiz cümlələrdə ya müəyyən bir şey, əşya, hadisə, əhvalat haqqında məlumat verilir, ya soruşulur, ya əmr edilir (buraya xahiş, nəsihət də daxildir), ya da ki, həmin cümlələrdə yüksək hiss-həyəcan ifadə edilir.

Nəqli cümlədə adından bəlli olduğu kimi, müəyyən bir hadisə, əşya, əhvalat, iş və sair haqqında nəql edilir, məlumat verilir. Məsələn:
Труд создал человека.
Переправы мы осуществляли только ночью.
С моря дул свежий ветер, было зябко.
Nəqli cümlənin sonunda nöqtə qoyulur.

Sual məqsədi ilə işlədilən cümlələrə sual cümləsi deyilir. Məsələn:
Серебристая дорога, ты зовешь меня куда?
Что ты делал вчера в школе после уроков?
Кто знает этого человека? Sual cümləsinin sonunda sual işarəsi qoyulur.

Əmr cümlələrində əmr, xahiş, nəsihət, çağırış, arzu və s. bildirilir. Əmr cümlələrində adətən felin başqa şəkilləri də (xəbər, şərt və qeyri-müəyyən forma) istifadə edilə bilər. Bu növ cümlələrdə bəzən: давать, давайте, да, пусть və başqa ədatlar (hissəciklər) da işlədilir. Məsələn:
Заходите, мальчики, в класс.
Давайте, навсегда дружить!
Споемте, друзья, ведь завтра в поход уйдем в предрассветный туман!
Göründüyü kimi, deyiliş intonasiyalardan asılı olaraq əmr cümlələrinin sonunda nida işarəsi və ya nöqtə qoyulur.

Yüksək hiss, həyəcan, şadlıq, təəccüb, qorxu və s. ilə deyilən cümlələr nida cümlələridir. Məsələn:
Да здравствует мир на всем мире!
Знамя народное пусть от победы к победе ведет!
Да здраствует солнце, да скроется тьма!

bir çox sözlərdə mənfilik göstərən önşəkilçi; məs.: симметрия- асимметрия, нормальный-анормальный və s.
[авто-]	avto- (mürəkkəb sözlərin əvvəlində aşağıdakı mənaları verir: 1) avtomatik авторезка avtomatik kəsici, 2) öz, özü, автобиография avtobioqrafiya (bir şəxsin özü tərəfindən yazılan tərcümeyi-halı); 3) avtomobil; автошина avtomobil şini.
[анти-]	anti- (mürəkkəb sözlərin əvvəlində „əleyhinə\\\", „ziddinə\\\" və ya \\\"qarşı\\\" mənaları verən önşəkilçi).
[астро-]	astro- (mürəkkəb sözlərin əvvəlində sözün ulduzlara aid olduğunu bildirir).
[без...]	sız, -siz, -suz, -süz şəkilçiləri ilə: 1) mürəkkəb sifət düzəldir, məs.: безработный işsiz; безногий ayaqsız 2) mürəkkəb isim düzəldir; məs.: безлесье meşəsizlik;. безвкусица zövqsüzlük.
[благо...]	mürəkkəb sözlərin „xoş\\\", „yaxşı\\\" mənasını verən birinci tərkib hissəsi; məs.: благовоспитанный (yaxşı tərbiyə görmüş); благомыслящий (xoşniyyət), благовонный (xoşiyli, ətirli).
[невро...]	nevro... (mürəkkəb sözlərin, \\\"əsəb\\\", \\\"sinir\\\" mənasında olan birinci tərkib hissəsi; məs.: невропатология, невротик).

bir sıra mürəkkəb sözlərin əvvəlində "yeni" mənasını verən hissəcik, məs.: неоклассицизм yeni klassisizm.

Görüşmə!Vidalaşma!	Приветствие!Прощание!	Privetsviye!Praşeniye!
Sabahınız xeyir!	Доброе утро!	Dobroye utro!
Axşamınız xeyir!	Добрый вечер!	Dobrıy veçer!
Salam!	Здравствуйте!	Zdrasvuyte!
İşin-gücün...	Как дела?	Kak dela?
Necə gəldiniz?	Как доехали?	Kak dayexali?
Xudahafiz!Sağ ol(un)!	До свидания!	Da svidaniya!
Gecəniz xeyrə qalsın!	Спокойной ночи!	Spakoynıy noçi!
Uğurlar olsun! Yeni görüşədək! Hamıya salam deyin.	Счастливого пути! До новой(скорой) встречи! Передайте всем привет!	Şastlivovo puti! Da novoy(skoroy) vstreçi! Peredayte vsem privet!
Sağlıqla qalın! Hələlik sağol(un)!	Счастливо оставаться! Всего хорошего.	Şastlivovo astavatsya! Vsevo xaraşevo.
İşlər necədir?	Как дела?	Kak dela?
Nə yenilik var?	Что нового?	Şto novovo?
Nə xəbər var?	Какие извествие есть?	Kakiye izvestviye yest?
Çox yaxşı.	Очень хорошо.	Oçen xaraşo.
Nə xoş görüşdür!	Какая приятная встреча!	Kakaya priyatnaya vstreça!
Nə xoş təsadüfdür!	Какая приятная неожиданность!	Kakaya priyatnaya neajıdannost!
Bu sənsənmi?	Ты ли это?	Tı li eto?
Sizi (səni) burada görəcəyimi gözləmirdim.	Не думал(-а) вас (тебя) встретить здесь.	Ne dumal(-a) vas (tebya) vstretit zdes.
Kimin ağlına gələrdi ki,sizi burada görəcəm! Kimin ağlına gələrdi ki,biz burada görüşəcəyik!	Кто бы мог подумать,что встречу вас здесь! Кто бы мог подумать,что мы встретимся здесь!	Kto bı moq podumat,şto vstreçu vas zdes! Kto bı moq podumat,şto mı vstretimsya zdes!
Sən bura haradan gəlib çıxdın?(Sən hara,bura hara?)	Как ты здесь оказался (-ась)?(Какими судьбами?)	Kak tı zdes akazalsya(-as)? (Kakimi sudbami?)
Biz sizinlə (səninlə) çoxdandır ki,görüşmürük.	Давно мы с вами (с тобой) не встречаемся.	Davno mı s vami (s taboy) ne vstreçayemsya.
Neçə vaxtdır ki,sizi (səni) görmürəm.	(Как) давно я не видел (-а) вас (тебя)	(Kak) davno ya ne videl(-a) vas (tebya)
Budur mən də gəldim.	Вот и я пришёл (-шла)	Vot i ya prişol (-şla)
Mən gecikməmişəm ki?	Я не опаздал (-а)?	Ya ne apazdal (-a)?
Mən vaxtındamı gəlmişəm?	Я вовремя пришёл (-шла)?	Ya vovremya prişol (-şla)?
Siz çoxdanmı gözləyirsiniz?	Вы (ты) давно ждёте(ждёшь)?	Vı (tı) davno jdyote (jdyoş)?
Siz vaxtında gəlmisiniz.	Вы (ты) пришли (-шла) вовремя.	Vı (tı) prişli (-şla) vovremya.
İcazə verin, vidalaşaq.	Разрешите попращаться.	Razreşite popraşatsya.
Mən sizinlə vidalaşıram.	Я с вами прощаюсь.	Ya s vami praşayus.
Biz sizinlə vidalaşırıq.	Мы с вами прощаемся.	Mı s vami praşayemsya.
Biz bir daha görüşəcəyik.	Мы ещё увидимся.	Mı yeşşo uvidimsya.
Mən bir daha sizinlə görüşəcəyəm.	Я ещё увижусь с вами (с тобой).	Ya yeşşo uvijus s vami (s taboy).
Bizi unutmayın!	Не забывайте нас!	Ne zabıvayte nas!
Gəlin.	Приходите.	Prixadite.
Zəng eləyin!	Звоните!	Zvanite!
Siz də gəlin.	�? вы тоже заходите (приходите).	İ vı toje zaxadite (prixadite).
Siz də zəng eləyin.	�? вы звоните.	İ vı zvanite.
Yaxşı yol!Uğurlu yol!	Счасливого пути.	Şaslivovo puti.
Sizə də müvəffəqiyyətlər arzulayıram (xöşbəxtlik arzulayıram).	�? вам успехов (и вам счастья) желаю.	İ vam uspexov (i vam şastya) jelayu.
Gecdir.	Поздно.	Pozdna.
Getmək lazımdır.Ayrılmaq vaxtı çatmışdır.	Надо идти.Настало время расставаться.	Nado idti.Nastala vremya rasstavatsya.
Getmək vaxtıdır.	Пора ехать.	Para yexat.
Ayrılmaq vaxtıdır.	Нам пора расстаться.	Nam para rasstatsya.
Artıq mən gedirəm.	Ну, я пойду (пошел,пошла)	Nu,ya paydu (paşol,paşla)
Mən getməliyəm.	Я должен (-на) идти	Ya doljen (-na) idti
Sizinlə söhbət etmək çox xoş idi.	Мне было приятно с вами поговарить.	Mne bılo priyatna s vami paqavarit.
Görüşümüzdən çox razı qaldım.	Я доволен (-льна) нашей встречей.	Ya davolen (-lna) naşey vstreçey.
Vaxtımız çox yaxşı keçdi.	Мы очень хорошо провели время.	Mı oçen xaraşo praveli vremya.
Vaxtınızı aldığım üçün məni bağışlayın.	Простите,что,я отнял (-а) у вас время.	Prastite,şto,ya atnyal (-a) u vas vremya.
Axşamınız xeyir!Necə gəlib çatmısınız? Axşamınız xeyir!Sağolun,yaxşı.	Добрый вечер!Как доехали? Добрый вечер! Спасибо,хорошо	Dobrıy veçer!Kak dayexali? Dobrıy veçer! Spasiba,xaraşo.
Özünüzü necə hiss edirsiniz?	Как вы себя чуствуете?	Kak vı sebya çustvuyete?
Təşəkkür edirəm!Çox gözəl.	Благодарю вас. Прекрасно.	Blaqadaryu vas.Prekrasna.
Ailəniz necədir?	Как пожывает ваша семья?	Kak pojıvayet vaşa semya?
Sağ olun,hər şey yaxşıdır.Sizə salam göndərirlər.	Спасибо,всё в порядке. Передают вам привет.	Spasiba,vsyo v padarke. Peredayut vam privet.
Sağ olun.	Спасибо.	Spasiba.
Qatarın yola düşməyinə on dəqiqə qalır.Sizə yaxşı yol.	До отхода поезда осталось десять минут.Счастливого вам пути.	Da atxoda poyezda astalos desyat minut.Şastlivovo vam puti.
Sağlıqla qalın.	Счастливого оставаться.	Şastlivovo ostavatsya.
Yeni görüşədək Xüdahafiz.	До новой встречи. До свидания.	Da novoy vstreçi. Da svidaniya.
Salam!İşlər necədir?	Привет! Как дела?	Privet!Kak dela?
Təşəkkür edirəm,yaxşıdır.	Благодарю вас,хорошо.	Blaqadaryu vas,xaraşo.
Məndən sizə salam yetirməyi xahiş ediblər.	Меня просили передать вам привет.	Menya prosili peredat vam privet.
Sağ olun.	Спасибо.	Spasibo.
Salam Ramiz,özünü necə hiss edirsən?Sağalırsanmı?	Здраствуй,Рамиз!Как самочуствие?Поправляешься?	Zdrastvuy,Ramiz!Kak samaçustviye?Papravlyayeşsya?
Deyəsən pis deyiləm.Yavaş-yavaş gəzirəm.	Да вроде ничего.Хожу понемногу.	Da vrode niçevo.Xaju panemnoqu.
Salam Nara23!	Здраствуете,Nara23!	Zdrastvuyte,Nara23!
Salam Senemka!təzə nə var?Necə yaşayırsan?	Привет Senemka!Что нового?Как живёш?	Privet Senemka!Şto novovo?Kak jivyoş?
Yaxşı sağol.	Хорошо,спасибо.	Xaraşo,spasiba.
Salam,Narmisha!İşləriniz necədir?	Здраствуете, Narmisha!Как дела у вас?	Zdrastvuyte,Narmisha!Kak dela u vas?
Hər şey əvvəlki kimidir.Bəs siz necəsiz?	Всё как прежде.А как вы?	Vsyo kak prejde.A kak vı?
Məndə hər şey yaxşıdır.	У меня всё хорошо.	U menya vsyo xaraşo.
Axşamın xeyir.Selcan_Xatun!Səni görməyimə necədə şadam!Harada idin?Neçə ildir səni görmürəm.	Добрый вечер. Selcan_Xatun! Как я рада тебя видеть!Где ты была?Столько лет тебя не видела	Dobrıy veçer.Selcan_Xatun! Kak ya rada tebya videt!Qde tı bıla?Skolko let tebya ne videla
Salam!ToRMeNTo!Mən də şadam ki,səninlə rastlaşdım.Mən Bakıda yox idim.	Здраствуй! ToRMeNTo!Я тоже рада,что встретила тебя.Меня не было в Баку.	Zdarastvuy! ToRMeNTo!Ya toje rada,şto vstretila tebya.Menya ne bılo v Baku.
Dede_Qorqud!Salam!Nə xoş təsadüf!Sən hara,bura hara? Milord!Bu sənsənmi?Gör neçə vaxtdır ki,görüşmürdük.	Dede_Qorqud!Привет!Какая неожиданность!Как ты здесь оказался? Milord!ты ли это?Сколько лет,сколько зим?	Dede_Qorqud!Privet!Kakaya neajıdannost?Kaktı zdes akazalsya? Milord!tı li eta?Skolko let,skolko zim?
Moocik! axır ki,səni gördüm,harada itib batmısan?Neçə vaxtdır ki,görüşmürük!	Moocik!Наконец-то я тебя повидала.Где ты пропадаешь?Давно мы не виделись!	Moocik!Nakoneç-to ya tebya pavidala.Qde tı prapadayeş?Davno mı ne videlis!
Salam,Yekta!Ezamiyyətdə idim.	Здраствуй, Yekta!Я была в командировке.	Zdrastvuy.Yekta!Ya bıla v kamandirovke.
Salam, mən gecikməmişəm ki?	Здраствуйте!Я не опаздала?	Zdrastvuyte!Ya ne apazdala?
Salam,biz sizi gözləyirik.	Здраствуйте!Мы ждём вас.	Zdrastvuyte!Mı jdyom vas.
Axşamınız xeyir,Sirin89!	Добрый вечер, Sirin89!	Dobrıy veçer,Sirin89!
Mən gecikməmişəm?Siz çoxdan gözləyirsiniz?	Я не опаздала?Вы давно ждёте?	Ya ne apazdala?Vı davno jdyote?
Xudahafiz,Z_U_Z_U!	До свидания, Z_U_Z_U!	Da svidaniya,Z_U_Z_U!
Görüşənə qədər,Gonulcelen.	До встречи, Gonulcelen.	Da vstreçi,Gonulcelen.
Ulviyye B,əlvida.	Ulviyye B,прощайте!	Ulviyye B,praşayte!
Xudahafiz,HAPPY.	До свидания, HAPPY.	Da svidaniya,HAPPY.
Gəlin,(İcazə verin)vidalaşaq.	Давайте попращаемся.	Davayte papraşayemsya.
Xudahafiz,CEYHUNE.	До свидания, CEYHUNE.	Da svidaniya,CEYHUNE.
Sağlıqla qalın.	Всего вам хорошего.	Vsevo vam xaraşevo.
Hələlik,leylahuseynova.	Пока, leylahuseynova.	Paka,leylahuseynova.
Hələlik,bxmbxm.	Пока, bxmbxm.	Paka,bxmbxm.
Xudahafiz,icome2009.	До свидания, icome2009.	Da svidaniya,icome2009.
Unutmayın bizi, gəlin	Не забывайте нас,зоходите.	Ne zabıvayte nas,zaxadite.
Sağ olun,siz də unutmayın.Yaxşı yol.	Спасибо,и вы тоже не забывайте.Всего вам доброго.	Spasiba,i vı toje ne zabıvayte.Vsevo vam dobrava.
Əlvida,Cikolata,hər şey üçün çox sağolun.	Прощайте, Cikolata,спасибо вам за всё.	Proşşayte,Cikolata,spasiba vam za vsyo.
Sağ olun,Sabina_113.	Всего хорошего, Sabina_113.	Vsevo xaraşevo,Sabina_113.
Yayda gəlin.Bizi unutmayın.yazın.	Приезжайте летом.Не забывайте нас,пишите.	Priezjayte letom.Ne zabıvayte nas,pişite.
Bazar günü görüşənədək,musi123.Zəng elə.	До встречи воскресенье, musi123.Позвони.	Da vstreçi vaskresenye,musi123 Pazvani.
Hələlik,Zerish sən də zəng elə.	Пока,? ты звони.	Paka,İ tı zvoni.
Biz vaxtımızı xoş keçirdik.Xüdahafiz, Fatma xanım!	Мы приятно провели время.До свидания Fatma ханум!	Mı priyatno praveli vremya.Da svidaniya Fatma xanum!
Görüşümüzdən mən də razı qaldım.Gələn bazar gününədək.Niyar xanım.	Я тоже довольна нашей встречей.До следующего воскресенья. Niyar ханум.	Ya toje dovolna naşey vstreçey.Da sleduyuşevo vaskresenya.Niyar xanum.
Gözəl axşam üçün sizə minnətdaram,webmaster.	Благодарю вас за прекрасный вечер, webmaster.	Blaqadaryu vas za prekrasnıy veçer,webmaster.
Konsert çox yaxşı keçdi,sağlıqla qalın.	Концерт был прекрасный. Всего хорошего.	Konsert bıl prekrasnıy.Vsevo xaraşevo.