Deyilənə görə, günəşin batmasıyla yenidən doğması arasında olan zaman intervalında, dirilərək məzarlardan çıxdığına, insanlara hücum edib onların qanlarını içdiyinə inanılan fövqəlvarlıqlar «vampirlər» adlanır. "Vampir”in hərfi mənası «qaniçən» deməkdir.

"Yaşayan ölü bədən”
Macar mənşəli «vampir» sözü XVIII əsrin əvvəllərindən, daha doğrusu, Avropa dövlətlərinin qitənin şərq ucqarlarıyla maraqlanmağa başlamasından sonra işlənməyə başlanıb. Bir çox tarixçilər bu sözün serb, ya da türk mənşəli olmasını da düşünürlər.

Ülnlü serb alimi Con Henrix Zopfius özünün 1733 il tarxili «Serb vampirləri» adlı elmi işində yazır: «Vampirlər gecələr öz məzarlarından çıxaraq, yataqlarında sakit yatmış insanlara hücum edib bədənlərindəki qanlarını sorur və onları məhv edirlər. Vampirlər kişi, qadın və uşaqların yaşına və cinsinə baxmadan onlara zərər verirlər...»O vaxtın başqa bir müəllifisə belə yazır: «Vampirlərə verə bildiyim ən gözəl anlayış onun yaşayan, şər ruhlu, qatil ölü bədən olmalarıdır. Yaşayan ölü bədən!..». "Vampir” sözü ayrı-ayrı dillərdə müxtəlif cür adlandırılır. Məsələn, azərbaycanca – xortdan, türkçə – hortlak, rus, ukrain, belarus, slovak və çex dillərində – upir, bolqarca – vampir, polşa dilində – wapierz, yunanca – rikoklas, tatarca –uvır və s.Qərb ədəbiyyatında «vampir» sözünə ilk dəfə 1734-cü ildə İngiltərədə çap olunmuş «Oxford English» lüğətində rast gəlinir. Daha sonra bu söz 1745-ci ildə Harleian Misscelllanidə nəşr edilmiş "Üç ingilis centlmeninin səyahəti" adlı macara əsərində işlənib. Əsərdə qəbirdən şər ruhla xortlayaraq, insanları öldürüb qanını içən meyitlər vampir adlandırılmışdır.

Onların əlamətləri və zəif nöqtələri
Əlamətləri:
— Gün işığından qorxurlar;
— Gecələr məzarlardan çıxırlar (xortlar);
 — Qurbanlarını dişləyərək, onların qanlarını içirlər;
— Məzardan xortlayan vampir adi meyitə xas olan çürümə əlamətlərinə malik olmur.
— Ağızları daima qanlı olur, qanları laxtalanmır.

Zəif nöqtələri:
— Günəş işığı. Əfsanəyə görə, ilk vampir Cainenin Tanrı tərəfindən lənətlənməsindən sonra, vampirlər gün işığına çıxa bilmir;
— Atəş. Alov vampirlərin dərisini yandıraraq, onları öldürə bilər. Deyilənlərə görə, yaşlı vampirlər gün işığına çıxa bilir.
— Xaç. Vampir xaçın ona zərər biləcəyinə inanarsa, xaçla onu yaralamaq mümkündür;
— Sarımsaq. Vampirlər sarımsaqdan qorxurlar;
— Ölü qanı. Cansız, yəni ölmüş varlıqların qanını içmək vampirlər üçün çox təhlükəlidir;
— Başlarının kəsilməsi. Vampirlərin məhv edilməsinin ən təsirli üsulu onların başlarının kəsilməsidir.