Nəbz bir necə  nöqtədə yoxlanır : Boyun ,əl biləyı,qasıq,dırsək içi , diz arxası,ayaq üstü, gicgah. körpələrdə dirsək cuxurunun  yuxarısında qolun ıcərı  tərəfındə  hıss edılır.Şah damardan canlı ınsanda nəbz  alınmaz. 5 sanıyədən ,çox iki tərəflı şah damarını basmaq olmaz,əks halda ürək zərər görə  bilər.Nəbz konrtolu zamanı cox yüngül  və cox  güclü təzyıq edildikdə nəbz hiss edılməyə bilir.

Arterial  təzyiq  ürəyin arteriyalara qanı qovarkən damar divarına etdiyi  təzyiqdır.Yetkinlərdə 110/70, 120/80 mmHg, uşaqlarda 90/60 mmHg , körpələrdə 70/50 mmHg –dır.Qolda dırsəyın 3sm üstündən, ayaqda dız üstündən ölçülür.

Əgər nəbz hiss olunmursa , göz bəbəkləri  böyümüşsə və ifadəsizdirsə,  bu ürəyın dayanması deməkdir.Ürəyin yenidən çalışması üçün onun tamamən dayandığına əmin olmaq lazımdır.

Yavaş da olsa , döyünən  ürəyə əsla masaj edilməməlidir.

Masaj qaydası : Bütün yaş qruplarında döş  sümüyünün alt yarısına ,döş sümüyü azca  içəri  doğru basılaraq masaj edilir.Diqqət  etmək  lazımdır ki, döş sümüyünün ucundakı qığırdaga basılmasın,əks halda qığırdaq qırıla bilər.Xəstə hərəkət edənə qədər  masaj davam edilməlidır.

Yetkinlərdə (8  yaşdan yuxarı) – döş sümüyünün aşagı ½ və ya qığırdaq  çıxıntının  iki barmaq yuxarısına masaj edilir.Masaj edən  xəstənın yanına döş sümüyünə paralel diz  üstə oturur. Əlin içi ilə (əlı azca bayıra bükərək) ,digər əli onun üstünə qoymaqla ,qolları  bükmədən ,çiyındən qüvvət alaraq döş sümüyü 4-6 sm içəri basılaraq masaj edilir.

Uşaqlarda (1- yaş) - yetkinlərdəkı kımı, lakin yaşının inkışafı nəzərə alaraq bir əllə  və ya iki əllə  2,5 – 4 sm dərinliyində basılır.

Körpələrdə iki  döş ucunun arasına , orta və üzük barmağı ılə 1,5-2,5 sm dərinliyində basılır.

CPR – Cardıopulmonar resuscıtaıon (ürək masajı  və süni  tənəffüs bırlıkdə)

Öncə xəstənin reaksiyası varmı yoxlanır.Yoxdursa arxası  üstə uzadılır.Başı gerıyə  , çənəsı azca yuxarıya yerləşdırilir. Nəfəs yolu açılır bu şəkıldə. Tənəffüsün olub – olmadıgı yoxlanır.Yoxdursa - 30 masaj -2 sünı tənəffüs verılır (masaj tezliyi dəqiqədə 100dən artıq olmamalıdır,tənəffüs ısə böyüklərdə dəqıqədə 8-10 dəfə,uşaqlarda 12-20 dəfə olmalıdır.) . Defibrilyator varsa 1 dəfə şok verılır.Ardınca 30:2 şəklındə masaj və sünı  tənəffüs verılır.Xəstə gözünü açana , normal tənəffüs edənə qədər davam edılır.( Mənbələrdən bırı masajdan digəri sünı tənəffüsdən başlamağı dogru hesab edır. Körpələrdə 2 və 5 sünı tənəəffüs də mübahisə olunur)

İlk növbədə təcili yardım çağırın. Saytda yerləşdirilmiş mövzular ilkin müdaxiləyə kömək məqsədi daşıyır.