Hər bir azərbaycanlı ailəsində ən çox istifadə olunan içki çaydır.
Uzunömürlülüyün
daşıyıcısı sayılan çay XIX əsrin əsas içkisi hesab edilir. Qədim
adət-ənənələrə malik xalqımızın ta qədimdən formalaşan çay-süfrə
mədəniyyəti var. Elə bir ailə yoxdur ki, evinə təşrif buyuran qonağı
çaysız qarşılasın
Çay
susuzluğu aradan qaldırmaqla yanaşı, müalicəvi əhəmiyyətə malikdir.
Lakin, indiki məqamda insanları dəmlənən çayın stəkanda qoyduğu ləkələr
narahat edir.
Terapevt Arzu Hüseynova: "indi
bəzi çaylar var tökən kimi qıpqırmızı olur. Əslində, çay müəyyən müddət
dəmlənməlidir. Əvvəla, çay dəmləndikdən maksimum 1 saat ərzində içib
qurtarmalıdır. Əgər, çay uzun müddət qalırsa, necə çay fincanın
divarında bir qat əmələ gəlirsə, bu cür qat insanın qaraciyərində də
yaranır".
Ekspertlər
deyir ki,hazırda təmiz, qatqısız və təbii çay tapmaq müşkülə çevrilib.
Bəzi işbazlar saman çöplərini boyayıb, təbii məhsula qataraq, satışa
çıxarır.
Təbii
çay əslində 15-20 dəqiqə ərzində dəm almalıdır. Təəssüf ki, istifadə
etdiyimiz çay cəmi 3 dəqiqəyə dəmlənir. Bu da əlbəttə ki, çayın
tərkibinə əlavə edilən müxtəlif kimyəvi maddələr sayəsində.
Kənd Təsərrüfatı üzrə fəlsəfə doktoru Fərman Abdullayev: "Təbii
çaylar həm iyinə, həm dadına, həm də rəng almasına görə fərqlənir.
Təbii çay həm tərkib, həm də müalicə baxımdan yüksəkdir. Çayın tərkibi
maddələrlə qiymətləndirilir. Kimyəvi maddə qatılmış çaylardan fərqli
olaraq, təbii çaylarda büzüşdürücü acılıq olur".
Hazırda
ölkəmiz çaya olan tələbatının 95 faizini xarici məhsullar hesabına
ödəyir. Respublikada hər il 16 min ton çay istifadə edilir ki, onun cəmi
320 tonu yerlidir. Mütəxəssislər çayçılığın inkişafı üçün bu sahəyə
uzunmüddətli kreditlərin verilməsinə ehtiyac duyur. Çünki, çay kolu
əkildikdən 7 il sonra ilk, 10 il sonra isə daha yaxşı məhsul verir.
Qeyd edək ki, dövlət proqramına uyğun olaraq, bu il nəzərdə tutulan 2000 hektar yeni çay plantasiyasında işlər artıq yekunlaşıb.