Müasir dünyada poliqamiya – olduqca yayılmış bir hadisədir. Hərçənd ki, o
artıq zəif cinsin nümayəndələrini də cəlb etməyə başlayıb, bu məsələdə
liderlik mövqeyi kişilərdə qalır. Hesab edilir ki, kişilərin
sədaqəti ailədə qadının davranışından çox asılıdır. Onun hər "kənara
getmək” cəhdi yoldaşının xoşagəlməz davranışı və ya ailə
münasibətlərində seksual narazılıq ilə izah olunur.
Lakin
London İqtisad institutunun mütəxəssisləri bu stereotipi təkzib
etdilər. Onlar kişinin intellektual səviyyəsinin və onun xəyanətə
meylinin arasında əlaqə qurduqları tədqiqat keçirdilər. Tədqiqatın
nəticəsində aydınlaşdı ki, ağıllı kişilər öz xanımlarına daha nadir
hallarda xəyanət edirlər.
Bəs bu qanunauyğunluq nə ilə
şərtləşir? Britaniya alimləri iddia edirlər ki, yüksək səviyyəli
intellektə sahib olan kişilər kənarda məşuqə saxlamaz, çünki sosial
planda monoqamiya partnyorlar arasında ən
təhlükəsiz münasibət variantıdır. Lakin bu faktı yalnız kişilərin ağıllı
nümayəndələri dərk edə bilir.
Əgər təkamülün tarixini təqib
etsək, bu zaman kişi poliqamiyasının tədricən monoqamla sıxışdırılıb
çıxarılmasını qeyd etmək olar. Bir qadınla seksual münasibətlər cinsi
davranışın ən yaxşı və optimal modeli hesab edilir. Onlar kişini daim
yeni partnyor axtarışından azad edirlər, stressin, həyəcanın səviyyəsini
azaldırlar və sinir sistemini yaxşı vəziyyətdə saxlamağa kömək edirlər.
Monoqamiya – seksual münasibətlərin daha yüksək səviyyəsidir.
Amerika
psixoloqu Maykl Daymondun kişinin sədaqətinin nədən asılı olmasına dair
şəxsi fikiri var. O güman edir ki, kişi monoqamiya və ya poliqamiyası
uşaqlıqdan formalaşmağa başlayır. Hər şey gənc oğlan uşağının müşahidə
etdiyi ailə münasibətlərinin modelindən asılıdır. Əgər onun atası
yoldaşına qarşı sədaqətli olmayıbsa, bu zaman onun oğlu da çətin ki,
böyüdükdə özü üçün monoqam prinsiplərini qəbul etsin. Əgər ailə
münasibətlərində atanın anaya qarşı sədaqəti sevgisi hökm sürürsə, bu
zaman gələcəkdə oğul bu prinsipləri öz ailə həyatında da qəbul etməyə
çalışacaq.
Britaniya alimləri həm də valideynləri dayələrin
xidmətlərindən çox istifadə etməməyi tövsiyə edirlər. Əgər uşaq vaxtı
oğlan uşağı anasından çox dayə tərəfindən diqqətə layiq görülürsə, bu
zaman onda böyüdükdə özünə məşuqə əldə etmək arzusu yaranacaq. Hər şey
ondan asılıdır ki, onda uşaqlıqda şüur altı səviyyədə rəsmi ailə
münasibətlərindən başqa kənarda da xoş hisslərin mövcud olması fikri
formalaşır.
Bir xanıma sədaqətli olmaq yalnız dəbdə olan bir
tendensiya deyil, bu həm də çox faydalıdır. Florensiya universitetinin
alimləri təsdiq etdilər ki, ər-arvad sədaqəti kişinin və qadının uzun
ömür yaşamasına səbəb olur.