Akademik A.A. Boqomoltsev yazmışdır ki, istəyi qorumaq gərəkdir; o, yaradıcılıqda, məhəbbətdə, uzunömürlülükdə yenilməz stimuldur. Bunun üçün kişilər ilk növbədə cinsi funksiyanı qorumağı bacarmalıdır; belə ki, fiziki əmək və mədəniyyətlə, idmanla məşğul olmalıdır. Akademik N. F. Qamaleya göstərmişdir ki, uzun müddətli cinsi funksiyanı saxlamaq üçün cinsi istəyi daima gözləmək vacib şərtdir. Deməli, sağlamlıq intim həyatdan ayrılmazdır. Bu mənada intim ər-arvad arasındakı məhəbbəti və harmoniyanı qoruyur, inkişaf etdirir. Biz onda itiririk ki, qadınla kişinin bir-birini baş düşməsində intimin yaratdığı harmoniyanı adamlardan gizlədirik. Qadın və kişi bilmədir ki, intim — təkcə bioloji tələbat olmayıb, həzz mənbəyidir. Hər iki partnyor bir-birinin intimual tələbatını bilməli və mənimsəməlidir. Məhz belə məqamlarda intim münasibət harmonik mühit yaradır və sevinc, həzz mənbəyinə çevrilir. intimin yalnız fiziki mənada uzunömürlülükdə rolunu dar çərçivədə təsəvvür eləməməliyik. Əgər cavan nişanlılar evlənməkdən qabaq intim haqqında aydın və müəyyən təsəvvürə, biliyə yiyələnmirsə, sonralar ayrılmaq təhlükəsi uzaq olmaz. Belə ki, cinsin əks xüsusiyyətlərini mənimsəməli, intimin anatomik və fizioloji cəhətlərindən baş çıxarmalıdır. intimin uzunömürlülük yollarında bir faktor olması qədim çin fəlsəfəsi təlimdə — daoizimdə də geniş əksini tapmışdır.
Gənclərimiz sağlam ailə mühitində yaşayırsa, onların sağlam uşaqları dünyaya gəlir və təbiidir ki, çox da ömür sürərlər. Bu isə İnsana verilmiş əvəzsiz nemətdir.
Üçüncüsü intimual riskə malik olmaqdır. Bu, adətən qadının fərdi-intim xüsusiyyətilə bağlıdır. Bizi o cür anlamasınlar: Qadın hər hansı anda intimual ovqatından irəli gəlib riskə yol verməlidir. Əsla. intimual risk o deməkdir ki, qadın hər hansı qeyri-ovqatdan, şəraitdən, qorxu və çəkinmədən asılı olaraq, özünün intimual davranışı boğmamalıdır. Uzun illik ər-arvad münasibətlərində intimual riskə bir o qədər ehtiyac qalmır. Lakin gənclərdə bu, özünü başqa şəkildə doğurur. intimual riskin tibbi əhəmiyyəti də vardır; belə ki, əsasən sifilis və honoreya xəstəliklərinin qarşısını alır. Bu isə təbii ki, orqanizmin sağlamlığı ilə bağlıdır.
Dördüncüsü intimual həvəsin, istəyin olmasıdır.
Həvəs elə bir nemətdir ki, qadınlara guya bunun xiffətini çəkməyə dəyməz. Belələri süni, anadangəlmə cinsi həvəslə şüurlu, orqanizmin təbii tələbatından doğan həvəsi qarışdırırlar. Qadın mikromühitinin axarında intimual həvəsini bərpa eləməli və onun reallaşmasına çalışmalıdır, əks halda o, xeyli vaxt özünü əzgin, yorğun, əhvalsız hiss eləyir. Qorxulu cəhət odur ki, bu amillər uzun müddət hökmranlığını saxlaya bilər… intimual həvəsin ən müsbət cəhəti qadında və kişidə cinsi iqtidarı oyatmasıdır. Bu intimual mühitdə böyük məsələdir. Məşhur alim V.S. Lukyanov qeyd etmişdir ki, intimual iqtidar son dərəcə zəruri keyfiyyətdir və adamlarda uzun illər qalırsa, müntəzəm idmanla məşğuldurlar. Təəssüf ki, qadınlarımız idmana pis baxır, ümumiyyətlə məşğul olmaq istəmirlər. Hətta bunu mətbəxdəki məşğuliyyətləriylə müqayisə etməklə özlərinə təsəlli verirlər. Beləliklə, intimual həvəsin cinsi iqtidarda qovuşması qadına imkan verir ki, həm kişinin bədən xüsusiyyətini mənimsəsin, həm də fiziki həzz, xoşhallıq alsın.
Beşincisi intimual etikadır. Etika bilavasitə davranışla, münasibətlər psixologiyası ilə əlaqəli anlamıdır. Ona görə də elə rəy yaranmasın ki, intimual etikada ifrat eleqantlıq, nəzakət, əzizləmə və s. əsas amildir. Bu sadalananlar onsuz da qadında mütləq olmalı və onun davranış mədəniyyətini stimullaşdırmalıdır. intimual etikanın ən incə nöqtəsi: qadın yaxınlıq elədiyi kişiylə rəfiqəsini, uzaq qohumunu tanış etməməsidir. Uzaq olmayan bir əhvalatı xatırlatmaq istərdim. Mühəndis qadındı, ərindən ayrılmışdı. Kövrək xasiyyətli və ürəyi açıqdı. Tanıyanlar ona hörmət bəsləyirdi. İş rəfiqələri onu bir neçə dəfə pəjmürdə görürlər. Nəhayət, səbəbini soruşurlar. O, sözü yayındırmağa çalışırsa, bu, mümkün olmur, kövrəlir: — Rəfiqəmin bəlasını çəkirəm deyir, — yaxınlıq elədiyim adamla məndən nisbətən cavan rəfiqəmi tanış eləmişdim. Bir-iki dəfə məclisdə üçümüz olmuşuq. Sən demə, sadəlövhlüyümdən istifadə eləyib, yaxından dostlaşıblar. Bir-iki həftədən sonra məsələ tamam aydınlaşdı… Söhbət həmin mühəndis qadının təhqir olunmasından deyil, bir kişiyə və bir rəfiqəyə inamın ölməsidir. intimual etikada daima diqqətdə dayanan qeyri-əxlaqi hərəkətə yol verməmək, saf münasibət bəsləməkdir.
Şübhəsiz, şərti, hələ tamamlanmamış və hər şeydən öncə, elmi-sosioloji tamlığını tapmayan bu amillər (şərtlər), cəhətlər bu və ya digər şəkildə kişi xislətində də mövcuddur. intimual mədəniyyət kişilərin payına daha çox düşür. Onlar zərif, kövrək varlığa dərin hörmətlə yanaşmalı və özlərini qadının fövqünə qoymamalıdır. Müşahidəmizcə, intimual mədəniyyətdə aşağıdakı cəhətlər nəzərə alınmalıdır:
Birincisi kişi eqoizmdən, özünüsevənlikdən uzaq olmalıdır. Bu o hallarda meydana çıxır: a) yaş tələblərində; b) vəzifə məqamında. Cavan, həyatı hələ irəlidə olan kişi qadına münasibəti lazımınca qiymətləndirmir və ona elə gəlir ki, qadın daima intim həyata hazırdır. Hərçənd, bu fikrə gəlməkdə həqiqət var, lakin bunu qadın hiss eləyirsə özünə təhqir sayır. Bəllidir ki, gənc qadın intimual çətinliklə hər məqamlarda qarşılaşmır. Vəzifə stolunda kişi ola bilsin tamamilə dəyişsin və bu bir sıra səbəblərdən asılıdır:
a) vəzifə statusu ifrat qayğılarla bağlıdırsa, kişi fiziki cəhətdən hədsiz yorulursa, əsəbiləşirsə intimual harmoniya pozulur və intim həyat öləziyir;
b) şəxsi öyünmə hətta elə faciəyə gətirir ki, ər sadə, dəyişməz arvadını bəyənmir, məclislərə aparmır, həyatına təəssüflənir;
v) vəzifə əhatəsində xoşuna gələn qadınla yaxınlıq eləyir, ailəsində soyuyur. Beləliklə, ən vacib, təbii əlaqəni — intimual harmoniyanı itirən intimual eqoizmin dikər uçurumu yaranır kişi sadəcə intimual baxımdan formada olmur və bunun bərpası qayğısına qalmır. Yaranmış fasilə ona təhqiredici görünür.
İkincisi intimual istedaddır və qadın hisslərini ani duyub qiymətləndirməyi bacarmaqdır. İstedad sözünün məna yükü aydındır və bizim nəzərimizdə qeyri-adi fantaziya, nəyisə yaratmaq və s. canlanır və doğurur. Lakin intimual istedad kişidə fitrətən olan qabiliyyətdir. Bunu qadın asanlıqla başa düşməsə də, hiss eləyəndə xüsusilə qiymətləndirir. intimual istedad sosial, mənəvi və fizioloji baxımdan dəyəlidir, intim həyatın bütün nöqtələrinə nüfuz eləyir, ömrü canlandırır. Həqiqətən, bu keyfiyyətli kişilər qadının hisslərinə təmiz, yüksək yanaşır. Unutmayaq ki, intimual mədəniyyəti şərtləndirən bir cəhət də tərəf-müqabillərin bir-birini emosional ovqatda başa düşmələridir.