Ginekoloji baxımdan qadın seksual disfunksiyaları
Qadınlar arasında seksual disfunksiya geniş yayılıb və yaş artdıqca 40-45%-ə çatır. Qadının seksual funksiyasının pozulması bir çox halda müxtəlif xəstəliklərlə bağlı olur. Seksual disfunksiyaların təsnifatında 5 əsas kateqoriya ayırd edilir.
- Seksual istəyin (Libida) pozulması (Frigidlik)
- Seksual aktivliyin (Oyanma) pozulması
- Orqazmik pozuntular (Anorqazmiya)
- Seksual ağrı pozğunluqları (Dispareuniya, Vaginizm)
- Təsnif edilməyən seksual pozuntular.
1) Seksual istəyin, marağın pozulması - 18-59 yaş arasında qadınların 32%-də müşahidə edilir. Bu zaman istənilən növ seksual kontakta qarşı istəksizlik, ikrah hissi, nifrət meydana çıxır. Əsasən də anamnesdə fiziki, seksual zorakılıq və ya travmalar durur.
2) Seksual aktivliyin (oyanma) pozulması – 33% ailə cütlüklərində rast gəlinir. Oyanmanın fizeoloji əlamətləri:
• Qadında istigəlmə
• Dəridə qızarma – hiperemiya
• Gilələrin gərginləşməsi.
Seksual aktivlik, yəni oyanma 4 cürə pozula bilir:
a) Subyektiv oyanmanın pozulması – istənilən növ cinsi əlaqə zamanı seksual həzz və oyanmanın olmaması, fizioloji cəhətdən oyanmanın əlamətlərində vaginal sulanma qalır.
b) Genital oyanmanın pozulması – istənilən növ seksual qıcığa genital bölgədə həssasiyyatın azalması – vaginal quruluq.
c) Kombinə olunmuş oyanmanın pozulması – həm emosional, həm də genital oqran tərəfdən oyanmanın olması,
d) Davamlı seksual oyanıq vəziyyəti qəflətən əmələ gəlir, qeyri-iradi genital bölgədə vaginal sulanmanın olması, seksual maraq olmadan belə, bu hal hətta 1 neçə saatdan 1 neçə günə kimi davam edə bilər.
3) Orqazmik pozuntular (Anorqazmiya) 4) Cinsi kontakt zamanı əmələ gələn ağrı – dispareuniya və vaginizm kimi özünü göstərir.
Dispareuniya - a) endometrioz ilə əlaqəli əmələ gələn ağrı sindromu; b) vaginal ağrı sindromu; c) vulvar ağrı sindromu (hər siyimə aktı ilə güclənir). Dispareuniya səthi - əsasən vulvovaginit, bartolinit, kondilomalar, hipertrofik, geniş kiçik cinsiyyət dodağının olması, qızlıq pərdəsi qalıqları, uretrann divertikulu, keçirilmiş travma və operasiyalardan sonra əmələ gələn deformasiyalar və "Dərin Dispareuniya" - adenomioz, endometrioz, bitişmə prosesi, servisit, uşaqlığın fibroması, uşaqlıq və yumurtalıq şişləri, uşaqlığın əyriliyi kimi özünü biruzə verir.
Vaginizm - qadında seksual istək (libido) olsa belə genital bölgəyə, hətta cüzi toxunma kəskin qaşıq-buzdum əzələlərində spastik yığılmaya səbəb ola bilər və nəticədə cinsi akt mümkünsüz olur. Vaginizm 1-cili (primer) və 2-cili (seconder) olur.
Vaginizmi əmələ gətirən səbəblər:
a) Sırf fiziki səbəb - xarici cinsiyyət orqanlarının müxtəlif travmalar (doğuş, deflorasiya, herpes, ekzema) - bu zaman qadın cinsi aktın özündən qorxur, o cinsi sürtünmə nəticəsində meydana gələn ağrı hissindən qorxur.
b) Psixiki travma səbəbli - ilk cinsi həyatın uğursuz olması, kobud alınması, istənmədən zorlanması ilə meydana gəlir.
c) Frigidlik - uyğun olmayan şərait səbəbindən əmələ gəlir.
MÜƏLLİF: NAİBƏ HƏSƏNOVA (mama-ginekoloq cərrah)
Əgər siz də bu problemlərdən şikayətlənirsinizsə, doktor Naibə Həsənova (mama-ginekoloq cərrah) qəbuluna yazıla bilərsiniz.
Tel.: (+994 50) 634-30-03