1- Süni mayalanma hansı hallarda tətbiq oluna bilər

Qadının balonlarının qapalı olması vəziyyəti,

Kişidə heç sperma olmaması, ya da normal sərhədlərin çox altında olması (mln. də 15 milyonun altında olması, hərəkətinin çox ləng olması, şəkil pozğunluğunun ağır olması kimi)

Məlum olan genetik xəstəlik təminatlarının olması kimi

Ancaq ümumi müəyyənləşdirmə içində qadın yaşı, sonsuzluq adı verilən uşaq sahibi olma məsələsində baş rolu alır. 35 yaşın altındakı qadınlar üçün məlum olan bir problem yox isə 1 il, 35 yaş üstü qadınlarda isə 6 ay müdafiəsiz münasibətdə hamiləlik olmur isə sonsuzluq mütəxəssisinə vaxt itirmədən müraciət edilməsi, cütlərin çox dağılmadan doğru müalicələrə çatması üçün çox əhəmiyyətlidir.

Məlum olan problemlər kimi infetilite riski altında olan qadınlar isə hər hansı bir səbəbdən ki ən çox polikstik yumurtalıq xəstəliyi gözə çarpar, ədəd nizamsızlığı yaşayanlar, keçirilmiş tüp-yumurtalık-rahim əməliyyatları və ya qarın içində keçirilmiş ağır infeksiya, qanamalı əmeliyatlar olan qadınlar, endometriozis-çikolata kisti olanlar, köklük problemi yaşayanlar, müalicə edilməmiş qalxanabənzər və ya otoimmuin xəstəliklərin mövcudluğu. Miyom və ya polip tanı almış qadınlar sayıla bilər.

Qadın qohumlarda erkən menopauza hekayəsinin varlığı çox diqqət yetirməsi lazım olan ilkin siqnaldır. Bu qadınların erkən menopauza üçün risk altında ola biləcəyi barədə mütləq xəbərdar edilmələri lazımdır.

Kişilər üçün isə şübhə edildiyi anda keçiriləcək sadə bir spermiogram testi problemlərin varlığını aşkarda çox qiymətlidir. Sperma sayı azlığından, yavaşlığına, forma pozğunluğuna, azoospermiya deyilən heç sperma olmaması vəziyyətinə qədər bir çox səbəb müəyyənləşdirib, müalicə etmək.

2.t Süni mayalanma müalicəsi necə aparılır, mərhələləri nələrdir?

Düzgün diaqnoz qoyulduqdan sonra süni mayalanma müalicələrinin göz qorxudacaq bir tərəfi yoxdur. Yaxşı hazırlıqla başlayan müalicələrdə uğur şansı qətiyyən yüksələcəkdir. Ən sadə izahatıyla qadınlar üzərindən aparılan bu müalicələrdə menstruasiyanın müəyyən günündə, xəstənin xüsusiyyətlərinə və ehtiyaclarına görə təyin olunan dozada hormon dərmanları verilir. Xəstə bu dərmanların istifadəsi məsələsində hazırlandıqdan sonra, 3-4 gün aralarla ultrasəs nəzarətinə çağılır. Məlum mərhələyə gələn yumurta kisəcikləri dediyimiz baramalar, anesteziya altında, ultrasəs altında bir iynə ilə boşaldılır. Mikroskop altında olan yumurtalar, yenə eyni şəkildə seçilən spermalarla mikroejeksiyon adını verdiyimiz mayalanma prosesinə buraxılır. Rüşeym əmələ gəlməsi, uyğun laboratoriya şərtlərində, günlük, bəzən dəqiqəlik təqiblərlə izlənir. Və xəstə üçün uyğun olan rüşeymlər seçilərək rəhim içinə, rüşeym transferi dediyimiz əməliyyatla nəql edilir. Bu danışdığım bütün proses orta hesabla 15-20 gün içində bitmiş olur.

3- Süni mayalanma müalicəsində nələrə diqqət etmək lazımdır?

Xəstələrin süni mayalanma prosesində həkimi ilə güvın əlaqəsi qurması və suallarına cavab tapa bilməsi çox əhəmiyyətlidir. Bu xəstələr üçün istər ilk müalicəvi olsun, istərsə təkrar edən müalicələr olsun hər xəstəyə aiddir. Yaxşı hazırlıq görülən xəstədən məqsəd bütün lazımlı tədqiqin təxirə salınmadan görülməsi, yeri gəlməyən testlərin tələb olunmaması və nə üçün tələb olunmadığını izah edilməsi vacibdir. Kilolu bir xəstənin arıqladılması, siqaret asılılarının bu vərdişi tərk etməsi, vitamin qüsurlarının müalicəsi, qalxanabənzər, şəkər, təzyiq kimi xəstəliyi olan qadınların bağlı mərhələli koordinasiyalı çalışaraq hamiləlik üçün ideal vəziyyətə gətirilməsi şərtdir. Əməliyyat ehtiyacı göstərən, miyom, polip, rəhim içi yapışıklıklar, forma qüsurları, borucuq problemlər, yumurtalıq kistlərinin etinasızlıq edilmədən və mümkün isə qapalı cərrahi dediyimiz laoposkopi və ya Histereskopiya ilə müalicə edilmələri xəstələrin daha tez hamilə qalmasını və hamiləlik proseslərinin sağlamlıqla doğuma çatmasının qarşısını açır.

Xəstələr süni mayalanma müalicələri prosesində sağlam qidalanmalı, stressdən uzaq qalmalıdır, onlara verilən dərman tətbiq etmələrini doğru zamanda və dozada etməlidirlər. Həddindən artıq efor sərf etməkdən uzaqlaşmalı, ağır məsuliyyətlərdən çəkinməlidirlər.