Psixoloji xarakter nədir?
Genetik xarakterin xaricində, bir də embrionun ana bətninə düşdüyü ilk andan etibarən formalaşmağa başlayan "psixoloji xarakter"-i var. Psixoloji xarakter, ananın sevincləri, əsəbi və kədərlərinə bağlı olaraq "genetik xarakter"-in üzərinə inşa edilən ikinci bir xarakterdir.

Ana bətnində doqquz ay olan bir uşaq, yalnız bu müddəti tamamlamaq üçün gözləməz, əksinə ananın yaşadığı hər ağrını, hər sevinci və hər romantik dəyişməni bir-bir yaşayaraq bir ömür boyu ana xətti ilə istifadə edəcəyi xarakter əlifbasının ilk hərflərini də dizməyə başlayar.

Genetik xarakterin meydana gəlməsində hər nə qədər ana və ata söz sahibi olmasa da, psixoloji xarakterin meydana gəlməsində, xüsusilə ana birbaşa təsir sahibidir. Yəni ana əgər istəsə, bətnindəki uşağın "həyəcanlı, qorxaq" yaxud "sakit və dinc" ola bilməsi adına ciddi bir rol oynaya bilər. Necə? Bunun üçün "embrion psixologiyasına" Afrikadakı bir nümunədə baxaq.

Köləlik ruhu
Afrika, uşaq psixologiyasının bir nömrəli laboratoriyası və ən mərhəmətsiz təcrübə taxtasıdır. Bir uşağın inkişafını izləmək, bir ananın psixologiyasını pozub yenidən yaratmaq, daha sonra da bunu elm dünyasına hədiyyə etmək istəyən elm adamlarının (!) ilk ünvanı Afrikanın talehsiz ölkəsi Kongodur.

Konqonun istismar edildiyi illərdə, ağ adam, Kongoda daha rahat hərəkət etmək üçün Konqonun yerli insanlarından kömək almağa məcbur idi. Amma ən böyük problem qara insanın qəzəbinə məruz qalmaq idi. Muzd ilə tutulan kölələr hər zaman sadiq deyillər. Xəyanət edə bilirdilər, zərbə yedikləri ağrıya qarşı dözümsüzdülər, canları yandığında üsyan edirdilər. Bir kölə bu xüsusiyyətlərdə olmamalıydı. cəsarətsiz, qorxaq, aciz və sadiq olmalı idi. Yəni köləlik genlərinə qədər işləməliydi.

Ağ insanlar köləliyi ruhuna qədər həzm etmiş "kölə yaratma (!)" fikrini Kongolu analar üzərində sınağa qərar verdi.

Ediləcək şey başlanğıcda, hər nə qədər kədərli də olsa, nəticə etibarı ilə ağ insana sadiq kölələr əldə etmə fürsəti təmin etdiyi üçün vicdanlar bir müddət susdurulub.

O günlərdə Kongoda küçə-küçə, ev ev hamilə qadın axtarıldı. Kimisi üç, kimisi beş, kimisi doqquz aylıq hamilə olan ana namizədləri, böyük bir meydana gətirildi. Bu sahədə zorla toplanılan gənc ana namizədlər arasından doqquz aylıq hamilə bir qadın seçildi. Doğuşa bir neçə gün qalmış olan bu ana namizədi, yerə doğru əyilərək katapult halına gətirilmiş bir ağaca bağlandı. Ətrafda yüzlərlə zənci hamilə ananın qorxu dolu baxışları arasında, bu ananın bağlı olduğu ağacın ipi kəsildi. Doğmasına bir neçə gün qalmış olan bu qadın, balası ilə birlikdə havaya atıldı. Bir ananın bətnindəki uşağı ilə birlikdə havada parçalanmasına şahid olan ətrafdakı digər analar, qışqıra-qışqıra sağa sola qaçışsalar da ağ insanın əlindən xilas ola bilmədilər.

Yaşadıqları bu hadisəni həftələrcə üstlərindən ata bilməyən hamilə analar, ağ insanı harda görsələr böyük hörmət göstərməyə başladılar və ana bətnindəki körpələrin ruhu, bu qorxuyla qarışıq hörmət hissi formalaşmağa başladı.

Hələ bu hadisənin zədəsini yaşayarkən bir sonrakı ay, yenə güclə analar toplandı və bir ana namizədi mancanaqla havaya fırladıldı. Hər ay edilən bu hadisədə ana namizədlərinə doqquz ay boyunca qarınındakı körpələrlə eyni zədə yaşadılırdı.

Hamiləliyin ilk aylarından etibarən, ana qarınında, bu qorxuları yaşayaraq dünyaya gələn uşaq, tam da təxmin edildiyi kimi "qorxunu ruhuna həzm etmiş və öz ağasına ölümünə sadiq (!)" bir kölə olmağa başlamışdılar. Artıq onlar ağ insan üçün qiymətsiz qiymətdəki "sadiq qullar" di.

Pedaqoq: Adem Güneş