Sağlam bir uşaq üçün olmazsa olmazlar…

Mütəxəssis Dr. Murad İldırım sağlam uşaq böyütmək üçün diqqət yetirməmiz lazım olanları izah edir.
Qatqı maddəli qidalar, ətraf çirkliliyi, siqaret və gündəlik həyatda tez-tez qarşılaşdığımız kimyəvi maddələr… Sağlamlığımızın bu düşmənləri zəif bünyələri səbəbiylə xüsusilə uşaqların sağlamlığını pis təsir edir. Ayrıca, həyatımızda çoxca iştirak edən texnologiya da bəzən gözlə görülməyən mənfi təsir edər yaradır. Cib telefonları, kompüterlər və evdə istifadə edilən elektronik alətlər uşaqlar üçün zərərli olaraq qəbul edilir.
Suadiye Memorial Tibb Mərkəzi Uşaq Sağlamlığı və Xəstəlikləri Hissəsindən Mütəxəssis Dr. Murad İldırım, sağlam uşaqların ancaq sağlam ətraflarda böyüyə biləcəyini ifadə edərək, uşaq sağlamlığı mövzusunda bizlərə bəzi təkliflərdə tapıldı.
Siqaret çəkilən evdəki uşaqlar daha sıx xəstə olur
Zamanımızın böyük əksəriyyətini keçirdiyimiz ev içi mühit uşaq sağlamlığı üçün təhdid ünsürü ola bilir. Evlərdə istifadə edilən əşyaların zamanla dəyişikliyə uğraması, xalçaların daha çox istifadə edilməyə başlanması, evdə heyvan bəsləmə vərdişinin artması, pəncərə və qapı izolyasiyalarının artması, ev içi hava sirkülasyonunu azaldar. Ev tozu axarlarının ciddi bir problem halını almasına səbəb olar. Evdə içilən siqaretin isə böyüməkdə və inkişaf etməkdə olan uşağın ağciyərlərində, yetkində olduğundan daha böyük zərərlərə gətirib çıxarar.
Elektronik alətlərin istifadəsini məhdudlaşdırın
Gündəlik həyatda istifadə etdiyimiz elektronik cihazların hamısı elektromaqnetik alan/sahə yaratmaqdadır. Televiziyalar üçün hər istiqamətdə 3 metrlik qorunma sahəni təmin edilməlidir. Kompüterlər də uşaq sağlamlığı üçün təhdid ünsürləri arasındadır. Bu baxımdan uşaqların kompüter qarşısında keçirdikləri müddət məhdudlaşdırılmalı, aşağı elektrik və maqnetik sahəni olan kompüterlər seçilməlidir.
Hava çirkliliyi allergik xəstəliklərə səbəb olur
Uşaqların oksigen ehtiyacı və istehlakı çoxdur. Ayrıca, uşaqlar hava içindəki çirkliliyə yetkinlərdən daha çox məruz qalarlar. Uşaqlar yetkinlərə görə daha çox ağızdan nəfəs aldıqlarından, burnun təmin etdiyi filtr funksiyasını daha az istifadə edərlər. Hava yolları daha dar olduğundan havadakı toksik agentlərin zərərli təsiri daha diqqətə çarpandır.
Son 20-30 ildə əhəmiyyətli bir sağlamlıq problemi olaraq qarşımıza çıxan hava çirkliliyi, asdım, digər tənəffüs yolu xəstəlikləri və allergik xəstəliklərdə əhəmiyyətli rol oynayar. Ayrıca, hava içindəki toksik maddələr polenlere yapışaraq, polenin allergik potensialını artıra bilir. Hava çirkliliyi, egzoz parçacıqları, hidrokarbonlar, sülfür mürəkkəbləri, ozon və siqaret tüstüsü allergik xəstəliklərə zəmin hazırlaya bilir.
Çöldən alınan bəzi zərərli maddələr uşaqlarda hormon nizamını pozaraq təsir göstərərlər. Evimizdə istifadə etdiyimiz pet şüşələr, plastik qablar, streç film qoruyucular, təmizlik maddələri, dərmanlayar, kosmetik maddələri, bitki dərmanları, bitki və heyvan istehsalında istifadə edilən hormonlar hər an qarşılaşdığımız hormonal pozuculardır. Dünyadakı xəstəliklərin üçdə biri ekoloji qaynaqlıdır və uşaqlar bu xəstəliklərə daha həssasdır.
Bu məlumatlar işığında uşaqları xəstəliklərə qarşı qorumaq üçün alınması lazım olan tədbirlər bunlar:
•Evdə qətiliklə siqaret çəkilməməli.
•Uşaqlı evlərdə xalça az istifadə etməli, ev sıx süpürülməli və sıx havalandırılmalı.
•Televizor və kompüter istifadəsi məhdudlaşdırılmalı.
•Hava çirkliliyinin sıx olduğu günlərdə uşaqlar çöldə az zaman keçirməli.
•Evdə plastik istifadəsi ən üzv endirilməli.
•Deterjan az istifadə etməli, paltar və qab-qacaqlar yaxşı durulanaraq yuyucudan təmizlənilməli.
•Qatkı maddəli və hormonlu qidalardan mümkün olduğunca uzaq dayanılmalı.

Tərcümə etdi: PRETTY GİRL

Redakte etdi: PRETTY GİRL