Uşaqlarda tez-tez qarşılaşılan və valideynlərin çox vaxt çarəsiz qaldığı bir mövzu var ki o da qardaş qısqanclığı. Belə ki bu müddəti idarə edə bilməyən valideynlər, çox çətin vəziyyətlərdə qala bildiyi kimi qardaşlar arasında bir tarazlıq qura bilməməsi ruhi strukturları vəziyyətdən mənfi təsir gostere biler Bu mövzuda valideynlərə əhəmiyyətli vəzifələr düşür.
Qardaş qısqanclığı, ana atanın başqasıyla paylaşılamamasından ireli gelen, kədər, alcalma qorxusu, hirs, nifrət və intiqam alma düşüncələri ilə birlikdə görülən sevgi, qoruma, yaxınlıq hiss etmə istəyi kimi qarışıq duyğuların birleshmesini ifadə edər.
Qardaşlar arası qısqanclığın dərəcəsi, yeni doğan uşağın doğumuyla birlikdə böyük uşaqla valideynlər arasındakı əlaqə şəklinə, uşağın yaşına, qardaşın özünə təqdim ediliş formasına və qardaş doğumunun uşaqda yaratdığı duyğuları anlamağa və mənfi düşüncələr formalashmasina mane olmaq lazimdirş
QISQANCLIĞIN ƏLAMƏTLƏRİNƏ DİQQƏT YETİRİN
5 yaşından kiçik uşaqların qardaş qısqanclığından daha çox təsirləndiyinə diqqət çəkən Üsküdar Universiteti Edilər Poliklinikas(n)ı Mütəxəssis Psikoloğu Leyla Aslan, qardaşına vurma, dişləmə davranışlarının uşaqlıqda ən məşhur görülən qısqanclıq nümunələri olduğunu ifadə edir. Aslan qısqanclıqla birlikdə uşaqların davranışlarında bir sıra dəyişikliklər müşahidə edildiyinin vurğulayır; "Qısqanclıq səbəbiylə uşaqda, iməkləmə, körpə tərəfindən danışma, əmziklə bəslənməyə geri dönmə, alt islatma, dırnaq yemə, barmaq əmmə, kəkələməlik ya da danışma gecikməsi, anaya həddindən artıq bağlılıq, kimi xusisiyetler ola biler
QARDAŞDAN ƏVVƏL SEVGİ BAĞI QÜVVƏTLƏNDİRİLMƏLİ
Aslan uşaq dünyaya gəlmədən əlaqələrin də möhkəmləşməsi xəbərdarlığını edir; "Qardaş doğulmadan uşağın ata, baba nənə, ata tərəfdən nənə, baxıcı, kimi dəstək olacaq kəslərlə əlaqəsi qüvvətləndirilməlidir. Qardaş doğulduqdan sonra baxcaya göndərilən uşaq evdən uzaqlaşdırıldığını düşünüb, getmək istəməyəcək".
Uşaqların anasini paylaşa bilmədikləri üçün daha çox analarının yanında döyüşdüklərinə diqqət çəkən Aslan, rəqabətin altında yatan başlıca səbəbin isə ''Anam-atam onu daha çox sevir'' qayğısı olduğunu xatırladır.
Bu mövzuda ana və ataya çox əhəmiyyətli vəzifələr düşdüyünün vurğulayan Uzm. Psk. Leyla Aslan ən bacarıqlı ananın hər şəxsiyyəti ayrı-ayrı inkişaf etdirə bilən analar olduğunu söyləyir; "Ana-atalar qardaşlar arasında mənfilik yaşandığında tez-tez xəbərdarlıq etmək yerinə, bu vəziyyətdən necə təsirləndiklərini izah etməlilər. 'Bir-birinizlə etdiyiniz döyüş məni üzür, əsəbiləşdirir, başımı ağrıdıyır kimi...'
Iki ya da daha çox uşaqlı ailələrdə qardaşlar arasında qısqanclığın yaşanmaması üçün bəzi tövsiyələrdə var;
Qardaşlar bir-biriylə müqayisə etmemelidir
Övlad ayrı-seçkiliyi olmamalidir
Uşaqlara qarşı maraqsız qalmamalisiniz
Uşaqlar bir-birlərinin qarşısında tənqid olunmamalı