Yetkinlik
qızların heyatı baxımından bedenlerinin kiçik bir qız uşağından qadın
olmağa doğru deyişdiyi zamandır. Bunun yanında yetkinlik dövrü sonunda
bedeniniz uşaq doğa bilecek xüsusiyyetlere sahib olar. Yetkinliye giriş
üçün qeti bir zaman yoxsa da ümumiyyetle qızlar 9-13 yaş arasında ve
kişilerden daha erken yetkinliye girerler. Bu sebeble heyatın bu
dövründe qızlar -kişiler özlerini tutana qeder- bir neçe il kişilerden
daha uzun ve daha inkişaf etmiş olurlar. Sineler Qızların çoxunda
yetkinlik sinelerin böyümesi ile başlar. Sinelerinizin böyüdüyünü meme
uclarının birinin ve ya her ikisinin üzerinde kiçik ve hessas bir
qabarıqlıq meydana gelmesi ile ferq edersiniz. Bu qabarıqlıq bir neçe il
içinde gederek böyüyecek. Başlanğıcda bir sine digerinden daha böyük
ola biler ve bu veziyyet bezen sineler son şeklini alana qeder çeke
biler. Sineler inkişafa başlayınca büstqalter taxma ehtiyacı yarana
biler. Bezi qızlar büstqalteri ilk defe geydiklerinde heyecanlanarlar
çünki bu qadın olmağa doğru ilk addımdır! Bununla birlikde bezi qızlar
(xüsusile yoldaşları arasında ilk özleri büstqalter taxdığında) utana
biler. Sizin ilk büstqalter geymeniz cemiyyet içinde böyümüş reftarı
görmenize sebeb olacaq ve onlar baxımından bu veziyyet utanma mövzusu
deyil sizin böyümenizden öteri qürur mövzusu olacaq. Saçlar Yetkinlikle
birlikde genital bölgede (qıçlarınızın arasında) yumşaq tükler görünmeye
başlayacaq. Bu tükler daha sonra sıx ve qıvrımlı hala gelecek. Genital
bölgedeki tüklenme ile birlikde qol altlarında ve qıçların üzerinde de
tükler görünecek. Bir çox qadın bu tükleri temizlemekdedir. Bu
emeliyyatın tibbi bir sebebi yoxdur-tamamile ferdi seçki mövzusudur.
Taraş etmeye qerar verseniz bol miqdarda sabun su ile qadınlar üçün
xüsusi temiz bir ülgüc istifade etmelisen. En yaxşısı özünüze aid bir
ülgüc ve ya elektrikli taraş maşınının olmasıdır. Bu vasiteleri esla
yoldaşlarınız ve ya ailenizden biriyle paylaşmayın. Beden şekli Zamanla
ombalarınız genişleyecek beliniz ise daralacaq. Bedeniniz qarın omba ve
qıçlarınızda yağ yığmağa başlayacaq. Bu inkişaf normaldır çünki belece
qadın bedenine xas xettler meydana gelmekdedir. Beden ölçüleri
Qollarınız qıçlarınız elleriniz ve ayaqlarınız bedeninizin geri qalan
qisimlerine göre daha süretli böyüyecek. Bedeninizin geri qalan
qisimleri qol ve qıçlarınızdakı böyümeyi tutana qeder özünüzü bir az
formasız (kobud) hiss ede bilersiniz. Deri Deri yetkinlikle birlikde
daha yağlı hala geler ve daha çox terlediyinizi ferq edersiniz çünki ter
bezleri de böyümeye başlamışdır. Derinizi her gün temizlemeniz
lazımlıdır. Bunun yanında qoxu ve ter yaşlığını önlemek üçün deodorant
ve ya ter tesirini azaldan spreyler istifade ede bilersiniz. Derinizi
temiz tutma seylerine baxmayaraq yene de üzünüzde sızanaqlar olacaq. Bu
sızanaqlar akne olaraq adlandırılar ve yetkinlik dövründeki hormonların
yükselmesine bağlı olduğundan normal qebul edilir. Bütün yetkinlerde bu
ve ya bu zamanda akne olacaq. Akneleriniz çoxdursa hekimle
meslehetleşmenizde fayda ola biler. Mensturasya Qızların çoxunda 9-16
yaş arasında mensturasya (aybaşı) periodu başlar. Yetkinlik dövründe
yumurtalıqlarda(overler) dişi döllenme hüceyreleri (ovum) yetkinleşer bu
hüceyreler cinsi birleşme ile qadın iç genital orqanlarına çatan kişi
döllenme hüceyresi (sperma) ile qarşılaşsa hamile qalınar ve körpe
meydana gelir. Bu sırada körpeye hazırlıq olaraq rehm (uterus) iç
sethinde qan hüceyrelerini de ehtiva eden qalın bir tebeqe meydana
geler. Eger ovum sperma ile qarşılaşmazsa uterustaki hazırlıq gereksiz
hala geler ve bu toxu aybaşı qanaması olaraq vaginadan töküler.
Mensturasya Periodu her ay benzer qanamanın olması ile xarakterizedir.
Bir qız uşağında mensturasya başlaması artıq hamile de qala bileceyi
menasını verer. Menstürasyon periodu esnasında paltarlarınızın
çirklenmemesi üçün temizlik bezi ve ya tampon istifade etmeniz
lazımlıdır. Bezileri bez bezileri ise tampon seçerler. Tampon ilk defe
istifade edilerken boşalmalı ve tampon yavaşca vaginaya itelenilmelidir.
İndiki vaxtda qızların çoxu mini bezleri seçmekdedir. Mensturasya
periodu ümumiyyetle 3-7 gün davam etmekde ve daha sonra 1-2 gün rengsiz
bir qanama davam ede bilmekdedir. Bu normaldır. Period xaricinde qanama
başlarsa uşaq hekimine müraciet etmeniz lazımlıdır. Normal mensturasya
periodu esnasında üzmek ata minmek ve ya gimnastika etmek kimi normal
fealiyyetlerinizden imtina etmenize ehtiyac yoxdur. Tam tersine meselen
meşq ve mensturasyaya bağlı diger narahatlıqlarınızın azalmasına kömek
ede biler. Mensturasyanın başlanğıc dövründe bir çox genc qız daha
sonrakı qanamalarının tam zamanında olacağını mütefekkirler lakin nadir
olaraq bele olar. İlk il (belke daha uzun müddet) içinde mensturasya
siklusu teqvime uyğun gelmez bezen 3 hefte kimi qısa müddet içinde bezen
ise 6 hefte kimi uzun bir müddetde qanama ola biler. Bir müddet sonra
siklus nizama girecek ve qızların çoxunda her 3-5 heftede bir menstural
qanama olacaq. Siklus nizamlı hala geldikden sonra da xestelik stress
altında qalmaq ağır meşq qeyri-kafi beslenme ve ya bir şeylere çox
esebileşmek kimi veziyyetlerde mensturasya axsaya biler. Tebii olaraq
bütün bu sebeblerin yanında mensturasya gecikmelerinde hamile qalınmış
ola bileceyi ağla gelmelidir. Bezi uşaqların mensturasya qanamaları
digerlerinden daha ağır ola biler. Lakin kederlenmeyin sağlamlığınızı
tesir edecek qeder qanama olmaz. Bedeninizde 5 litr qan vardır ve
mensturasya esnasında ancaq 50-100 ml qan itirersiniz. Bununla birlikde
heqiqeten ağır bir qanamanız ola biler ( günde 6-8 bez deyişdirmeniz
gereye biler) bu veziyyetde uşaq hekiminizle görüşmenizde fayda vardır.
Mensturasya periodu esnasında evvelinde ve ya sonrasında aşağıdakı
şikayetlenmeler görüle biler: Kramplar Qarında qaz yığılması
Sinelerinizde hessaslıq ve ya qabarıqlıq Baş ağrısı Özünü pis hiss etme
ve narahatlıq kimi ani romantik deyişiklikler Depressiya Yuxarıdakı
tapıntılar şiddetli olduğunda uşaq hekiminizle görüşmeniz lazımlıdır.
Çox defe kramplar ve diger şikayetlenmeleriniz yüngül olar ve onları
nezaret etmek asandır. Uşaq hekiminiz özünüzü daha yaxşı hiss etmeniz
üçün size bezi dermanlayar ve meşq tövsiye edecek. Aşağıdakı
tapıntılardan biri olduğunda ise mütleq uşaq hekiminize müraciet etmeniz
lazımlıdır. Mensturasya periodunuzda xestelik kimi bilinen bir sebeb
olmadan ani deyişiklik olması 7-10 günden çox süren çox ağır qanama
olması Periodlar arasında qanama olması Mensturasya başlanğıcından
sonrakı dövrde iki günden çox süren şiddetli qarın ağrısı olması Hamile
qaldığınız düşüncesi Mensturasya siklusunuzla elaqedar her hansı bir
şeyin sehv getdiyini düşünürsünüzse Uşaq hekiminiz ilk qiymetlendirmeyi
edecek ve lazımdırsa infeksiya ve ya başqa problemler üçün bir
qadın-doğum mütexessisine görunmenizi teklif edecek.