Suyumu içib , bir stekan da su doldurub , balkona cıxdım . Dağların qoynunda yerleşen kendimizin temiz havasını ciyerlerime cekib , derinden nefes aldım . Dağların arasından yay qış başı dümmağ görsenen Ovit dağlarına teref boylandım . Menim texminim, bizden baxanda Kars texminen o tereflerde idi . Bu bölümleri yazdığım zaman artıq yoldaşımın memleketine gelmişdik . Dağların qoynunda yerleşen bu kiçik aul demek olar ki , cenneti xatırladırdı . Bir terefi mavi Qaradeniz , bir terefi yüksek dağlar, dağlardan süzüb derelere tökülen şelalerler , burda insanın ruhunu dinceldirdi . Qeribe tebieti vardır buranın . Sabah erken acar , axşam tez qaralardı . Sabah bire , ikiye qeder güneş insanın üzüne gülümser , günortadan sonra buludlar qaşqabağın sallayardır , sanki kimse xoşbext tebietin xetrine deyib , keyfini qacırmışdı . Meşelerin derinliklerinden gelen Ayı , çölqabanı sesleri meşeye girenleri vahimeye salırdı . Çaqqallar göz göresi rahat rahat caylıqların arasında gezişirler . Sanki bura onların meskenleridir . Hec neden ürküb qorxmurdular . Vehşi heyvanlara rast gelerek ürkmüş ceyran - cüyürler , hara qaçdıqlarının ferqine baxmayaraq , ot basmış meşe yollarına qeder enirdiler . Bir sözle Qaradenizin bu ucqar dağ kendi bir alem idi . Belke de Allah - talanın behs etdiyi cennet buradır . Eger buradırsa bes melekleri , hurileri hanı ?
Deyesen metlebden cox uzaqlaşdım . Balkondan bu gözel menzereye baxdıqca ilhamım gelir , Allahın yaratdığı bu gözellikleri terif etmeseydim tebiet menden inciyerdi .

Qulam desteye özünü teqdim etmese de onların düşmen yox, dost olduğunu yaxşı bilirdi . Silahını qaldırıb onlara teslim oldu .
- Yolçuyuq qardaş , İrandan gelirik , buralarda qohumlarımız var onlara gedirik . Daha doğrusu onlara penah aparırırıq .
- Siz sınırı nasıl geçdiniz ? Sınırlar kapalı ya ?
- Bilmirem , biz İrandan günbatara üz tutub geldik . Doğrudur serhed kecdik, tikanlı meftiller falan , ama hec bizi tutan , saxlayan olmadı .
- Ne dediyinizi tam anlayamadık . Ama olsun . Hoş geldiniz abi , buyurun yolculuk nerye ? Biz sizi uğurlayak .
Qulam ne deyecekdi , haranı deyecekdi , kimi deyecekdi bilmirdi . İlk defe geldiyi bu yerlerde şeherlerin bele doğru dürüst adını bilmirdi . Asya da , Qulam da gözlerini döye döye qalmışdılar . Adamlar el ayağa düşüb onları telesdirdiler :
- Haydı gidelim buralar çok tehlikeli . Belli ki , buraları bilmiyorsunuz , dilimizi de anlamyorsunuz . Siz müslimanmısınız?
- Elhemdüllah , müselmanam qardaş . De görüm buralarda Azerbaycan türkleri varmı ?
- Azerilermi ? Olmaz olurmu , bu ilçe bir Azeri , hep azerilerdir .
- Bes siz ?
- Yoo biz Azeri deyiliz . Biz türkmenleriz . Burya kaçak geldik .
Qacaq adı eşidende Qulamın üstüne gün doğdu . Tay tayın tapmışdı .
- Siz neden , kimden qacdınız qadaş , deyesen derd tek iranda deyil burda da var ...
- Derdi olmayan yer yok ki , haydi atla arabaya , evli evine , köylü köyüne . Yolda konuşuruz . Burda fazla kalamayız .
Türkmenlerle beraber bir ucqar kende teşrif buyurdular . Bura Azerbaycanlıların yaşadığı bir kend idi , dilleri , imanları bir idi . Uzun zaman idi burda onlarla yaşayır , kend camaatı bu qacaq aileye ellerinden gelen kömekliyi edirdiler . Aile dedim . Çünkü her kes bu qacaqları aile , er ve arvad sanırdı . Kendin kenarında köhne bir daxalda mesken salmışdılar . Bu daxal yol üstünde idi . Qulam daxalın etrafını qazıb , torpağı münbit hala getirdi . Asya orda gözel bir bağça yartmışdı . Buranın qışi ve payızı sert, yazı mülayim, yayı çox isti kecirdi . Atının arabasına koldan kosdan kesib yükleyerek qışlarına tedarük gören Qulam , sabah evden çıxıb axşam eve dönürdü . Birazdan qış qapını kesecek , yeni eve qışlıq tedarük görmeli idiler . Qapıda sarı palcıqdan qurduqları tendirde Asya çörek bişirer , çölden topladığı göy göyertiden toplayıb kendin cuma bazarında satar , yerine qatıq süd , yumurta alıb getirirdi . Yeni bir heyata sıfırdan başlamaq doğurdan da çetin idi , Banuxatının Qulama verdiyi pul bitmişdi , bu vaxta qeder ne yeyirdiler kiseden yeyirdiler . Araz da heç kirimek bilmir , bütün günü zar zar zarıyırdı . Körpesini arxasına şelleyib kend bazarına gelen Asya bir gün bazarda bir qadınla tanış oldu . Qadın , kend ağasının kahyası idi . Ağlayan uşagı ve cındırından cin ürken Asyanı tepeden dırnağa süzüb ,onları danışdırdı . Buraya yeni geldiklerini öyrenib , onlara kömek etmeyi qerara aldi . Ağasının sexavetinden danışıb onlar üçün ağasından kömek isteyeceyini söyledi . Belelikle Asya ve Qulam Cevdet ağanın malikanesinde işe başladılar . Qulam ağanın heyvanlarına cobancılıq edir , Asya ise ev işlerinde kahya qadına kömek edirdi . Belece artıq heyatın nebizini tutmağa başladılar .
Cevdet ağa torpaqlarında onlara kiçik bir daxal verib bu genc aileni oraya yerleşdirdi . Bütün heyvanların axırı da burda idi . Qulam sabah açar açmaz qoyun quzunu qabağına qatıb çöle geder , Asya peyeni temizler , sağdığı südden qatıq calar , yağ pendir tutardı , işlerini bitirdikden sonra uşağını da götürüb ağanın evine geder , orda ekilen bağ bostana qulluq ederdi . Arada bir imkan edib uşağı yatırdaraq kahyaya tapşırıb , bir tike isti çörekden , ter göy göyertiden , isti yemekden alıb Qulamın yanına qacardı . Göyden od tökülen çöllükde uzaqdan Asyanı gören Qulamın üstüne bir serinlik çökerdi . Üzü güler içini bir sevinc bürüyerdi . Bu iki insan bir birilerine canı - könülden aşiq olmuşdular , her kes onları er - arvad bilseler de özleri öz aralarında bunu qebul ede bilmirdiler . Bir otağlı daxalı ortaq paylaşan bu gencler üçün geceler çekilmez olurdu . Heresi evin bir küncünde yıxılıb yatan Asyayla Qulamın eslinde ruhları , xeyalları bir idi . Qulam tezden qalxıb örüşden yorğun geldiyi üçün tez yatardı . O yuxuya gedenden sonra Asya uşağını yatırıb , işini bitirenden sonra , çırağın işığını azaldar , yatağına gırer, ilan vuran yatar Asyanın gözüne çimir kecmezdi . Ehmalca Qulamın yatağına yaxınlaşar havadan onu qoxlamadan , onu sevmeden yuxuya getmezdi . Eyni şeyleri de Qulam sabah yuxudan qalxıb Asyanı kenardan kenara sevib qoxlamadan örüşe getmezdi . Bir damın altında bu genclere ne mane olurdu özleri de bilmirdi . Derd serleri bir idi , er arvad kimi bir birleri ile danışıb derdleşer , keçmişde olanlardan danışar , bezen Asya atası üçün darıxıb dolanda , Qulam onun başını sinesine sıxıb , onu teselli ederdi . Onlar bu yalançı ailelerini artıq bele qebul etmişdiler .
Araz da artıq böyümüşdü . Ama xesteliyi heç kecmek bilmirdi , bütün günü qarnı gedir , sinesi xış xış xışıldayırdı . Buralarda hekim anlayışı bele yox idi . Ara hekimleri kim ne deyirdise hansı otları verirdise Asya onu demleyib uşağına verirdi .
Günlerin bir günü , soyuq bir qış sabahında Qulam yuxudan qalxıb sobanı yandırdı , Arazın üstünü yoxlayıb , süd sağdığı qabları hazırlayıb qapının yanına qoydu .
- Biraz işıqlansın , hele tezdı . Sonra sağaram - düşünüb yene hemişeki kimi , Asyanın yatağına yaxınlaşdı . Önce kenardan durub onu seyretdi . Qumral buruq saçları başına bağladığı qiyqacıñ altından cıxıb üzüne dağılmışdı . Yorğanın altında büzüşmüş qızın esdiyini açıq aşkar görürdi . Qulam onun üşüdüyünü zenn edib , öz yorğanını götürüb onun yanına geldi . Dizlerini yere qoyub, yanına çökdü . Onu oyandırmamaq üçün ehmalcayorğanı üstüne serdi . Onun terpenmediyini görüb üreklendi , saçların üzünden çekib eline aldı . Barmaqlarını saçlarına sürtüb oxşadı öpdü . Bütün bedeni esirdi , qızın saçlarının etiri onu bihuş etmişdi . Bu heyat bele davam ede bilmezdi , heyat sevib qoxlaşmaqdan ibaret deyil , bu sevginin , bu heyatın sonu nece olacaqdı , bunu bir yoluna qoymaq lazım idi . Onsuz da her kes onları er arvad bilir , bele qebul edib , bes onlar kimi gözleyirler ? Çağırsınlar bir molla kessin kebinlerin .
- Hee ele mesele de bundadır da ...
7 - 8 aydır burdadılar her kes onları er arvad sanmışken , Arazı Qulamın oğlu bilmişken , bes indi Qulam hansı mollaya desin ki, biz neçe vaxtdır er arvad deyilik , ama bir damın altında bir tekneden çörek yemişik , bu vaxta qeder haram - zina idik , indi gel bizim kebinimizi kes halal et ? Bu zamana qeder zina etdiler deye onları daş qalaq etmezlermi . Onların bir evin altında yaşayıb , beraber olmadıqlarına kim inanardı ki ? Bes sormazdılarmı , bu uşaq kimindir ? Deyeydi bu uşaq bizim ikimizin uşağımız deyil , o zaman Asyanı oda atmazdımı ? Yox bu heyat bele davam ede bilmezdi . Qulam kebinsiz Asyaya sahib olsaydı onun Beşırden ne ferqi olardı ki , eger bu iş olacaqdırsa Qulam ona "halalım" deyib alnından öperek qebul edecekdi . Bu barede Asyayla danışıb onun reyini almaq isteyirdi . Eger Asiyanın bu vaxta qeder qelbini qazanıb, ozunu ona sevdiribse , ne gözel , o zaman aralarında heç bir problem qalmayacaqdı . Yox eger aralarındakı uçurum qeder olan yaş ferqine göre Asya onu redd etseydi ,o zaman ayrılmağa qerar verecekdi . Asya ve onun oğlunu orda qoyub gedecekdi .
Eyilib Asyanın saçların qoxladı . Üzün üzüne yaxınlaşdırıb onu oxşamaq istedi . Allanmış yanaqlarından od qalxırdı . Bu ne hereret idi bele ? Elini üzüne , alnına qoydu. Asya ateşden yanırdı .
- Asya ! - deyib çiyninden tutub silkeledi - Asya , od tutub yanırsan Asya , noldu sene ? Asya qızarmış gözlerini açıb Qulamı süzdü , ateş kimi yanan eliyle Qulamın buz kesmiş elini tutub tekrar gözlerini yumdu ...
... Şeher merkezine çatanda artıq hava qaralmaq üzreydi . Asyanın heraretini keçire bilmeyen , Qulam onu arabaya qoyub , uşağı kahyaya tapşırıb şehere yola cıxdı . O zaman eyaletlerde ve ucqar dağ şeherlerinde xestexana yox idi. Qonşu şeherde avropalı bir hekimin olduğunu eşitmişdi . Arabanı şeher bazarına sürüb hemin hekimi xeber aldı . Uzun soraqdan sonra hekimin yerini nişan alıb atını oraya sürdü . Ama teessüf ki , hekim orda yox idi . Xidmetçi qadın hekimin yaralı arxasıyca getdiyini dedi . Soyuq ve uzun yolculuqda elden düşmüş Qulam Asyanı qucağına alıb içeri götürdü .
Gece yarı bayırda qarışıq ses - küye Qulam elini silahına atıb qapının arxasına keçdi . Heyetde bir deste silahlı adamlar dolaşırdı . Pencereden bayıra boylanan xidmetci Qulamı sakitleşdirib
- Doktor geldi , yaralı varmış , haydı yardım edelim .
Qulam el ayağa düşüb bayıra çıxdı .
Bir anda xestexana sayılan bu kiçik bina yaralılarla doldu . O qeder yaralıları görüb Qulamın öz derdi yadından cıxdı . Özünden asılı olmayaraq hekimin kömekcisi ile doktora yardıma başlamışdı . Adını bilmediyi hekime kömek edir , yaralıları qaldırır , sarğılarını yenilemeye kömek edirdi . Bezilerini de hekim bağırda bağırda gülleni bedeninden cışardıqca qulam üzünü yana tutub gözlerini möhkem möhkem yumub , eyni zamanda yaralını güçlü qollarıyla qucaqlayıb terpenmeye qoymurdu . Uzun ve yorgun işin ardından heresi bir terefe çöküb oturmuşdular . O qeder yorğun idiler ki , heç Qulam bura niye geldiyini bele unutmuşdu . Bu iki bir birini tanımayan adamlar bir birlerine baxıb gülümseyirdiler . Ele yorulmuşdular ki adlarını soruşub , tanış olmaq bele ağıllarından keçmirdi . Kömekci içeri girib ,
- Doktor , içeride bir hastamız vardır , hiç iyi değil, ateşten yanıyor . Bakarmısınız? - deyende Qulam Asyanı xatırladı . Doktorun arxasınca iceri girende doktor :
- Bu sizin hastanızmı ? - deye soruşdı
- He , menim xanımımdır - dedi .
-Azerbaycanlısız ?
- He ...
- Mende . Burda gözleyin ...- deyib iceri girdi . Kömekci ara kesmenin perdesini çekib , içeri kecdi ...
Dan yeri sökülmüşdü . Qulam tütün torbasın çıxardıb qalyanın doldurdu . Bir qulab alıb qapını açdı . Sübhün temiz havasını ciyerlerine cekib başını yuxarı qaldırdı . Güneş özünü göstermek istese de boz buludlar perde kimi güneşin önünü kesmişdı . Axşamnan yağan sulu qar yerini indi qara vermişdi . Belli ki, qar yenice kesmişdi . Yerdeki qar ipek kimi yumuşaq idi. Qardan budaqlar ağırlaşıb başlarını aşağı eymişdi . Heyetde gezişen silahlıların ayaqları altında qalıb xışıldayan qarın sesinin ayrı lezetti vardı . Pilekenlerden enib silahlılara yaxınlaşıb :
- Sabahınız xeyir - dedi
- Hayırlı sabahlar , siz nerelisiz ?
- Cenubi Azerbaycannanam ağrın alım .
- Sadece Azerbaycanlı olduğunuzu anladım .
- Hee qusuruma baxmayın men türkce danışa bilmirem ama sizi anlayıram .
- Anlaşıldı .
Qulam tütün torbasını ireli uzadıb:
- Qeşey Xorasan tütünüdür buyurun-
- Hee bizim Hemdi hanım da Horasan tütününü cok sever .
- Hemdi hanım ?
- Efendim , bakarmısınız ? - kömekcinin sesi onların söhbetlerini yarım qoydu ...
Qulam perdeni aralayıb başını içeri saldı . Doktor Asyanın yatağının yanındakı ketilde oturub , Asyanın elinden tutaraq başını qolunun üstüne qoyub yatmışdi . Bir kişi xeylağını Asyayla bele görmesi Qulamı qıcıqlandırırdı . Hele bu vaxta qeder hiss etmediyi , bilmediyi qısqanclıq duyğuları baş qaldırmışdı . İçeri keçib doktorun yaxasından yapışmaq istedi . Tam ona yaxınlaşmış fikirinden vaz kecdi . Geceki doktorun yoğun çalışması gözünün qarşısına geldikce bu qısqanclığın ebes olduğunu anladı .
- Yorğundur , yeqin nece yatmağından heç xeberide yoxdu . Hele men bir iş görmeye görmeye bele yorulmuşdum . Oki qaldı hekim ola .
- Doktor bey , doktor bey ,
Doktor yerinden dik atılıb geri cevrildi .
- Doktor bey, hemen şuraya , birinci yaralı cok fenalaşdı .
- Hemen geliyorum , hava balonun hazırlayın - deyib telesik özünü bayra atanda geri döndü :
-Asya sene emanet , başından ayrılma . Hemen dönecem .
Asya ? Bu Asyanı hardan tanıyır ? - deye düşünerek bir - iki ,addım atıb dayandı , ne edeceyini bilmedi . Seyrek saqqalını sığallayıb ovcuna yığdı , dartışdırmağa başladı .
-Axı bizim Azerbaycanılı olduğumuzu bilende , o men de azerbaycanlıyam demişdi . Yeqin Asya ayılıbmış , adını soruşub o da deyib . Yoo ola bilmez axı ! Biz burya gelennen adlarımızı deyişmişdik axı . Menim adım Eli , Asyanın adı Ülker idi . Axı Asya özü öz adını nece deye biler ki ? Hmm - otağın içinde var gel etmeye başladı . Belke bu hekim bizi tanıyır ? Yoo hardan tanıyacaq ki , eşii.yeqin asya qızdırmadan sayaqlayıb adını deyib . Yoxsa Asya özünü tanıtdırmazdı ...

Sesle küyle evimizin qapısı açıldı . Azerbaycandan bayram tetiline gelen qonaqlarım hekayemi yarım qoydu . Arada boş vaxt tapan kimi , Bahara bu kelmeleri yaza bildim .
" Canım Baharım . Mence bir neçe gün tetile çıxsaq gözel olacaq . Hem qurbanımızı kesek , hem qonaqlarımızı qarşılayaq , sen yavaş yavaş , arxayın arxayın gönder , men boş olduqca baxacam , bayramdan sonra görüşerik canım " ..

Yazar: Feride Acarakçay (real hekayə)