Qehremanlarımın hekayesinin bir terefi işıq üzü görürdü , o birisinin qaranlıq geleceyi ortaya çıxırdı . Bu hekayenin sonu nece qurtalacağını bilmirdim . Bezen mene ele gelirdi ki , bu roman "Santa Barbara" kimi heç bitmeyecekdi.
Bahar hekayeyeye yeni rol almışdı . Gencecik qızın heyat yolu mene cox maraqlı idi . Düşünürdüm ki , xoşbext aile heyatı yaşayan bir qadını heç bir rüzgar asanlıqla vurub qürbete sala bilmez . Texminim beledir ki , Bahar veteninde cox açı dolu bir heyat yaşayıb , ve acılardan qacıb xoşbextliyini qürbetde tapıb . Belke de zennim meni yanıltmışdı . Belke de yanlış düşünürem , bilmirem ...

Meleykenin evine girende ilk divardakı ve komodun üstündeki resimler Baharın diqqetini çekdi . Ağ- qara olan bu resmlerden bir qadın ve beş uşaq boylanıb sanki ona baxırdı . Bahar teeccüb içinde idi . Sanki Bahardan heyat rengi alınıb ağ qaraya dönderib o şekilde yerleşdiribler . Özü şekile teeccüb ve diqqetle baxdığı kimi şekildekiler de ona diqqet ve teeccüble baxırdı sanki . Baharın dilinin ucundakı sual kimi , şekildeki baxışlar da sanki ona " sen kimsen " deye sual edirdi.
- Men burda 10 yaşımdayam - Meleyke Eliyarı yola salıb qapını bağlayaraq içeri girdi . Fotonun qarşısında donub qalmış Bahara yaxınlaşıb davam etdi :
- Anam Ulduz , fedakar qadındır . Bizden ötrü nelere qatlanmadı . Yazıq qadın bir bataqlığa düşmüşdü . Çabalayıb cexmaq isteyirdi cıxa bilmirdi ki bilmirdi . Beş uşaqla tekbaşına düşdü heyat adlı bir deryanın burulğanına . Dalğalar heremizi bir terefe tulladı - içini cekib barmağını resmdeki balaca qızın üstüne qoydu :
- Cox isteyirdim Aynuru . Ele darıxıram ki onun üçün . Ele görmek isteyirem ki , kaşke harda olduğunu bilseydim , dünyanın harasında olursa olsun axtarıb tapardım . Aynurla beraber o burulğan Qabil ve Mobili de yoxa cıxartdı . Atamın hec üzünü görmürdük . Qazaxıstanda işleyirdi . Gelmirdi . Arada anam bizi götürüb gederdi . Atamızı cox isteyirdik uşaq idik de , ne bilirdik ki, heyatda ne var ne yox . Sonra atanın yaxşı yolda olmadığını anladıq . Özü pis yoldaydı , bizi de kirletdi , ele menide ... Atamın pislikleri bizi peren- peren saldı . Anamın ne qeder ezab çekdiyini görürdüm . Dayılarım anam üçün her şey edirdiler . Anamın heyatını yoluna qoymaq isteyirdiler , mümkün deyildi ee...
Bahar hele de şekildeki qadının baxışlarında donub qalmışdı . Meleyke davam edirdi . Bu da Habil ... ömrümün yarısı , başımın tacı qardaşım ...
Doluxsundu dodaqları seyirdi . Bütün heyatımı vererem qardaşıma , heyatdaki yegane varlığımdır Habil . Dese ki, bacı, ömrüme bir gün qalıb, meni yaşadan senin canındır , gözümü qırpmadan deyerem qurbandır qardaş , al senin olsun !
- Allah hemişe mehriban elesin . Evlidir? Uşaqları var ?
- Yox ay qız ne evli ? Anadangelme subaydı .Yazıq heç oxumqdan başın aça bilib ki , gözü qız görsün? - Güldü -gel seni alım Habile !
Qefil deyilen bu bu yarı zarafat yarı ciddi söze yerinden dik atıldı .
- Yox ta bir ... Bu hardan geldi ağlına ?
- Ne bilim? Vallah ,ele üreyime yatırsan ki , oturuşun duruşun , medeniyyetin ... Çoxdandır fikir verirem , çoc ağır başlı qızsan . Lap ele Habilin istediyi kimisen . İnanıram ki , seni beyenecek .
- AY Meleyke bacı , utandırırsan ee meni . Men hele oxuyuram . Hele ere getmeyi fikirleşmirem . Hele tehsilimi davam etmeyi düşünürem . Hem bu ele bir qerardırki , tek başına qebul ede bilmerem . Menim de bir ailem var .
- Olsun da . Yene oxu . Oxumaq o deyil ki , üreyinin qapılarını bağlayasan . Sevmek, sevilmek senin de haqqındır . Gencsen gözelsen it de ağız atar sene qurdda . Ele bu günkü kimi .
- Sen onları tanıyırsan dedin .
- He , tanıyıram . Onlarin işi menimledir, bilirem . Dişleri mene batmayınce sene ağız atdılar . Köpekler...
- Menim günahım nedir ?
- Mennen padruqalıq elemek - Güldü - ele bilirler bele elemekle Eliyarı menim elimden alacaqlar . Bu deeyy bunu görerler - dirseyini gösterdi .
Meleyke danışa danışa metbexe keçdi . Elüstü bir şeyler hazırlayıb zala keçende Baharı hele resmin qarşısında dayanıb şekile baxan gördü . Padinosu masanın üstüne qoyub arxadan Baharı qucaqladı:
-Sen Allah , gör anama nece oxşayırsan ee
- Hee , ele men de ona baxıram , qeribedir .
- İnan Habil de seni görse meeteel qalacaq - Meleyke Habilin adın cekdiyinde Baharın yanaqları qızarırdı . Meleykenin biraz evvel qardaşı haqqında dediyi sözlerden ar edirdi .
- Gel , gel soyutma çayını , bir şagirdimin maması paxlava yolamışdı dünen , qeşeydi , al - masadakı paxlavadan bir - iki dilim Baharın boşqabına qoyub televizoru açdı . Ağ qara televizorun buracağını burub kanalları deyişdi . Zeyneb Xanlarova oxuyurdu :

Qara gözlüm badam
O dedi yox - yox , yox ,yox
Mene qelsin qadan
O dedi yox- yox ,yox , yox

Mahnı sümüklerine düşmüşdü . El çalıb oynamağa başladı . Meleykenin pozitiv ehval ruhiyyesi bir anda aradakı gerginliyi götürdü . Sanki heç bir şey olmayıbmış .
- Ay qız oyna daa ne baxırsan ?
- Yox , keyfim yoxdu , heç özümde deyilem
Meleyke qızın ehvalını qaldırmaq üçün Zeynebin oxuduğu mahnının sözlerini deyişib onunla beraber oxudu :

Dedim ay qız dur gel oyna
O dedi yox , yox, yox , yox
Dedim ay qız gellem toyuna
O dedi yox , yox, yox , yox

Qeh qehe cekib güldü :
- Eee Ay Meleyke bacı ...
- Bacın gelsin toyuna , haa , haa- kef ele ay qız , her şeyi üreyine salsan çerleyersen ee, çerleyersen . Bunu men sene deyiram . Qarşında heyat sınağından keçmiş bir müellim deyir . Heyata teslim olarsan eyer , heyet seni vuracaq , yıxacaq , sürüyecek , heyatın üzüne baxa baxa oynayıb gülsen bütün pisliyin de götürüb qaçacaq .
- Axı menim ne günahım var idi ki, men bu gün bunları yaşadım .
- Eee, çürütme - deye Baharın ellerinden tutub yuxarı qaldırdı - Bax bele oyna, eylen
Bahar bu pozitif qadının ehval ruhiyyesine eylense de günorta olanlardan qarnı qan ağlayırdı . Heyatının en böyük şokunu yaşayırdı . Beli bu hadise Meleyke üçün adi bir şey ola bilerdi , özü demiş , heyat onu sertleşdirmişdi . Bahar ise heyatının ilk zerbesini indi alırdı . Onun üçün bu cür veziyyet bağışlanmaz idi . Özünü namussuz , kirlenmiş biri sanırdı . Bayaq olanlar yadına düşdükce elini Meleykenin elinden qoparmağa çalışırdı . Meleyke onun elini zorla yuxarı qaldırdıqca oğlan onun elini mehrem yerine zorla sürtdüyü ağlına gelirdi . Özü özünden diysinirdi . Meleyke onunla eylendikce onun gözlerinden yaşlar muncuq kimi yanaqlarından süzürdü .
Meleyke Baharın elini buraxıb onu qucaqlayıb başını çiynine qoydu :
- Nolub sene ay deli ? Bele getse seni yeyerler , parcalarlar ee . Biraz soyuqqanlı , etinasız ol . Nolub sene ? Menim yerime olsan neyliyersen ?
Meleyke divanda oturub Baharın başını dizinin üstüne qoymuşdu . 12 yaşından bu yana ailesinin ve özünün başına gelenleri Bahara danışırdı . Bahar uşaq vaxtında anasının sonuncu uşağın doğulmasına Neleyke de kömek etdiyini danışanda qulaqlarına inanmadı . Yerinden dikelib düz gözlerinin içine baxdı :
- De vallah , anamın uşağı olanda yanındaydım ?
- Vallah . Habilin eziz canı üçün .
- Nujelni o boyda ses küyde o biri uşaqlar xeber tutmayıblar ?
- Eslinde Habilin xeberi olub . Mene sonralar dedi . Menden soruşdu ki , anam o uşağı neyledi ?
- Heqqi ee !!! Bes nece oldu o uşaq ?
- Bilmirem . Bu olanlardan sora anamı uzun müddet görmedik . Ne men , ne de Habil . Habili ismayıl dayım , meni de Mikayıl dayım saxlayıb böyütdü . Oxutdu . Bizi onlar adam elediler . Anamın yanında atamın yanında qalsaydıq Allah bilir , başımıza ne oyunlar gelmişdi .
- Bes ananı görmedin heç ?
- Gördüm . Dayım bizi Astarxana apardı . Anam delixanadaydı . Uzun müddet orda qaldı . Sonra eşitdik ki , cavanlıqda bunu biri isteyirdi, o saxlayır . Ona nifretim bire beş artdı . Dedim , heç uşaqlarından xeberi yoxdur , arvadın keyfine bax ee . Utanıb ölmür ? Biz mektebde anamızın ne , nece olduğunu deye bilmirik ki , bize lağ edib delinin uşağı deyecekler . Bezen Mikayıl dayımın uşaqları anamın kim olsuğunu , nece olduğunu başımıza qaxınc edirdi .Hele Lala bibim ... Guya emisi oğlu yönnü zibil idi ...
- Emisi oğlu kimdi ?
- Atam daa. Axı atamla Lala bibim emi uşağıdır .
Bahar xeyli teselli tapmışdı . Bu boyda derdin qabağında Baharın xulqanlarla elbeyaxa olması muştuluq imiş .

Geceni Arazın gözüne yuxu getmirdi . Yatağını ele qonaq otağı sayılan zalda açmışdılar . Qalxıb yatağında oturdu . Damla damla damlayıb yanan neft sobasının istisi payızın bu soyğunda pencereleri terletmişdi . Perdeni çekib islanmış şüşenin terini barmağıyla silerek heyete baxdı . Göyün üzü ter temiz idi . Aydın buludsuz göy üzündeki ay böyük projektor kimi bütün kendi işıqlandırmışdı . Yüksekden baxanda aşağıdakı evlerin arasındakı kölgeler terpeşirdi . Kendin itleri arada bir yorğun yorğun hürür, arada da ağız ağıza verib kendin sakitliyini pozurdular . Perdeni çekib kamodun üstüne qoyulmuş qrafinden su töküb içdi . Qapını ses salmadan ehmalca açıb artırmaya çıxdı . Ayın işıgında bağca cennet bağına benzeyirdi .
- Halal olsun qocaq kişidir , bu yaşda her adamın işi deyil ee heyet bacaya baxa , görünür kişi cavanlığında rahatlığını fikirleşen bir kişi olub . Dünyanı veçine alan olmayıb . Eve eşiye baxan olub .
Ağır - ağır pilekenleri enib hetete düşdü . Kenardan durub eve bazdı . İkimertebeli evin önü taxtadan " XXXX " işareli balkon balkonun arxası ise böyük şüşebend idi . Evin qarşısındakı böyük armud ağacının tepelerinde toplanmamış duşes armudları saralırdı .Araz geri dönüb biraz aralıda yerleşen tuvalete teref addımladı .
Heyetde gezişen kölgeden Beşir yatağından qalxıb heyetedeki kölgeye seslenmek isteyende kölgenin Arazın kölgesi olduğunu gördü . Kirimişce çarpayısına sığınıb üstünü örtdü . Araz evin qabağındakı armud ağacından asılmış el- üz yuyana yaxınlaşıb ellerini yudu . Ele ağacdan asılmış mehrebaya ellini silib pilekende oturdu . Cibinden siqaretini çıxarıb yandırdı . Derin bir qulab vurub dumanını göye üfledi . Bayaq baxdığı şekiller gözlerinin qarşısından getmirdi . İbrahimi tanımışdı , dayısı idi . Araz özünü onlara tanıtdırmamışdı . Bu qocanın kim olduğunu bilmek isteyirdi . Heyatına dogulmamış zerbeler vurub anasını lekelemiş , onun varlığından xebersiz olan adamı tanımışdı eslinde . Hele ki , sebr edib susurdu . Bu adamı deqiqleşdirmek isteyidi . Eşitdiyine göre Beşir Bağdadadır. Hetta bir neçe defe özü Bağdada gedib onu axtarmış . Ama gördüm deyen olmamışdı . Yaşanmış tarixlere baxanda hemin illerde Beşirin Azerbaycana keçmesi imkansız bir şey idi . Araz hardan bileydi ki , beşir buraya hansı yollarla gelib cıxıb
Ağıla gelmez bir şey idi axı ...
İceri girib soyuqdan ayazımış üzünü sobanın istisine verib isitdi . Masanın başına keçib masa lampasını yandırdı . Albomu açıb qarşısına qoyaraq bir bir şekilleri çek çevir etdi . Eline kecen şekilde üc nefer var idi . İki qadın bir de eynen özünün gencliyine çox benzeyen bir kişi . Şekili eline alıb diqqetle baxdı . Qadınlardan biri anasına oxşayırdı . Şekili sevirib baxdı . Fars herfleri ile "Asya , Banuxatun , Beşir Tebrizden Bağdada getmeden 1 ay evvel 25 camaziel 1348 il" yazılmışdı . Teqvim hicri teqvimi idi .
- Beli Beşir . Beli o Beşirdir. Texmin etmişdim . O menim ... ata demeye dilim gelmir . Şerefsiz atam - Beşirdir ... oz bacısı qızını zorlayan oğraş ...- şekili qezeble ovcunda sıxdı .
- Sen , sen ... Oğlum ... - Arxadan gelen sese döndü - sen menim oğlumsan ?
Araz qorxunc bir şey görübmüş kimi ağaga qalxdı . Şekil ovcunun içinde masaya söykenib ona teref addımlayan Beşire baxdı .
- Ay Allah , sene qurban olum. Sen nelere qadir imişsen . Seni tanımayana nehlet. Meni bu yaşımda rezil etmek üçün günahımı çıxarttın qabağıma - barmağın uzadıb Araza toxunmaq isteyende Araz eliyle onun elini vurub masadan çekildi .
- Bağışla meni oğlum , cavan olmuşam cahillik etmişem , nefisime hakim ola bilmemişem .
Beşir Arazın arxasınca gezib ona yalvarır , Araz ise yatağının yanına keçib eşyalarını toplayırdı . Heç bir söz demirdi . İllerle Atasıyla üz- üze gelince ona hesab soracağını planlaşdıran Arazın bu görüşden boğazı qurumuşdu sanki , ayağı tutduqca qaçmaq isteyirdi buralardan . Ovcunda ezdiyi şekili hele elinden buraxmamışdı . Eşyalarını götürüb qapıdan çxanda Beşir onun ayaqlarına yıxıldı . Qıçlarından sallanıb Arazın addımları ile beraber sürünürdü . Cansız , çelimsiz bedeni Arazın ayaqlarında artırmya qeder gelmişdi . Qoca hönkürüb ağlayır oğlundan halalıq isteyirdi .
- Getme oğlum , getme Arazım . Allah bu yaşımda neni tek qoymamaq üçün , günahımı üzüme vurmaq üçün seni mene göndermiş , barım sen de meni tek qoyma oğlum . Meni el - alemin çiyninde gönderme . Bir bilsen elediklerime be qeder peşimanam ? Haqqını halal et , menim balam . Heç olmasa qulağım eşide eşide seni bağışladım de . Çahil olmuşam . Senin varlığından bele xeberim olmayıb .
- Sus ! Menim varlığımdan xeberin olmayıb , bes geride buraxdığın 7 uşaq ? Onları damı bilmirdin ? Bes iki - üç qadın ? Bes anama etdiyin şerefsizlik ? Sene ne deyeceyimi bilmirem . Menim ne günahım vardı ay ... sene Atamı deyim , dayımı deyim , babamı deyim ? Sene sadece bir ad vere bilerem . Oğraş ... Haqqımı da heç zaman halal etmiyecem . Burax ayağımı - deyib onu murdar bir bez parcası kimi ayağıyla kenara iteledi .
İbrahim de sese otağından bayra cıxmışdı . Yuxulu olduğundan ne baş verdiyini anlamırdı . Qapıya qaçıb dayısını ayagında sürüyen adama bir yumuruq ilişdirib söydu .
- Vur, dayı ,vur ! Vur qoy mezarda babam Saybalının , nenem Esmerin , bu şerefsiz dayının namusunu kirletdiyi bacın - anam Asyanın , namusunu qoruya bilmediyi üçün xecaletinden özünü asmış dayım Azerin sümükleri sızıldasın . Men hele bu alçağın ordakı şerefsizliyini bilirem . Otur dön geri bax . Alçaq ger yerde alcaqdır . Bax gör burdakı alçaqlığı nedir , neler edib ? Vur, bu şerefsizin acığını , menden cıx . Eybi yox , men bu dünyada bu oğraşın günahını ceke ceke 65 yaşıma gelib çatmışam . Hemişe dualarımda allaha yalvarırdım ki , meni onunla görüşdürmeden canımı alma . Şükür bu günüme . Görüşdüm . İnanıram kı, o bu vaxta qeder yaşayıbsa inden sonra nefesi üstünde bir ölü olacaq .
- Sen ne deyirsen ? Bir otur danış görek axı sen kimsen ? Bu ne ikrah , bu ne hirsdir .
- Men kim olduğumu bilmirem onu dayından soruş . Vicdanı varsa heç olmasa indi neyi var açıb danışar , o dünyaya rahat geder ...
Asfaltla şehere doğru bir qariban yol almışdı . Arada ireli geri baxıb yoldan bir maşın keçeceyini gözetleyirdi . Uzaqda tepenin üstündeki evin alovları gecenin qaranlığına işıq salırdı . O yann ev Beşirin evi idi ...

Bu isti münasibetden sonra Meleykeyle aralarındaki bağlar daha da möhkemleşmişdi . Bahar bu vaxta qeder onun evine getmemişdi . Artiq Meleyke onu evine devet edir . Günlerinin coxunu beraber keçirirdiler . Eliyarla da tanış olmuşdu
İlk günler Eliyardan utanıb cekinen Bahar bir müddet sonra Eliyarın semimiyyetinden yana bu utancaqlıq aradan qalxdı . Eliyar yaxşı , hem de qeyretli oğlanlardan biri idi . Şeherde xetiri hörmeti vardı . Meleykeyle qeyri qanuni yaşasa de onu öz arvadından ayırmırdı . Ona sahib çıxmışdı . Kimsenin Meleykeye bir kelme söz demesine izin vermirdi . Baharın başına gelen hadise de cezasız qalmamışdı . Qardaşı Aqile , qayını Tahire lazımı cezanı vermişdi . Bu cezadan hiddetlenen Gülnaz mektebe gelib Meleykeni uşaqların ve müellim kolletivinin içinde söyerek biabır etmişdi . Meleyke hec bir söz demir meğrur baxışıyla qadının acızlıyine gülümseyerek cavab verirdi . Dili bir şey demese de baxışları ve gülüşü qadına od qoyurdu .
Aqil institutun etrafında dolanır , Bahara yaxınlaşmasa da onu qaraba - qara izleyirdi . İlk günler onun arxasınca Tahirle düşen Aqil sonralar başqa oğlanlarla qızı teqib edib ona söz atdırırdı . Yaşadıqlarından gözü qorxmuşdu Baharın . Aqil ve Tahirle üz üze gelmek istemirdi . Bezen avtobusun sıxlığında mecburen Aqille üz - üze, nefes - nefese qalırdı . Avtobusun sıxlığından istifade eden Aqil qızın orasına - burasına el atırdı . Hele bir iki defe Avtobusda çantasını , kitablarını Aqilin başına çırpmışdı . Camaatın teyziqini gören Aqil menzil başına çatmadan avtobusdan düşüb qaçmışdı . Canının derdinden dersden cıxanda Bahar ozünü tek qoymaz eve tek getmezdi .
Sevda adlı qrup yoldaşı vardı . Sumqayıtdan idi . O qız ona cox yoldaşlıq edirdi . İnstitutda tanış olan qızların da aileleri bir birlerine möhkem dost olmuşdular . Bir birlerine gedib geler , aileler qızlara bir birinden xebersiz kömek ellerini uzadardılar .
Günlerin bir günü Sevda elindeki mektubu Bahara uzadıb çıxış qapısında dayanmış Aqili gösterdi :
- O oğlan verdi .
- Qelet eledi . Apar qaytar özüne .
Baharın mektubdan xoşlanacağını zenn eden Sevda Baharın sert cavabını eşidince özünü yığışdırdı .
- Niye ? Men poçtalyon - zadam beyem sizin üçün ?
- O zaman bu mektub ne gezir sende ?
- O verdi ... dedi...
- P.. yedi o da , sen de qelet edib getirdin .
Ne baş verdiyini anlamayan qız o düşen Baharla düşdü ...
Meleyke defelerle Baharın yanında qardaşına mektub yazmışdı . Mektublaşma yeri kitabxana idi . Meleyke yalnız orda asude olurdu . Yoxsa evde vaxt tapa bilmirdi . Habilin yazdığı mektubları Baharla birlikde oxuyur ona cavab yazırdı . Bahar Habili qezet ve jurnallarada resmlerierinden tanıyırdı . Onun haqqında bir yazı çıxan kimi Meleyke harda olur olsun, hemin qezet ve jurnalı tapar qardaşıyla fexr ederek ağız dolusu danışardı . Gercekden qürur verici bir haldı , bele bir alimin bacısı olmaq . Meleyke ile Bahar arasında Habille tanışlıq söhbeti bir defe olmuşdu . Ele hemin gün Meleykenin evinde . Bahar cox isteyirdi ki, bu söhbet tekrar açılsın . Özü de arada Meleykeye Habilden cöz açaraq hemin mövzuya qaytarmaq isteyirdi . Meleyke cavabında hemişeki kimi qardaşı ile öyünür , almaniyadakı nealiyyetlerinden ağız dolusu danışırdı . Meleykenin bir açdığı tanışlıq mövzusuna qayıtmırdı ve ya qayıtma istemirdi . Lakin bu mövzu kapanmışdı . Belke de meleyke düşünmüşdü ki , Baharla qardaşı arasında 8 - 9 yaş ferq var . Belke de Baharın hele 1 ci kursda oxuması ve tehsiline hele de davam etmek istemesi bu mövzunu bağlayıbmış . Kim bilir belke de o taciz olayından yana özünü Eliyarın yanında xoş göstermek , Baharın Aqile ve Eliyara qarşi pis fikielerini Başından atmaq üçün bele bir söz atmışdı ortaya . Bilmirdi . Ama Bahar cox isteyirdi Habille tanış olsun onunla xeyallarındakı mehebbeti yaşasın . Habil kimi oğul hem ailesine yaraşardı , hem de özüne ...

Araz bir neçe gün idi ki , Karsa gelmişdi . Anasının ve Qulamın mezarına gelerek onları zıyaret etdi . Mezarın otun alağını temizleyib iki mezarın arasında oturub ellerini her ikisinin sinesine qoyub sığalladı . Dolmuş gözleri başdaşındakı yazıları oxudu .
- Ana , bu gün senden üzür istemeye geldim. Hemişe meni terketdiyin üçün seni günahkar bilirdim . Düşünürdüm ki , ne olur olsun sen meni atmamalıydın . Ama indi özüm özümü terk etmişem, ana . Özümü tanıya bilmirem - gözlerini sıxdı . İki damla mirvari kimi goz yaşı qöz etrafı qırışlarında yayılaraq yox oldu .
- Bu gün ruhum bir yanda , cismim bır yandadır . Ata deye bilmediyim o şerefsizle üz üze geldiyim günden ruhum bedenimden ayrılıb, ana . Özümü toparlaya bilmirem . Hemişe düşünürdüm ki , o şerefsizle üz üze gelersem ona özüm öz elimle ceza verecem . Allah onun cezasını vermiş . Bayquş kimi o cah celalın içinde tek başına ulaya ulaya qalıb . 7 övladından biri yanında yoxdur . Bu yaşında etdiyi günahı Allah qarşısına çıxartdı . Bir görseydın onun o andakı halını . Heyf Allah möhlet vermedi . Allah möhlet verseydi onu senin mezarına getirib senden üzür istedecekdim , başını ayaqların altında eydirecekdim . Menden sonra İbrahim qardaşın qeyrete gelib ,men gelenden sonra dayımın arvadının başına açdığı oyunları etiraf edib ondan üzür isteyib . Yuvası dağılıb balalarından ayrı düşen dayım döze bilmeyib o şerefsizi alıb ayaqlarının altına dalaşıblar . Nece olubsa alşaq ele bu dünyada cehenneme vasil olub . salyarka peçine düşub cehennemini bu dünyada yaşadı . Diri diri qurduğu cehennem yuvasında yandı ,eziyyet çeke çeke , it kimi ulaya ulaya . Artıq yandığı iki heftedir ,gür neçe murdar insandırsa bu yaşında Allah da onun kimi it murdarını hüzuruna qebul etmır ee . Canın tapşıra bilmir . Qardaşın aradı meni , nolar gel dedi . Seni arzulayır . Bilmirem ne edim , gedimmi getmeyimmi ? Qerarsız qalmışam .
Araz ne edeceyini bilmirdi . Anasının mezarıyla derdleşib içindekileri atmaq isteyirdi . Rahatlamaq isteyirdi . Bu saat ele isteyirdi ki, anası sağ olaydı ona sarılıb doya doya ağlayaydı . Ömründe ilk defe idi ki , anasına sarılmaq isteyirdi . İlk defeydi ki , anasının onu qucaqlamasını isteyirdi . Heç vaxt özünü yetim saymamışdı Araz . Amma bu yaşında ömrünün bu çağında özünü yetim sayırdı .
Özünü mezarın üstüne serib sine daşını quçqladı .
- Nolar ana , mene bir yol göster . Nolar canım anam , qurbanın olum sen de meni qucaqla , nolar ay ana , o can verende dediyin kimi , yene mene "oğlum" de , qurbanın olum, ay ana içim yanır yanğıma su çile , mene bir yol göster , men neyleyim , nece eleyim ? - hökürüb ağladı . Göz yaşlarıyla anasının dine daşını islatdı .
Havadan yağış qıxusu gelirdi . Payızın bu çağında hava ele dolmuşdu ki , ele bil Arasın içindeki derdi buludlara yüklemişdiler . Buludlar da bu yükü daşıya bilmeyib hardasa bu saat partlayacaq göyden yere boşaldacaq .
Ne qeder ağladığını , mezara ne qeder sarıldığını bilmedi . Nehayyet ağlayıb , ağlayıb doydu . Qalxıb mezarın yanına qoyulmuş sudan götürüb el üzünu yudu . Mezarlara su çiledi . Çibinden desmalını çıxarıb üzünü qurulayacaqdı ki , eli cibinde diktafona ve Beşirin evinde ovcunda sıxıb ezdiyi şekile toxundu .
- Bax, ay ana , bu şekil tanış gelir ?
Şekili cevirib resmlerin arxasını oxudu . Asya , Banuxatun , Beşir Tebrizden Bağdada getmeden 1 ay evvel 25 cemaziel 1348 il" . Yani 28 oktyabr 1929 cu il . Men dünyaya gelmeden 7 ay önce . Demek men o zaman senin betninde yer almışammış .
Diktafonu açdı , Beşirin sesi mezarlığın sessizliyine yayıldı .
Göyler şaqqıldayır , bayaqdan dolmuş buludlar gözyaşlarını yere buraxırdı .sanki Arazın derdine şerik olub ağlayırdı .
Qoşa mezarlığın arasında oturmuş Araza yağan yağış tesir etmirdi . Hele de tekrar tekrar Beşirin sesin cevirib anasına dinletdirirdi ...

Yazar: Feride Acarakçay (real hekayə)