"The Washington Post” qəzetində Emily Badger yazır ki, kasıblar hətta tualet kağızını da varlılardan baha alırlar.
Məqalədə
deyilir ki, tualet kağızını ucuz almağın bir neçə variantı var:
supermarketin öz malını almaq, birqat və ya naziyini almaq, ucuz düşsün
deyə topdan və ya böyük komplekt bağlamada almaq.
Miçiqan
Universitetinin professoru Yeşim Orhun və tələbə-tədqiqatçı Mike
Palazzolo düşünürlər ki, yoxsul adamlar çətin ki, sonuncu iki variantdan
istifadə etsinlər.
30 top tualet kağızı ilə avtobusda?
Tələbə və
müəllim 7 il ərzində 100 min Amerika evinin bazarlıq adətlərinə aid
məlumatları analiz ediblər. Bunların arasında ən ibrətamizi tualet
kağızıdır. Çünki onu həmişə və dəyişməz olaraq hər dəfə müəyyən qədər
(evdəkilərin sayına uyğun) almaq lazımdır.
Orhun və
Palazzolo oxşar istehlak reytinqi olan varlı və yoxsul evlərin
bazarlığını müqayisə edərkən bu nəticəyə gəliblər ki, yoxsullar topdan
və ya böyük bağlamaları daha az alırlar və endirim vaxtları kimi ucuzluq
amillərinə daha az diqqət yetirirlər. Nəticədə yoxsul evlər tualet
kağızına varlı evlərdən 5, 9 faiz çox pul xərcləyirlər.
Əlbəttə, bu
çox ucuz gündəlik istehlak malına aid rəqəmlərdir, lakin kasıbçılığın
səbəbi barədə müəyyən ipucu verir. Qəribə bir paradoks yaranır: çox pul
varlılara daha çox qənaət etmək imkanı açır.
Varlılara
üstünlük verən bir də odur ki, onlar bir müddət saxlana biləcək tələbat
mallarını – pomidor əzməsi tənəkələrini, mətbəx salfetlərini, düyünü
irəlicədən, məsələn bir aylıq alırlar. Bu ona görə baş verir ki,
kasıblar varlılar kimi tualet kağızının 30 topundan ibarət paketə 24
dollar ödəməkdənsə, 4 topu 5 dollara olan paketləri alırlar. Həm baha
başa gəlir, həm də daha qısa müddətdə qurtarır.
Qənaət etmək üçün pulun olmalıdır
Orhun və
Palazzoloya görə, bu o səbəbdən baş vermir ki, kasıblar daha az
fərasətlidirlər. Burada başqa faktorlar da rol oynayır. Məsələn, onların
böyük supermarketlərə getmək üçün maşınları olmaya bilər. 30 topluq
tualet kağızını isə avtobusda gəzdirməyi münasib bilmirlər. Yoxsulların
endirim vaxtını gözləmək imkanları da yoxdur. Onlar maaşı təzə aldıqları
günlərdə daha çox xərcləyə bilirlər.
"Dünya pula qənaət etmək imkanları ilə doludur, amma buna görə pulun olmalıdır” – deyilir məqalədə.
Orhun deyir
ki, o dünyanın xərcləmə adətlərini də araşdırıb. Məsələn, inkişaf
etməkdə olan ölkələrdə siqareti dənə ilə və ya şampunu kiçik qablarda
satırlar.
"Mən belə
deyəndə, deyirlər ki, sən Banqladeşdən danışırsan, - deyir professor, -
Amma axı ildə 20 min dollar gəlir ABŞ üçün də o qədər çox pul deyil”.
Orhunun fikrincə, bu nəticələr yoxsulluğun adamları ağıllı maliyyə qərarları qəbul etməkdən necə məhrum etdiyini göstərir.