Masters və Johnson etdikləri işlərdə qadında cinsi xəbərdar edilməklə başlayan və orgazm ilə nəticələnən müddətin dörd ayrımərhələyə bölünə biləcəyini təyin etmişlər. Gərək normal cinsi funksiyaların başa düşülməsi, gərəksə cinsi funksiya pozuqluqlarının sərhədlərinin çəkilə bilməsi baxımından bu mərhələləmə özünü tanımaq istəyən bir qadının bilməsi lazım olan məlumatlardan ibarətdir. Bu mərhələməyə görə qadın cinsi əlaqə əsnasında aşağıdakı mərhələlərdən keçər:

• Xəbərdar edilmə Mərhələsi

• Plato Mərhələsi

• Orgazm Mərhələsi

• Həll Mərhələsi

Bu mərhələlər qadında və kişidə olduqca bənzərdir. Hər bir mərhələnin davam etmə müddəti qadından qadına aşkar dəyişikliklər göstərə bilər və bir-birini ard-arda izləyən bu mərhələlərdən biri yaşanmadan digərinə keçiş ola bilməyəcəyi qəbul edilir.

Xəbərdar edilmə Mərhələsi

Bu mərhələ cinsəllik impulsunun adamda cinsəlliyi həyata ehtiyacı ortaya çıxarmasıyla başlar. Adamda xəyali və ya gerçək xəbərdar edənlər cinsəllik arzusunu ortaya çıxarmışdır. Qadın fiziki (partnyoru və ya özü tərəfindən birbaşa xəbərdar edilmə) və ya psixoloji (vizual, xəyali və bənzəri xəbərdar edənlərlə xəbərdar edilmə) olaraq xəbərdar edildiyində ortaya çıxan cinsəl həyata arzusuyla başlayan mərhələdir.

Cinsəllik arzusu ortaya çıxdığında əgər bu arzu maneə törədilməzsə bütün bədəndə cinsəlliyə hazırlıq üçün dəyişikliklər başlar. Qadının vaginal ifrazatları cinsi xəbərdar edənin başlamasıyla saniyələr içində diqqətə çarpan olaraq artar, vagina girişindəki Bartholin ifrazat bezləri fəaliyyətə keçər. Klitoris və dodaqlarda böyümə və şişmə, sinə bölgəsində və məmələrdə qızarma meydana gəlir. Vagina uzanar və genişləyər, xarici dodaqlar bir-birindən uzaqlaşar, rəhm yüksələr. Genital sistemdəki bu dəyişikliklərin ümumi məqsədi qadının bədənsəl olaraq cinsi əlaqəyə hazırlanmasını təmin etməkdir.

Qadında bu mərhələdə ürək döyüntüləri sürətlənər və tənəffüs sayı artar, qan təzyiqi yüksələr. Bədəndəki əzələ qrupları sıxılmağa başlar. Məmələr və məmə ucları da böyüyərək daha diqqətə çarpan hala gələr. Bəzi qadınlarda üzdə, boyunda və sinədə qızarmalar meydana gəlir.

Xəbərdar edilmə mərhələsinin təməl məqsədi qadının bədənsəl olaraq cinsi əlaqəyə hazırlanmasını təmin etməkdir. Genital bölgədəki bu dəyişikliklərin bütünü bölgədə qan axınının diqqətə çarpan bir şəkildə artması nəticəsində ortaya çıxar.

Kişidə xəbərdar edilmə mərhələsi penisin ereksiyası (sərtləşməsi) şəklində reallaşar. Xayalar yuxarı çəkilər. Xaya dərisi qalınlaşar.

 Bu mərhələdə cinsi gərginlik və intim duyğular sıxlaşar. Dəri dəyişiklikləri daha diqqətə çarpan hala gələr, məmələr və məmə ucları daha çox dikləşər. Dodaqlar da daha çox şişərək tünd qırmızı bir rəngə çönər. Vaginanın alt 1/3-lik qisimi şişib qalınlaşaraq "orgazmik platforma” adlı quruluşu meydana gətirər. Rəhm tamamilə yuxarı çıxmışdır. Vaginanın üst qisimində genişləmə və uzanma meydana gəlir

Plato mərhələsi cinsi əlaqənin ən aktiv dövrlərindən biridir və xəbərdar edilməklə başlayan cinsəllik impulsu və izləyən cinsəllik öz özünü təmin və ya cinsi əlaqə bu mərhələnin sonunda orgazmla nəticələnər.

 Plato mərhələsinin xaricdən müşahidə edilə bilən ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti orgazm mərhələsinə yaxınlaşıldıqca bir əvvəlki mərhələdə böyümüş olan klitorisin kiçilmə meyli göstərməsidir. Plato mərhələsinin sonlarına gəlindiyində klitoris orijinal ölçüsünün yarısına qədər kiçilə bilər. Bu kiçilmə, orgazmın yaxınlaşdığını göstərən əhəmiyyətli tapıntılardan biridir.

 Bu mərhələnin müddəti qadından qadına, hətta bəzən eyni qadında bir cinsi hərəkətdən digərinə diqqətə çarpan dəyişikliklər göstərə bilər.

Kişidə plato mərhələsində penisdən aydın və sürüşkən bir maye gəlir. Penisin təpəsinin rəngi tündləşər və genişləyər.

Orgazm Mərhələsi

 Orgazm mərhələsi, əvvəlki mərhələlərdə "artmış olan gərginliyin boşaldılması” şəklində tərif edilə bilər. Orgazm əsnasında vagina, pərinə, anus və orgazmik platformada iştirak edən əzələlərdə istəksiz və şiddətli sıxılmalar ortaya çıxar. Bu sıxılmalar təxmini 0.8 saniyəlik aralıqla ortaya çıxarlar və cəmi dörd saniyədən 15 saniyə qədər davam edə bilər. Sıxılmalara vaginanın daha da genişləyərək boyunun uzanması müşahidə edilər və nəhayət rəhmdə də sıxılmalar ortaya çıxar. Rəhm sıxılmaları bəzi qadınlar tərəfindən diqqətə çarpan şəkildə hiss edilərlər.

Sıxılmalar qadının orgazm hissi yaşamasını təmin edər. Orgazm meydana gəldiyində dəri qızarıqlığı ən üst səviyyəyə çatar. Qadının üz əzələləri də sıxılar və ağrı çəkirmiş kimi bir görünüş ifadə edə bilər. Orgazm əsnasında qadın bədəni sanki "sərtləşər”. Ürək sürəti, tənəffüs sürəti və qan təzyiqi yüksək seyr etməyə davam edərlər. Qadınların çoxu bu mərhələdə bel bölgəsində, "beyinlərində” və genital bölgələrində dəyişik bir qarışqalanma hissindən bəhs etmişlər.

Refrakter Peryod

 Orgazm sonrası kişilərdə ibarət yaranan refrakter period (cinsi xəbərdar edənlərə qeydsiz qalınan, yəni yeni bir cinsi əlaqəyə başlamanın mümkün olmadığı dövr) gənc kişilərdə bir neçə dəqiqə davam edərkən, daha irəli yaşlarda bir neçə saata qədər çıxa bilər. Bu müddət fərdlər arası diqqətə çarpan fərqliliklər göstərə bilər. Qadınlarda ümumiyyətlə refrakter peryod yoxdur və ya çox qısadır və qadınlar ard-arda dəfələrlə orgazm ola bilərlər. Qadınların təkcə az qisimi vaginal yolla orgazm ola bilər. Bir çox qadında, orgazma çatmaq üçün birbaşa klitoris xəbərdarlığı lazımlıdır.

Həll edilmə Mərhələsi

 Orgazmla birlikdə xəbərdar edilmə mərhələsində yığılan bütün gərginlik itər. Adam beyindən orgazm əsnasında ifraz olunan endorfinlərin ("xoşbəxtlik hormonları”) təsiriylə boşalar və özünü yaxşı hiss edər. Xəbərdar edilmə mərhələsində ortaya çıxan dəyişikliklərin bütünü "həll edilərək” geri dönər. Bütün bu geri çevril müddəti 5-10 dəqiqə davam edər.

 Həll edilmə mərhələsində bütün dəyişikliklər geri dönər. Qadınların çoxunda orgazm sonrası klitoris və məmə ucları həssaslaşar və ağrıya həssas hala gələr.