Qadın sonsuzluğunun əsas səbəblərindən biri yumurtalıqların polikistik sindromudur. Yumurtalıqların polikistik sindromu qadın sonsuzluğunun 50 %-ini təşkil edir. Laborator analizlərdə hormonal simptomlarla özünü biruzə verir: akne ( yəni üzdə və kürəkdə, qolda səpkilər), tüklənmə, aybaşı pozğunluğu, saç tökülməsi, piylənmə və çəkinin proqressivləşən artımı

Funksional kistalar tərkibi mayeli möhtəviyyatla dolu kiçik bir torbaya uyğundur. Bu tipli kistalar xoşxassəlidirlər və heç bir müalicə aparılmadan geriyə sorulur, yox olurlar. Amma yumurtalıqların polikistik sindromu xroniki xəstəlik olub hormonal balansın pozulması ilə müşaiyyət olunur. Bu çox rast gəlinən bir xəstəlikdir və sonsuzluğun 50 %-i bu xəstəliklə izah edilir.Bu sindrom sonsuzluq, aybaşı pozğunluğu,saç tökülməsi, akne( üzdə səpkilərin olması), tüklənmə ilə təzahür edir.

-Androgenlərin ( kişi cinsi hormonların) səviyyəsi qanda yüksələndə və kliniki əlamətlərin olması (sonsuzluq,saç tökülməsi, akne, tüklənmə )

-Aybaşı gecikmələri( aybaşı siklinin 1 ildə 8-dən az olması)və ya heç olmaması

-Ultrasəs müayinəsində polikistik yumurtalıqlar: ən azı 1 yumurtalıqda sayı 12-dən çox və ölçüsü 2mm-dən 9mm-dək kistaların olması

(Rotterdam Konsensusu,2003)

Yumurtalıqların polikistik sindromu zamanı əksər hallarda insulinə rezistentlik müşahidə olunur ki, bu da öz növbəsində piylənmə, arterial hipertenziya, diabet və ürək-damar xəstəliklərinin bu sindromla yanaşı yaranmasını izah edir. Qeyd etməliyəm ki,piylənmə insulinə rezistentliyin səbəbi deyil, onun nəticəsidir.

Piylənmə olan hallarda ilk növbədə insulinə rezistentliyi azaldan dietik qidalanma və fiziki aktivlik xəstələrə tövsiyyə olunmalıdır.

Tüklənmə, akne( üzdə səpkilərin olması), aybaşı pozğunluğu olduqda yumurtalıqları blokada edən preparatlar təyin olunmalıdır( estroprogestativ kontraseptivlər və siproteron turşusu).

Sonsuzluq varsa və hamiləlik arzulanırsa, müalicə xəstələrdə müxtəlif üsullarla aparıla bilər. Xəstənin yaşından, aybaşı siklinin tezliyindən, yumurtalıqların vəziyyətindən və s.-dən asılı olaraq müalicə taktikası dərmanlarla yumurtalıqların stimulyasiyasından Laparoskopik cərrahi müdaxiləyə kimi dəyişə bilər.