Körpə yoldadırsa həyəcanlı bir dövr başlar. Yalnız bədəniniz deyil eyni zamanda gündəlik həyatdakı hadisələrə baxış bucağınız da dəyişər. Bununla birlikdə hamiləlik və doğum ilə əlaqədar olaraq başınızda bir çox sual meydana gələr. 

ART Tibb Mərkəzi və VKV Amerikan Xəstəxanası Qadın Xəstəlikləri və Doğum mütəxəssisi Op. Dr. Sənası Aksoy hamiləlikli əlaqədar ən çox maraqlanılan 8 sualı cavabladı!

1. Ultrason uşaq üçün zərərlimi? 

Mütəxəssislər ultrasonun uşaqlar üçün yüzdə yüz zərərsiz olduğunu iddia etmir. Bundan ötəri bu üsul körpəni seyr etmək üçün bir nümayişə çevrilməməli. Əksinə yalnız inkişafını izləmək üçün istifadə edilməli. 

Problemsiz keçən bir hamiləlikdə üç dəfə əhatəli ultrason müayinəsi edilər. Bunlar 9. - 12. həftə, 19. - 22. həftə və 29. - 32. həftə arasında edilə bilər.

2. Avtomobil səfərində nələrə diqqət yetirilməli?

Uzun sürən səfərlərdə tez-tez fasilə verməyə çalışın. Tualet ehtiyacınızı nizamlı olaraq edin. Qollarınızı və qıçlarınızı fasilələr əsnasında hərəkət etdirin. Ən yaxşısı qısa bir gediş etmək. 

Kifayət miqdarda maye almağa cəhd göstərin. Təhlükəsizlik kəmərinin alt hissəsi qarınınızın alt qisimini qucaqlamalı. Beləcə ola biləcək bir qəza anında qarınınız təzyiq görməmiş olar. Körpə üçün narahatlıqlanmanıza ehtiyac yoxdur. Çünki plasenta ona lazım olan qorumağı təmin edəcək.

3. Hansı qidaları kəsməliyəm?

Müəyyən bir neçə yemək xüsusilə toksoplazmayı artırdıqlarından mütləq diqqətli istehlak edilməli və ya hamısıyla menyuden çıxarılmalı. 

Bunların başında çiy qırmızı ət, çiy yumurta və çiy süd məhsulları gəlir. Salatı daim çox yaxşı yuyun. Mümkün olduğunca ciyər istehlak etməyin. Hər hamilənin fərdi vəziyyətindən qaynaqlanan fərqlilikləri vardır. Bundan ötəri həkiminizə hansı qidaları istehlak edə biləcəyiniz və hansılarından imtina etmək məcburiyyətində olduğunuzu mütləq məsləhətləşin.

4. Hansı narahatlıqlarla qarşılaşa bilərəm?

Hormonlarınızın dəyişməsi bədəninizdə bəzi fərqliliklərə yol aça bilər. Bunlardan başında gələnlər;

Yorğunluq: Progesteron rəhmi rahatlaşdırarkən eyni zamanda yorğunluğa niyə/səbəb ola bilər. Bu səbəblə xüsusilə hamiləliyin ilk aylar idində özünüzü tez-tez yorğun hiss edə bilərsiniz. Ən yaxşı həll isə istirahət etmək və yatmaq.

Mədə yanması: Hamiləliyin son aylarında körpə mədəyə təzyiq tətbiq edər. Buna bağlı olaraq mədə turşusu yüksələr və ağızınızda  acı dad meydana gələr (Reflü). Belə bir vəziyyətdə su ya da süd içə bilərsiniz. Qəhvə və şəkərli qidalardan qaçın.

Qəbizlik: Ən asan çarə bolca təbii qidalarda gizli. Kəpəkli qidalar və ya bağırsaqlarınızı işlədəcək variantlar istehlak edin. Bolca maye alın və hərəkət edin. İşlətmə dərmanı istifadə etməyin.

4. Hansı narahatlıqlarla qarşılaşa bilərəm? (Davamı)

Sıx sidiyə çıxma: Ətrafınızda olan bütün ümumi tualetləri əzbərlədinizsə vəziyyətə çaşmayın. Dövran sisteminizdəki sürətlənmə böyrəklərə də əks olunduğundan ehtiyac aradan qaldırma ədədinizdə artacaq. Körpənin təzyiqinin də təsiri var. Vəziyyət sizə darıxdırıcı gəlsə də hər hansı bir zərəri yox.

Bulanma: Hormonların dəyişməsinə bağlı olaraq ürək bulanmaları keçirə bilərsiniz. Özelikle səhərlər qarşılaşacağınız bu narahatlıq gün boyu sürməz. Mümkün olduğunca yüngül sovuşdurmaq üçün dərhal yataqdan qalxmayın və çay için.

5. İki nəfərlikmi yeməliyəm?

Hamiləlik boyunca 6 ilə 20 kilo almaq normal sərhədlər içində sayıla bilər. Doqquz ay boyunca enerji ehtiyacınız çox yüksək olacaq. İlk üç ayda gündə 2400 kalori sizin üçün kafi olacaq. Onsuz da bir hamilənin bu qədər kalori istehlak etməsinə icazə var. İkinci üç ayda gündə 2600 son üç ayda isə gündə 2800 kalori istehlak edə bilərsiniz. 

Bədəninizin bu dövrdə yüksək miqdarda vitamin və minerala ehtiyacı var. (qırmızı ət, balıq, süd məhsulları, kartof, kəpəkli məhsullar) hüceyrə istehsalında faydalı. Bundan ötəri normal ehtiyacın iki qatını götürmək lazımlı. 

Kalsium (gündə yarım litr süd, süd məhsulları) körpənin sümük və diş meydana gəlməsi üçün çox əhəmiyyətli. Dəmir (qırmızı ət, kəpəkli çörək, yaşıl tərəvəzlər) qan istehsalını dəstəklər. Vitaminlər (meyvə, tərəvəz, kəpəkli və sütlü məhsullar) dövranı hərəkətə keçirər. Şirin su balığı və yodlu duz yod əskikliyin aradan qaldırar.

6. Çatlaqlar meydana gəlmək məcburiyyətindəmi? 

Bu tamamilə  dərinizin quruluşuna bağlı. Amma qadınların 70% çoxu hamiləlikdə çatlaqlarla qarşılaşır. Buna çaşmamaq lazımdır çünki qarının diametri 50 - 60 sm qədər böyüyür və bu vəziyyət dəriniz üçün ağır bir yük. 

Liflərin maksimum əsnəməsi lazımdır və dəriniz zəifsə cırıla bilərlər. Hər nə qədər çatlaqların rəngi hamiləliyin ardından nəfəsləşsə də izləri həmişə qalar. Hamiləliyin 18. həftəsindən etibarən qarınınıza buğda köklü yağlarla masaj etmək sizə köməkçi ola bilər.

7. İlk dəfə nə vaxt hərəkət edəcək?

Hamiləliyin bəlkə də ən həyəcanlı anı körpənizin ilk təpiyini atması. İlk hamiləlikdə ümumiyyətlə 20. həftədə ilk hərəkətlər hiss edilə bilər. Təcrübəli analar və əkiz gözləyənlər 18. həftədən etibarən həyəcanlanmağa başlaya bilərlər.

Ən əhəmiyyətli əlamətləri sancıların başlaması və ya suyun gəlməsi. Belə bir vəziyyətdə dərhal xəstəxanaya müraciət edin. Bəzi qadınlarda günlər əvvəlindən axıntı başlar. Bəzilərində narahatlıq və ya ishal görülür.

Tərcümə və Redaktə etdi: PURE LOVE