Ana ataların pis qiymət cədvəli qarşısında necə davranmaları lazım olduğunu bilmələri lazımdır.
''Qiymət cədvəli, məktəbdəki müvəffəqiyyət ya da müvəffəqiyyətsizliyin nəticəsi kimi qəbul olunsa da, əslində imtahanlarda alınan dəyərlərin bir nəticəsidir.
Bu rəqəmlərin, uşaqlarımızın gerçək bacarıqlarını, səylərini, şərtlərindən tam olaraq əks etdirdiyini düşünmənin isə bir yanılma olduğuna diqqət çəkən Psixiatriya Mütəxəssisi Dr. Ayşe Selbes qiymət cədvəli alınan dövrdə valideynlərə təkliflərdə var. ''
Uşağının pis qiymətlər alacağını hiss bəzi ana- atalar həmin dövr yaxınlaşdıqca, uşaqlarına istiqamətli təhdidlərini artırmaqdadırlar.
Ana- ata təhdidləri ilə başlayan bu dövrdə, şagirdin özündən uzaqlaşması, həyatdan uzaqlaşması, həll tapa bilməmə, həyatına son vermə qərarına qədər gedən həyati səhvlər edilməkdədir. Qiymət cədvəli təhsildə "cəza və mükafatlar" təhdid ünsürü olaraq görülməməlidir. Mütəxəssislər ana və ataları xəbərdar edərək, ünsiyyətin cədvəldəki rəqəmlərlə deyil, uşaqla qurulması lazım olduğuna diqqət çəkir.
Cəzaları şişirtməyin.
Təhsil həyatında qayda qoyan ana və ata, rolunu bu cədvəli üzərindəki göstəricilərinə görə istifadə edir. Cəza və təhdidlər gələcək rəqəmlərə görə müəyyən edilir. Mükafatlar belə eynilə göstərdikləri reaksiya kimi süni və hadisənin sərhədlərini çox aşmışdır.
Təhsil uşağın gələcəyindən çox sahib olacağı dəyərlərlə ölçülməyə başlamışdır. Cəzalarda, uşağın həyatını qiymətləndirmə baxımından şişirdilmişdir.
Evə gəlməmək, evdən qaçmaq çıxış yolu deyil. Bu, uşağın tədricən ailədən uzaqlaşmasına səbəb olur.
Ana atalara bu mövzuda bəzi təkliflər.
· Təhsil uşaq üçün cəza üsulu ilə müvəffəqiyyət qazandırılacaq bir vasitə deyil.
· Ana və ata uşaqları ilə təhsili yaşamalıdır.
· Şəxsiyyətinə uyğun, qabiliyyətlərinə uyğun təhsil seçilməlidir. Məcburedici olmamalıdır.
· Tələbə çətinlik çəkdiyi ilkin təhsildə möhkəmlətmə almalı, ana və ata uşağını təhsildə yalnız buraxmamalı, onunla birlikdə yoldaşlıq etməli və onu anlamağa çalışmalıdır.
· Özünə inam hissi verməli və başaracağından əmin olduqlarını hər zaman ifadə etməlidirlər.
· Davranışlarındakı dəyişmədən qısa müddətdə xəbərdar olub, lazım olan çıxış yolunu ,uşağı günahlandırmadan, tapmaq lazımdır.
· Məktəbin rəhbərliyini və müəllimləri şagirdin yanında müzakirə etməməli və məktəblə əməkdaşlıq etməlidir.
· Sevgi, hörmət mənəvi təməllər içərisinə verilməli, maddi mükafatlar verilməməyi diqqət edilməlidir.
· -Kompüterin hansı məqsədlə nə qədər müddət istifadə edəcəyinə isə, siz qərar verin, qərarınızı əsla mükafat olaraq dəyərləndirməyin.
· Evdə qaydalar tətbiq üçündür, bütün ailə uyğun gəlməlidir.
· Problemləri məktəb xaricində də ola bilər, diqqətlə üzərinə gedilməli və mütəxəssislərdən kömək almaları lazım olduğuna özləri inanmalı və uşaqlarına da bunu müəyyən edərək professional
kömək almalılar.
· Evdə bütün ailə fərdlərinin problemlərini anlada bilməsi üçün i sohbətlər edin.
· Uşağınızın və sizləri rahatlaşdıran mütləq bir həvəs olsun, hobbsi olan işlərlə məşğul olsun ki, həm özünə həm də sizə zövq versin.
· Həyatı və təhsili sevin, uşağınıza zorlamadan sevdirin. Həyatı sevgiylə şərh olunan uşaq ona verilən bütün tapşırıqları həyatın bir parçası olaraq çətinlik çəkmədən yerinə yetirər. Müvəffəqiyyət buradadır.
Ən əhəmiyyətli nöqtə: uşağın anası və atası tərəfindən sevildiyini, dəyər verildiyini və qəbul olunduğunu hiss etməsidir. Qeydlər istənildiyi kimi olmasa da, uşağın əlindən gələn səyi göstərdiyini fərq etmiş olduğumuzu hiss etdirməyi unutmamalıyıq.