Adi dəniz donuzu (Phocoena phocoena) — Dəniz donuzları (Phocoenidae) fəsiləsinə daxil olan növ.

Orta uzunluğu dişilərdə 160 sm, erkəklərdə 145 sm, çəkiləri isə 50—60 kq arasında dəyişir. Bədəninin üst hissəsi tünd-boz, yan nahiyələri parlaq, qarın nahiyəsi isə parlaq boz və ya ağ rəngdə olur. Alt çənədə 16-30, yuxarı hissədə isə 17-25 diş olur.

Növ üç yarımnövə bölünür:
Phocoena phocoena phocoena — Atlantik okeanın şimalında Baltik dənizi, Ağ dəniz və Barens dənizi sulayında yaşayır.
Phocoena phocoena relicta — Qara dəniz, Azov dənizi, Mərmərə dənizi və Egey dənizinin şimal sularında yayılmışlar.
Phocoena phocoena vomerina — Sakit okeanın şimal sahilləri boyunca.

Dəniz donuzları elədə böyük olmayaq qruplar halında yaşayırlar. Bəzən isə qrupların sayı minə çatır. Əsasən balıqlarla qidalanırlar. 250 metr dərinə baş vura bilirlər. Su üzərinə atılmırlar. Bütün dünyada dəbiz donuzlarının ümumi sayı 700 000 baş olaraq qiymətləndirilir. Sayının çoxluğuna baxmayaraq Phocoena phocoena phocoena və Phocoena phocoena relicta yarımnövlərinin nəsli kəsilmək təhlükəsindədir. 1964-cü ilə qədər Qara dənizdə ovuna icazə verilsədə növbəti ildən qadağan edilmişdir. Az bir qism dəniz donuzu Yaponiya sularında yaşayır.

Hazırda əsas təhlükə dənizlərin kirlənməsi, balıqların kütləvi ovu, hərbi dəniz təlimləri və intensiz gəmiçilikdir. Hazırda dənizdə səs-küyün azaldılması yolu ilə dəniz məməlilərinin həyatını yükgülləşdirmək istəyirlər.