Bitkilər
doğru istifadə hər dərdə dərman. Nanə yağını zeytun yağı ilə
qarışdırın, gicgahlara masaj edərək baş ağrısından xilas olun. Sinüzit
üçün qaynar suyun içinə atılan çobanyastığını, 10 dəqiqə tənəffüs edin.
Təbiətdə olan otlarla ayrıca evdə məlhəm, sirop və çay asanca hazırlana
bilər. Bitkilər müəyyən bir seqment tərəfindən 'ot-zibil' olaraq
xarakterizə edilərkən çıxar təmin etmək istəyən müəyyən bir seqment də
bunları 'möcüzə, hər dərdə dərman' olaraq təyin edir. Bu iki görüş
arasında dayanan Nazim Tanrıkulu isə Hayy Kitabdan "Tibbi Bitkiləri
Doğru İstifadə Rəhbəri" adıyla nümayiş olunan kitabında bitkilərlə
əlaqədar zehinlərdə yer etmiş səhvləri düzəltməyi məqsəd qoyur. Kitabda
bitkiləri toplama, qurutma, bu bitkilərdən faydalanma üsullarına və
Anadolu xalq dərmanlarının qısa bir yığmasına yer verilir. Toplam 89
resepti olduğu kitabda, ev mühitində tətbiq oluna müxtəlif çay, sirop,
tinctures, məcun, krem, məlhəm, buğ, losyon və qarqara tarifleri var.
Bitkilərlə
çay hazırlama: Qaynatma, isti dəmləmə və otaq istiliyindəki suda
gözlətmə kimi 3 fərqli üsul tətbiq oluna bilər. Faktor maddələrin suya
keçməsini təmin etmək məqsədiylə bitkilər qaynadılaraq çaya çevrilə
bilər. Itburnu meyvəsi, zerdeçal və zəncəfil kökü kaynatılabilir.
Seksual dəm isə sərt quruluşlu olmayan bitki, Dəm çaynikinin materiala
qoyular, üzərinə qaynar su töküləcəkdir. Ağzı bağlanılıb, çiçəklər 3-5,
sap və yarpaqlar isə 5-7 dəqiqə dəmlənib süzülər. Məsələn, çobanyastığı,
Oğulotu, cökə, dəfnə, adaçayı. Otaq istiliyindəki suda gözlətmə
üsuluyla, isti hazırlandığında çaya keçməsi istənməyən maddələr olan
amber çiçeği, kətan toxumu kimi bitkilərdən çay hazırlana
bilər.Syrups:Öskürək kəsici gəlincik siropuVəsaitlər: 100 qr gəlincik
çiçəyi, 500 ml qaynar su, 2 kq esmer toz şəkərHazırlama: Gelincik
çiçəklərinin üzərinə qaynar su qoyulub 6 saat gözlədilər. Bir daşam
qaynadılıb tənzif bezden süzülür.İstifadə şəkli: Yetkinlər gündə 3-4
dəfə 30-60 qr, 1-5 yaş arası uşaqlar 5 q, 3 yaş 10 q, 5 yaş 20 q, 10 yaş
30 qr.Ev istehsalı ointments:Təbii kosmetikalarda istifadə edilə
yağlar; mum, lanolin, əleyhdarı yağı, kakao yağı, kokos yağı, sink
oksittir.
Dəri
təmizləmə losyonu: Vəsaitlər: 25 ml jojoba yağı, 25 ml badam yağı, 20 qr
kokos, 25 ml gülsuyu, 5 damla ətir uçucu yağıHazırlama: Hindqozu yağı
su hamamı əridiləcəkdir. Jojoba yağı əlavə olunaraq istilətməyə davam
edilər. Oxşar istiliyə gətirilmiş gülsuyu yavaş-yavaş əlavə olunur.
Soyumağa yaxın uçucu yağı əlavə edilir.İstifadə şəkli: Pambığa bir
miqdar losyon alınıb dəriyə sürtülər, 5 dəqiqə gözlədilib durulanar.Noy
tutulmasına üzüm çəyirdəyi, bibəriyə və evkalipt yağıYatmaqda çətinlik
çəkənlər üçün valerian çayı1 qram Isparta gülü çiçəyi və 10 qr valerian
qarışdırılaraq 2 su stəkanı qaynar suyun içərisində gözlədilər və bir
fincana süzülür. Yatmadan bir iki saat əvvəl içilir.Soyuqdəymə üçün
qarışıq20 qr nüvəsiz itburnu, 14 qr elderberry çiçəyi, 14 qr
çobanyastığı və 14 qr cökə ilə hazırlanan çay, tərlədici və
rahatlaşdırıcı olaraq istifadə edilər. Qarışıqdan alınan 1 şirin qaşığı
qədər miqdar, 1 stəkan qaynar suda 3-5 dəqiqə dəmləndikdən sonra
süzülərək içilir. Ehtiyaca görə gündə 2-3 fincan istehlak edilə
bilər.Sinüzit üçün buğ50 qr çobanyastığı, geniş bir qaba qoyulan 1 litr
qaynar suyun içərisinə atılır. Baş və sinə bir dəsmal ilə sarılaraq
gözlər bağlı bir vəziyyətdə 10 dəqiqə müddətlə buxarı tənəffüs
edilir.Gözaltı qaraltıları üçün kompres25 qr zufaotu herbası yarım litr
suda 10 dəqiqə dəmlənir. Süzüldükten sonra bir parça orqanik pambığa
emdirilerek 15-20 dəqiqə kompres edilər.Bağırsaq məşqçi demirhindi
pastası250 qr bal içərisinə 3 qr toz çobanyastığı, 30 qr toz sinameki
meyvəsi və 50 qr demirhindi qarışdırılar
Qəbizlik
vəziyyətində yatmadan əvvəl 20-30 qr alınar.Saç tökülməsi üçün yağ
qarışığı30 ml jojoba yağı, 20 ml gicitkən toxumu yağı və 10 ml çörəkotu
toxumu yağı qarışdırılır. 7 damla bibəriyə və 5 damla sidr uçucu yağı da
qarışığa əlavə edilir. Ən az 2 saat etdirilən qarışıq həftədə 2 axşam,
təmiz saç diblərinə 5-10 dəqiqə masajla yedirilər. 2 saat gözlədildikdən
sonra təbii şampunla yuyulur.Əzələ tutulması üçün masaj yağı 30 ml üzüm
çəyirdəyi yağı içərisinə 4 damla bibəriyə və 2 damla evkalipt yağı
damladılar. Hər yağ damlatıldıktan sonra ən az 10 dəqiqə qədər saat
istiqamətində qarışdırılar. Üstü bağlı şəkildə 8 saat gözlədildikdən
sonra təkrar qarışdırılır və ehtiyac duyulan bölgəyə bu yağ ilə masaj
tətbiq olunur.Göz yorğunluğuna şüyüd və gülsuyu 2 şorba qaşığı razyana
suyu və gülsuyu otaq istiliyindəki su ilə qarışdırılır. Göz qapaqlarına
sürtülər. Göz ağırlığı və qızartını üçün də fayda təmin edər. Baş
ağrılarına nanə yağı1 damla nanə uçucu yağı, 1 çay qaşığı zeytun yağında
inceltilir. Gicgahlara dairəvi hərəkətlərlə masaj edilər.