İnsanların tez-tez istifadə etdiyi bitkilərdən biri də nanədir. Mətbəxdə, yeməklərimizdə mütəmadi olaraq nanədən istifadə edirik. Gözəl qoxusu ilə bərabər, xörəklərimizə də ləzzət qatır. Dadından əlavə şəfa mənbəyidir. Subtropik və mülayim iqlimdə yetişən nanə payız quraqlığına və soyuğa qarşı davamlıdır. Ona görə də soyuq yerlərdə bitə bilir. Nanəni istifadə edərkən ağızda təravət yaranır. Bu bir hiss deyil, həqiqətdir. Nanənin tərkibində olan mentol bu hissi bizə bəxş edir. Saqqızda da nə qədər çox mentol olsa, bir o qədər ağızda təravət olacaq. Çiçək açmamışdan qabaq nanə yığılır, kölgə olan yerdə qurudulur. Nanə çayı pəhriz zamanı çox gözəl təsirə malikdir.

Nanənin dünyada 25-30-a yaxın növü var. Gəlin onun müalicəvi xüsusiyyələrinə birlikdə nəzər salaq.
Nanə bitkisinin müalicəvi əhəmiyyəti
Nanə ağrı kəsici kimi: Dəriyə tətbiq edilmə üsuluyla ağrı kəsici xüsusiyyəti vardır. Baş ağrılarında suyla qarışdırılmış nanə yağının 10 dəqiqəlik tətbiqi kifayyətdir. Burxulmalarda da nanə yağı ilə masaj olunduqda çox yaxşı faydası olur. Nanənin qoxusu çox ətirli olur. Nanə və Kəklikotu ilə edilən çay çox faydalı və qripə təsirlidir. (içinə qabıqlı limon dilimlənməlidir)
Həzm yollarına təsiri: Mədə və öd ifrazatını artırır, beləcə həzmi asanlaşdırır. Mədə pozğunluğu, soyuqdəymə və ürək bulantısını aradan qaldırır. Həzmsizlik çəkənlərin pis ağız qoxularını önləyir. Mədə spazmasını aradan qaldırır.
Qaraciyərin dostudur: Qaraciyərin müxtəlif xəstəliklərinin yaxşılaşmasını təmin edir. Qaraciyər ağrısını aradan qaldırı,r öd ifrazatını artırır. Öd daşını tədricən tökür.
Mədə və bağırsaqda qaz qovucu xüsusiyyətə malikdir, rahatlıq verir. Bağırsaqlarda qida məhv olmasını önləyir, ishal keçirir. Spazmanı aradan qaldırır.
Nanənin nəfəs yollarında faydası: Astma, qrip, öskürək zamanı nanənin çox xeyri vardır. Nəfəs almağı asanlaşdırır. Bəlğəm gətiricidir.
Nanənin sinir sistemində faydası: Sinirləri sakitləşdirir, həyəcanlı və qorxulu anlarda arxayınlıq verir. Sinir yorğunluğu, sinirdən olan qusmalar, beyin yorğunluğu, beyin soyuqdəyməsi, miqren, əl ayaq titrəməsi, iflic, həyəcandan dil tutulması, yuxusuzluq, baş gicəllənmələri hallarında çox fayda verir. Ürəyi qüvvətləndirir, döyüntüləri aradan qaldırır.
Nanə həzm sistemi üçün yaxşı bir bitkidir. Qəbizlik və ishal şikayətlərində də bu təsirini göstərər. Yaxşı bir həzm üçün yeməklərdən sonra bir fincan nanə çayı qəbul etmək məsləhətdir.
Nanə xanımlara da çox faydalıdır: Aybaşının vaxtı-vaxtında və ağrısız olmasını təmin edir. Laktasiya dövründə süd miqdarını azaldır. Süddən kəsmə zamanı sinənin südlə şişməməsi üçün ana bol-bol nanə yeməlidir. Sinəyə süd düyünlənmişdirsə sinə üzərinə təzə nanə suyu vurmaq çox fayda verir.
Nanənin mədə soyuqlamasına faydası: Ani soyuq içkilər ilə mədə soyuqlamasında ən faydalı üsul nanə çayının dəmlənməsidir. İçinə 3 stəkan su, 2 və ya 3 yemək qaşığı nanə və yarım limonu incə incə dilimləyib qabıqları ilə birlikdə qaynadıb isti-isti içildiyində 2-3 saat sonra mədə soyuqlamasından əsər qalmayacaq. Dəfələrlə sınanmış üsuldur.

Limonlu nanə şərbəti
Tərkibi:
4 ədəd limonun suyu
10 ədəd təzə nanə şitili
200 qram toz şəkər
2 litr su
1 yemək qaşığı bal
3 ədəd qərənfil
Hazırlanması:
Sudan başqa bütün ərzaqları bağlı bir qab içərisində çalxalayaraq səkkiz saat gözlədin. Daha sonra suyu əlavə qaynadın. Soyuduqdan sonra süzərək xidmət edin.

Nanə salat və yeməklərə gözəl qoxusu və fərqli dadıyla ayrı bir ləzzət qatmaq üçün quru ya da təzə olaraq istifadə edilir. Ayrıca, nanə çayı həzmi asanlaşdırmaq üçün yeməklərdən sonra içilir. Nanədən əldə edilən nanə yağı da müxtəlif məqsədlərlə istifadə edilməkdədir. Yarpaqlarından hazırlanan nanə çayı insana sakitlik verir. Soyuqdəymə və mədə bulantısını aradan qaldırır. Həzm prossesini asanlaşdırır və bağırsaqdakı qazları təmizləyər. Nanə suyuna bir miqdar sirkə qatılıb içilsə iç qanamaları dayandırmağa köməkçi olar. Nanənin sakitləşdirici təsiri nanə yağı üçün də etibarlıdır. Nanə yağı dəridəki yanıq ləkələrini aradan qaldırmaqda və soyuqdan qaynaqlanan şişlikləri yox etməkdə təsirlidir. Nanəni qaynadıb buxarını qoxlasanız tənəffüs yollarını açar və soyuqdəyməyə faydalı olar.

Yorğunluq və halsızlıq zamanı nanə yağını iyləmək kifayətdir. Bu sayədə nanə yağı enerjinizi artıracaq.
Dil üzərinə damızdırmaqla da ağız qoxusunu yox edər.
Çox yemək yeməkdən şikayət edirsinizsə, iştah bağlayan xüsusiyyəti də olan nanə yağını yenə qoxlaya bilərsiniz.
Mədə qisminə bir damla nanə yağı damladaraq ovalayın.
Ayaq ağrılarını sakitləşdirmək üçün ayağınıza da sürtə bilərsiniz.
Dəri qırışıqlarını da aradan qaldırar.
Mədə bulantısı zamanı mədə üzərinə nanə yağını 2 damla damladaraq masaj edin.
Baş ağrısı zamanı alın və boyun bölgəsinə nanə yağı sürtə bilərsiniz.
Yüksək temperaturu salmaq üçün ayaqların altına sürtülməlidir.