"Sistit" termini yunan dilində "CYST"- "sidik kisəsi" deməkdir. Sidik-cinsiyyət sisteminin ən çox görülən xəstəliklərindən biridir. Sistit, sidik kisəsinin bakterial iltihabıdır. Sistitlə birlikdə sidik – cinsiyyət yollarının iltihabı olur. Normada sidik kisəsində, sidikdə bakteriya olmaz. E.Coli, stafilokoklar,streptokok kimi bakteriyalar sidik axarı vasitəsilə sidik kisəsinə keçirlər.

Normal olaraq bu bakteriyalar qalın bağırsaqda olurlar və alt sidik yollarına keçən bakteriyalar sidik ifrazı ilə bədəndən uzaqlaşdırılır. Ancaq bakteriya sayı çoxaldıqda və ya atılması mümkün olmadıqda sidik kisəsi və böyrəklərdə iltihaba səbəb olur.

Hər hansı bir patologiya nəticəsində bakteriyalar sidik kisəsinə keçir və sistit yaranır. Qadınlarda sidik axarı qısa və geniş olduğu üçün sistit daha çox rast gəlinir. Sidik axarının tıxanması nəticəsində sidik kisəsində sidik yığılır və sistit yaranması üçün şərait yaranır.

Vaxtında müalicə edilməzsə xəstəlik xronikiləşə bilər, böyrəklərə yayıla bilər və böyrək-sidik kisəsində zədələnmələrə gətirib çıxara bilir. Bakterial sistitlər 20-40 yaş arası gənc qadınlar arasında daha çox rast gəlinir. Hər 5 qadından biri həyatının hər hansı bir dövründə 1 dəfə də olsa sistitdən əziyyət çəkmişdir. Qadınlarda sistitin sıx görülmə səbəbi sidik axarının qısa olmasıdır.

Sidik ifrazını çətinləşdirən vəziyyətlər ( sidik yollarında daş, şiş, yad cisim və.s.), gigiyenik qaydalara riayət etməmək, şəkərli diabet, hamiləlik, yaşlılıq, qaydasız cinsi əlaqə ( yeni evlənənlərdə daha çox göründüyü üçün , buna "bal ayı sistiti” deyilir), menopauza, kişilərdə prostat, sidik kanalı xəstəlikləri.

Dizuriya- Sidik ifrazı zamanı yanma, qaşınma hissi. Yanma hissi sidik ifrazından sonra da davam edir.

Pollakuriya- tez tez və az sidik ifrazı

Tez-tez sidik ifraz etmə hissi

Tam boşalmama hissi

Bulanıq, pis iyli sidik ifrazı

Disparoniya- Cinsi əlaqə zamanı ağrı hissinin olması

Hematuriya- sidikdə qan olması

Qasıq və göbək altı bölgədə ağrı

Temperatur

Tərləmə

Yorğunluq

Qusma və ürəkbulanma

 

Uroloq xəstənin şikayətləri və testlərə əsaslanaraq diaqnoz qoyur. Bu testlər sidik analizi, sistoskopiya (xüsusi alətlə sidik axarı və sidik kisəsinin görüntülənməsi) və vena daxili pieloqram adlanan xüsusi bir retgen çəkilməsi. İltihaba səbəb olan bakteriyanı müəyyən etmək üçün sidiyin əkilməsi lazım ola bilir.

Sistitlər, bakterial xəstəlik olduqları üçün antibiotiklərlə müalicə edilir. Müalicəyə başlamazdan əvvəl sidik analizi, əkilməsi və müvafiq antibiotik seçilməsi vacibdir. Xroniki sistitlərdə müalicə uzun müddətli ola bilir.

Ümumi qəbul edilən qidanın, həmçinin yağlı və duzlu qidanın həcmini azaltmalı

Sutka ərzində 2-2,5 litr maye qəbul etməli

Sidikqovucu çaylardan (urotea kimi böyrək çaylarından) istifadə etməsi və bu məhsullardan çox istifadə etməli: ananas, şalğam, albalı, moruq, yunan qabağı, başinağacı, kələm, şabalıd, quşüzümü, moruq, manqo, yulaf, xiyar, şaftalı, gavalı, balqabaq, gilas və s.

Təzə sıxılmış ərik, şaftalı və üzüm şirələri içməli

B1 vitamini ilə zəngin olan qidalar qəbul etməli (qaynadılmış kartof, banan, çərəzlər, lobya)

C vitamininə olan gündəlik tələbat 1 qramdan artıq olmamalı

Yay mövsümündə çoxlu qarpız yeməli (günə 2-2,5 kq)

Rasiondan qatı bulyonları, şokoladı, kakao, mayonez, konservləşdirilmiş məhsulları, qızardılmış və kəskin ədviyyatlı qidaları çıxarmalı

Spirtli içkilərdən istifadə etməməli

Gün ərzində 2-3 qramdan artıq xörək duzu qəbul etməməli (o cümlədən hazır məhsulların və çörəyin tərkibindəki duz da daxil olmaqla)

Ağır fiziki işlərlə məşğul olmamalı, soyuqdan qaçmalı

 

Sidiyi saxlamamaq

Mümkün olduğu qədər tez tez sidik ifraz etmək, beləliklə sidik kisəsindəki bakteriyaları uzaqlaşdıra bilərsiz

Cinsi əlaqədən sonra 10 dəqiqə içində sidik ifraz etməyə çalışmaq

Gün boyu bol su içilməsi (mümkünsə gündə 8 stəkan). Su, sidik kisəsində bakteriyaların tutulmasının qarşısını alır və bədəndən uzaqlaşmasını təmin edir

Qəhvə, çay, alkoqol kimi içəcəklərdən mümkün olduğu qədər az istifadə etmək

Genital bölgənizin uzun müddət nəm qalmamasına çalışmaq. Nəm bakteriyaların çoxalmasına şərait yaradır

Hər gün mütləq iç geyiminizi dəyişin

Vaginal ətir, sabunlardan az istifadə etmək

Menopauza dövründə estrogenli kremlərdən istifadə etmək

Xüsusilə yay aylarında hovuz sistitinə diqqət etmək lazımdır. Çirkli hovuzlardan istifadə etməmək lazımdır

 

4_1Sistit kişilərdə çox görülən xəstəlik sayılmaz. Sidik axarının uzun olması səbəbi ilə kişilərdə sisititin başqa səbəbləri var; sidik axarına təzyiq edən böyümüş prostat, sidik axarında şiş, daş, yad cisim və. s.

Sidik ifrazı zamanı ağrı hiss etmək

Tez-tez və ya təcili sidik ifraz etmə hissi

Bulanıq, pis iyli, qanlı sidik ifrazı. Temperatur