Tibbdə yüksək hərarət  ya da hipertermi olaraq bilinən vəziyyət, bədən istiliyinin normal dəyərlər üzərinə çıxmasını ifadə edir. Normal bədən istiliyi 36-37 dərəcə arasında seyr edər. 37 dərəcənin üzəri vəziyyətlər yüksək atəş olaraq qəbul edilir. Atəş yüksəlməsi bədəndə yaranan normal xarici bir vəziyyətin ilk əlaməti olub, bədən müdafiə etmə mexanizmlərinin fəaliyyətə keçdiyini bizə bildirir. Hamilə qadınlarda normal bədən istiliyi hamilə olmayanlarla eynidir. Tək fərq yüksək hormon səviyyələri və bədən müqavimətindəki aşağılıq səbəbi ilə hamilə qadınlarda yüksək atəşin daha asan ortaya çıxması və təsirlərinin də çox əhəmiyyətli olmasıdır.

Hamiləlikdə yüksək hərarətin səbəbləri:

1)    İnfeksiya səbəbi ilə ortaya çıxan yüksək atəşlər

Hamiləlikdə ən sıx görülən infeksiyalar, gribal infeksiyalar, akut üst tənəffüs yolu infeksiyaları və üriner (sidik yolları) infeksiyalarıdır.

2)    İnfeksiya xarici səbəblərlə ortaya çıxan yüksək atəşlər:

Bu qrupda da yüksək istiliyə uzun müddət məruz qalmaq (hamam, sauna, günəş çarpması) və allergik reaksiyalar və qida zəhərlənmələri sayıla bilər.

Yüksək atəşin hamiləlikdə zərərli təsirləri

Yüksək hərarətin hamiləlikdəki mənfi təsirləri, atəş meydana gəldiyindəki hamiləlik yaşı və atəşin yüksəklik dərəcəsi və müddəti ilə əlaqədar. Yüksək hərarətin zərərli təsirlərinin ümumiyyətlə 39.derecenin üzərində ortaya çıxdığı bilinir.

1) İlk üç aydakı zərərli təsirləri: İlk üç ay yüksək atəşin hamiləlikdə ən təhlükəli olduğu və ən çox ziyan meydana gətirdiyi dövrdür. Bu dövrdə orqan meydana gəlmələri davam etməkdə olduğundan atəşin mənfi təsirləri çoxdur.

Başlıca mənfi təsir edər: 

a) Aşağı riskinin artması.

b) Nöral balon defektleri deyilən sinir sistemi meydana gəlmə qüsurları: Sinir sistemi meydana gəlməsi 3-8 həftələr arasında tamamlanır. Bu müddət içində yüksək atəşə məruz qalan hamilələrdə sinir sisteminin açıq qalması və mərkəzi sinir sistemi qüsurları 3 qat daha çox meydana gəlir.

c) Baş inkişaf anomalileri (Mikrosefali).

d) Göz, damaq, çənə anomalileri.

e) Ürək qapaq anomalileri, sol ürəyin inkişaf geriliyi.

f) Qol və qıç anomalileri.

g) Zəka geriliyi.

2) İkinci üç aydakı zərərli təsir edər: Yüksək atəşin ən az zərər verdiyi hamiləlik dövrüdür. Az sayda erkən doğum və su kisəsi erkən açılması hesabat edilmişdir.

3) Son üç aydakı zərərli təsir edər: Bu dövrdə yüksək atəşin ən sıx səbəb olduğu problem/sualın su kisəsi erkən açılması və bəzi infeksiyaların gətirib çıxardığı Korioamnionitis deyilən amnion sununun iltihablanması vəziyyəti. Bu vəziyyət həm ana həm də körpə həyatını təhdid edən son dərəcə ciddi bir xəstəlikdir. Yüksək atəş doğum ağrılarının erkən başlamasına da səbəb ola bilər.

Öncekilkle yüksək atəşə səbəb olan faktoru ortadan qaldırmaq lazımdır.

Hamiləlikdəki yüksək atəşin müalicəsindəki əsl məqsəd atəşin salınması ilə birlikdə atəşə səbəb olan faktorun ortadan qaldırılmasıdır. Atəş səbəbi infeksiya isə bakteriolojik işlərlə (mədəniyyət, antibiogram) faktor mikroorqanizm təsbit edilib uyğun və hamiləliyə zərərsiz antibiotiklerle (məsələn: Penisillin və ampisillin qrupu kimi) infeksiya müalicə edilməlidir.

Atəşin salınması üçün ilıq duşlar, soyuq kompresler və Parasetamol qrupu atəş salıcı dərmanlayar istifadə edilə bilər.

Atəş səbəbi infeksiya xarici faktorlar isə bunlardan uzaqlaşmaq kifayətdir. (İsti mühitlərdən uzaqlaşmaq, allergik yeməkləri istehlak etməmək kimi.)

Hamilələrin infeksiya riskindən qaçınması şərt!

Qorunma tədbirlərinin başında hamilələrin infeksiya riskindən qaçınmaları gəlir. Xüsusilə xəstə olan mühitlərə girməmələri, izdiham olan yerlərdə maska taxmaları lazımdır.

Bədən müqavimətini artırmaq üçün hamilələrin balanslı bəslənmələri, lazım olduğunda multivitamin istifadə etmələri son dərəcə əhəmiyyətlidir.

Hamilələrin ayrıca isti hamam, sauna, isti ləyəndə duş kimi mühitlərdən qaçınmaları və günəşdə çox qalmamaları lazımdır. İsti günlərdə və mühitlərdə hamilələrin çox su içməsi şərt.

Tərcümə və Redaktə etdi: PURE LOVE