4 aylıqkən gözlərə, 6 aylıqkən dodaqlara diqqət yetirirlər. 12 aylıqkən əlaqə yenidən göz bölgəsinə keçir. Ekspertlərə görə körpələr danışmağı yalnız eşitməklə xəbərdar edənlərə söykənərək deyil, eyni zamanda dodaq oxuyaraq da öyrənir.
Valideynlər yeni dünyaya gələn körpələriylə əlaqədar onlarla sual çıxararlar. Ən çox maraqlanılan bacarıqlardan biri də dil və eşitmə bacarığıdır.
Son araşdırmalar göstərir ki, körpələr, dil və danışma inkişafı mərhələsində hələ 4 aylıqkən şüurlu seçimlər etməyə başlayır. Dil və Danışma Pozuqluqları Eksperti Professor Dr. Ahmet Konrot, körpələrin bu mərhələdə ‘dodaq oxuma' strategiyasından da təsirli bir şəkildə faydalandıqlarını bildirir.
Prof. Konrot, bu vəziyyəti Florida Atlantik Universiteti Uşaq İnkişafı Laboratoriyasındada edilən çox yeni araşdırmayla açıqlayır: ‘'Prof. Lewkowicksin araşdırmasına görə körpələr 4 aydan etibarən danışanın gözlərinə baxır, 6 aydan etibarən isə dodaqlara diqqət yetirir.
Bu vəziyyət, xüsusilə 8 ayda daha da diqqətə çarpan olur. 12 aydan etibarən isə maraq mərkəzi danışanın ağız bölgəsindən təkrar göz bölgəsinə keçir. Görürük ki ,şifahi dil mərhələsində görmə duyğusu da təsirli və seçici bir şəkildə dövrəyə girir.''
Ana dillə xarici dil arasında mərkəzlənmə fərqi
Prof. Dr. Ahmet Konrot, körpələrin 12 aydan sonra, yəni öyrənməkdə olduqları dilin səs sistemini həll etməyə başlayınca, yenidən eşitdikləri ilə xəbərdar edənlərlə kifayətlənməyə davam etdiklərini ifadə edir. Dil əldə etmə müddətindəki körpənin, 'dost olduğu dili' istifadə edən insana olan vizual mərkəzlənmə reaksiyası ilə 'xarici bir dil' danışan adama olan reaksiyası da eyni olmur. Körpələr 'xarici bir dil' danışan insanın ağız bölgəsinə mərkəzlənməyi 12 aylıqkən də davam etdirir.
Bu vəziyyəti körpələrdə inkişaf edən dil şüuru olaraq açıqlayan Prof. Dr. Ahmet Konrot, ünsiyyətdə vizual ipuclarının nə cür əhəmiyyətli olduğunun vurğulayır. bax-gör- eşit dodaq oxuma proqramının yaradıcısı Prof. Konrot, belə deyir: ‘'Danışma hərəkətinin sonunda yalnız səs deyil, görünüş də çıxarılar.
Yəni, danışmada istifadə edilən səslərin sırasındakı hərəkətlərin bir qismi, xüsusilə ağız bölgəsində yaranan quruluşdur və gözlə izlənilə bilər xüsusiyyətə malikdir. Körpələr üzərində edilən bu araşdırma bizə çox erkən dövrlərdən başlayaraq, qarşılıqlı danışmada vizual ipuclarının kritik bir rolu olduğunu göstərməkdədir.''
/Mənbə: Qadınlar.biz/